Mồng tám tháng Hai năm Ngụy Cẩn Hâm thứ sáu, tức năm Tề Tuyên Minh thứ tám, trong ánh mắt khiếp sợ của bách tính thành Lân Tiêu, góc phía đông của vòm trời như bị xé toạc ra rồi vẩy máu dơi lên đó. Màu đỏ quỷ dị ấy đeo bám cung điện nhà Ngụy cùng trận hỏa hoạn cháy rực suốt năm lần mặt trời lặn, khiến cho Lân Tiêu sáng rực như đang giữa ban ngày. Âm thanh sụp đổ của tòa cung điện nghe rõ ràng kỳ lạ trong quầng lửa đỏ rực xuyên qua đêm tối, dường như có trăm vạn cô hồn lệ quỷ đang da diết khóc than. Lúc trời ló rạng, người ta nghe thấy những quân lính mặc y phục xa lạ di chuyển như con thoi giữa các giếng nước trong thành Lân Tiêu rì rầm kháo nhau, rằng chưa thấy tòa thành nào to lớn xa hoa như Ngụy cung; và khuôn mặt của Ngụy Vương trẻ tuổi khi ngài quan sát liên quân Tề Trịnh sắp phá thành. Một khuôn mặt sáng trong, im ắng vô ngần.

Nói về sự diệt vong của nước Ngụy, các nhà sử học hậu thế từng đưa ra rất nhiều quan điểm, nhưng mãi mãi không thể tìm được tiếng nói chung. Rất nhiều người cho rằng nguyên nhân nằm ở đời vua thứ bảy của nhà Ngụy là Cẩn Hâm đế đế kiêu căng ngạo mạn, bạo tàn đa nghi. Tính cách điển hình của một nhà vua mất nước ấy đã vùi chôn nước Ngụy - quốc gia một thời tươi đẹp bậc nhất thời Lục Quốc. Cũng có người cho rằng, Ngụy Ly quả có thúc đẩy nền chính trị khắc nghiệt, nhưng có thể xem là một vị đế vương anh minh quả quyết một đời. Mọi người cứ chăm chăm xét nét các quyết sách chính trị hà khắc của Cẩn Hâm hoàng đế được chép lại trong sách sử, không thoát được khỏi đó, rồi lại quy kết nguyên nhân diệt vong của Ngụy quốc vào một vị tướng nhà Tề xuất thân từ tay trắng - Thiệu Dương.

Cũng giống như bao thời kỳ ly loạn phân tranh khác, lịch sử của Lục quốc cũng đan xen trong đó biết bao truyền kỳ về những nhà vua xuất chúng, những tướng tài và thần giỏi. Nhưng giữa mù khơi bao la đó của các danh nhân, một sử gia dù có săm soi tới đâu đi nữa cũng phải cam tâm tình nguyện giao danh hiệu "Lục quốc đệ nhất danh tướng" cho Thiệu Dương, Thiên hạ đại tướng quân dưới thời kỳ của Tuyên Minh Đế nước Tề. Từng có lúc Tuyên Minh đế cảm khái rằng: Giang sơn nước Tề, sáu phần thuộc về trẫm, bốn phần thuộc về Thiệu khanh. Nay thứ có thể thưởng cho Thiệu khanh đã không thể ban thưởng, trẫm đành phong duy nhất hai chữ Thiên hạ để giữ cái nghĩa này.

Thiệu Dương theo nghiệp binh từ nhỏ, mười hai tuổi đã vào kinh. Người này dùng trí tuệ mà phá Tương thành, dùng vũ lực mà đàn áp La Độ. Mười sáu tuổi bái tướng, mười tám tuổi bình Trần, hai mươi tuổi diệt Ngụy, trong cuộc đời đã kinh qua bảy mươi trận có lẻ, hạ hơn bảy mươi tòa thành, được ban cho danh hiệu Thiên Hạ tướng quân. Hai năm sau khi diệt Ngụy, khi tất cả mọi người đều đang chờ đợi cậu ta bình định Lục quốc, cậu ta lại chết yểu, có một kết thúc bi thương hoàn hảo cho một cuộc đời chói sáng. Người đời sau hi ví von những tướng lĩnh trời không cho thọ mệnh như pháo hoa, bung xòe mọi ánh sáng rực rỡ trong tích tắc rồi tắt lịm. Nhưng họ không muốn dùng cách này đẻ gọi Thiệu Dương, vì cuộc đời cậu chói lọi lẫy lừng đến mức không có thứ pháo hoa nào sánh kịp. Họa hoằn lắm, sẽ có người nói rằng cuộc đời cậu là một trận lửa ngùn ngụt, bốc lên cao chiếu sáng rực rỡ đất trời, rồi sau đó lụi tàn không còn vết dấu.

