Câu 14
Phân tích quá trình hình thành tư duy của Đảng về Kinh tế thị trường
thời kỳ đỏi mới (từ đại hội VI đến đại hội X )?
a, Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ Đại hội VI đến Đại hội VIII
- Thứ nhất: KTTT không phải cái riêng có của CNTB mà là thành tựu chung
của nhân loại:
+ KTHH ra đời trong xh nô lệ, hình thành trong xhpk và phát triển cao trong xh
TBCN, nó là giai đoạn phát triển cao của kt hàng hóa.
- Thứ hai: KTTT còn tồn tại khách quan trong thời kì quá độ lên cnxh:
+ KTTT là phương thức tổ chức,vận hành nền kinh tế, là phương tiện điều tiết
kinh tế lấy cơ chế thị trường làm cơ sở để phân bổ các nguồn lực kinh tế và điều
tiết mối quan hệ giữa người với người.
+ Kinh tế thị trường vừa có thể liên hệ với chế độ tư hữu, vừa có thể liên hệ với
chế độ công hữu và phục vụ cho chúng.
=> Vì vậy mô hình phát triển tổng quát của nước ta là: “phát triển KTHH
nhiều thành phần theo định hướng XHCN, vận hành theo cơ chế thị trường có sự
quản lí của nhà nước”
- Đặc trưng của mô hình:
+ Các đơn vị kinh tế có quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh, cạnh tranh và
hợp tác với nhau
+ Các đơn vị kinh tế lựa chọn lĩnh vực kinh doanh và phương án tổ chức sản
xuất theo sự hướng dẫn của thị trường
+ Nhà nước quản lí nền kinh tế để định hướng, dẫn dắt các thành phần kinh tế,
tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh bảo đảm hài hòa giữa phát
triển kinh tế và phát triển xã hội
- Thứ ba: Sự cần thiết phải sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng XH ở nước
ta Kinh tế thị trường có vai trò to lớn trong phát triển kinh tế xã hội vì đặc trưng
chung của KTTT:
+ Các chủ thể kinh tế có tính độc lập, có quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh
+ Giá cả do thị trường quyết định, hệ thống thị trường phát triển đầy đủ và có tác
dụng là cơ sở cho việc phân phối các nguồn lực kinh tế
+ Nền kinh tế có tính mở cao và vận động theo quy luật vốn có của nền kinh tế
thị trường
+ Nền kinh tế thị trường hiện đại còn có sự điều tiết vĩ mô của nhà nước
b, Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ Đại hội IX đến Đại hội X
Đại hội IX:
- Mô hình tổng quát: KTTT định hướng XHCN
+ Là 1 kiểu tổ chức kt vừa tuân theo quy luật của kt vừa dựa trên cơ sở và chịu
sự dẫn dắt chi phối bới các nguyên tắc và bản chất của CNXH, coi KTTT vừa là
phương tiện vừa là mục đích.
+ Thế mạnh của thị trường là để phát triển LLSX
+ Tính định hướng XHCN: thể hiện ở QHSX
[email protected]
- 26 -- Bản chất của KTTT định hướng XHCN: không phải là kinh tế kế hoạch hóa
tập trung, cũng không phải là KTTT TBCN và cũng chưa hoàn toàn là KTTT
XHCN vì nó chưa có đầy đủ các yếu tố XHCN
Đại hội X :
Tính định hướng XHCN trong phát triển KTTT ở nước ta thể hiện qua 4 tiêu
chí:
- Về mục tiêu phát triển: nhằm thực hiện”dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, dân chủ và văn minh”. Thể hiện mục tiêu phát triển kt vì con người gp llsx
pt kt để nâng cao đời sống cho mọi người
- Phương hướng phát triển:
Đại hội X tiếp tục hoàn thiện nhận thức về sở hữu và các thành phần kinh tế:
+ Khẳng định có 3 chế độ sở hữu (toàn dân, tập thể và tư nhân), hình thành 5
thành phần kinh tế
+ KTNN giữ vai trò chủ đạo, là lực lượng vật chất để nhà nước điều tiết và định
hướng nền kinh tế
+ KTNN và kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của nền kinh t ế quốc
dân, kinh tế tư nhân là một trong các động lực của nền kinh tế
- Về định hướng xã hội và phân phối:
+ Lĩnh vực xã hội: kết hợp tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội
+ Lĩnh vực phân phối: nhiều hình thức phân phối trong đó phân phối the o kết
quả
lao động,hiệu quả kinh tế và phúc lợi xã hội là chủ yếu
- Về quản lí: phát huy vai trò làm chủ của nhân dân,bảo đảm vai trò quản lí của
nhà nước pháp quyền XHCN, dưới sự lãnh đạo của Đảng