Tất nhiên phần lớn các sử gia chỉ cười nhạt trước giả thiết rằng một cá nhân có thể xoay chuyển vận mệnh Lục quốc. Họ cho rằng cung điện nước Ngụy, được xây dựng uốn lượn theo thế núi trải dài trăm dặm, là bằng chứng rõ ràng nhất. Lịch đại quốc quân nước Ngụy đều ỷ lại vào thế nước cường thịnh, đòi hỏi xa xỉ vô cùng, đốc thúc xây cung qua suốt ba triều vua liên tiếp mà không biết rằng phải để cho bách tính nghỉ ngơi dưỡng sức. Do đó, nước Ngụy mà Ngụy Ly kế thừa là khung xương của một con thú to lớn, kềnh càng nhưng bên trong trống rỗng, không thể chịu nổi bất cứ sự tấn công nào. Vì vậy, không cần tới liên quân Tề Trịnh tiến công, thanh kiếm mất nước đã lửng lơ treo trên đầu đế vương nước Ngụy. Các lão cung nhân kể lại rằng khi đêm phủ điện Vô Lương mênh mông heo hút, thường nghe thấy văng vẳng tiếng chuông tang, khóc thương cho nạn tai đã gần kề.

Lý do mà nước Ngụy sụp đổ đã khuất lấp sau bụi mờ của lịch sử, khó lòng thấy rõ. Rốt cuộc trong muôn lời truyền tụng của người đời , chỉ có mồi lửa dẫn tới liên quân Tề Trịnh tấn công nước Ngụy là minh xác nhất. Tất cả mọi sử gia hậu thế đều có các phân tích, diễn giải về giai đoạn lịch sử đó, khi Ngụy quốc Bình Loạn hầu – Thế tử Viên Duẫn Đàn tự ý thả con tin Uyên của nước Trịnh. Để rồi Trịnh Uyên về nước đăng cơ, liên Tề phạt Ngụy, trực tiếp chôn vùi Ngụy quốc từng lớn mạnh không gì bì kịp. Sử chép đoạn này rất tinh giản, nhưng họ múa bút vẩy mực viết nên một tấn trò hề không thể nào tưởng tượng ra nổi trong chốn cung đình, diễn tả những trò hết sức bóng bẩy, diễm tình. Nào là lúc thiếu thời Bình Loạn hầu thế tử đã nhất kiến chung tình với Trịnh Uyên, vốn được Cẩn Hâm Đế độc chiếm, ra sao. Sau khi thừa kế ngôi Hầu đã bị Trịnh Uyên mê hoặc, thả y ra khỏi biên giới thế nào. Rồi lạm dụng binh quyền trong tay để giúp Trịnh Uyên leo lên vương vị, và cuối cùng tự vẫn trước đại điện của Ngụy cung, máu tuôn năm trượng, vấy bẩn lá cờ Hắc Báo gấm xanh đã bị khói lửa chiến tranh nhuốm thành màu đỏ thẫm.

Họ thậm chí còn vẽ chuyện y như thật, rằng đêm trước khi thành Lân Tiêu bị phá – "Vua ở trong cung thết yến quần thần, ca múa thăng bình, sai Duẫn Đàn mặc chiến giáp ngồi bên tay phải. Ca vãn, Duẫn Đàn bước tới quỳ mà thưa: "Thần tự thả Trịnh Uyên, biết không thể tha, vốn muốn chết ngoài chiến trận báo đền bệ hạ, không ngờ chỉ càng vật vờ qua ngày đoạn tháng. Nay sự nguy tới mức này, thần không dám phụ bệ hạ lần nữa. Thưa xong cam bái, tự sát ngoài điện." Các sử gia già mồm thường còn chêm vào sau đó một câu: "Một lần sảy chân, hận ngàn đời", lấy chuyện này răn người đời sau.

Tất cả chỉ là dối trá.

Viên Duẫn Đàn không chết. Đêm trước khi thành Lân Tiêu bị phá, bách tính tràn khỏi thành chạy trốn lẫn vào khói bụi mịt mù, không một con mắt nào chứng kiến được sự hủy diệt huy hoàng nhất trong lịch sử Lục quốc. Nhân vật trong đoạn sử tự vận tạ tội bị các sử gia say sưa phóng bút thật ra là Ninh quốc Hầu năm xưa đã thất thủ ở Tu La độ – Hạ Viễn.

Viên Duẫn Đàn sở dĩ phải đi là vì bệ hạ nói với tôi: "Đệ không đáng phải chết trong thành Lân Tiêu."

Tôi là Viên Duẫn Đàn, thư đồng lúc nhỏ của Ngụy Ly, Tổng đốc binh mã, Bình Loạn Vương do chính Cẩn Hâm Đế gia phong – Viên Duẫn Đàn.

Tất nhiên tôi quyết định ra đi. Hai mươi năm tôi sống trên đời đã có nếp quen phải nghe lời người ấy. Bạn chơi đùa của tôi khi còn nhỏ, tri kỷ của tôi thuở thiếu niên, hôm nay đầu đội mão hắc báo long, thân mặc triều phục màu tím thẫm, ung dung mà tàn khốc, Cẩn Hâm Đế – Ly.

Còn việc tôi gặp được Trịnh Uyên, trước giờ cũng không hề theo như lời họ nói.