truyền đạt cho người hàng xóm. Anh hàng

xóm đáp rằng anh ta quả có giấu số tiền

đó trong sân sau nhà mình, dưới gốc cây

anh đào.

Ông giáo sư quay sang người đàn ông

và nói, "Anh ta không chịu nói. Anh ta

bảo thà chết còn hơn."

Không có gì đáng ngạc nhiên khi

Machiavelli là người ủng hộ án tử hình,

vì lợi ích nhất đối với nhà cai trị là được

coi là hà khắc chứ không phải khoan

dung. Nói cách khác, Machiavelli đồng 

ý

với một người đã châm biếm nói, "Án tử

hình có nghĩa là không bao giờ phải nói,

'Lại là anh đấy à?'"

Dù bề ngoài chúng ta tỏ ra chính trực

bao nhiêu - hoặc thậm chí cả trong tư

tưởng - thì Machiavelli vẫn tin rằng

chúng ta thảy đều là những kẻ theo xu

hướng Machiavelli từ tâm can phế phổi.

Bà Parker được gọi ra làm hội thẩm

trong 

một phiên tòa nhưng bà yêu cầu

được miễn vì về nguyên tắc bà phản đối

án tử hình. Luật sư bào chữa nói, "Nhưng

thưa bà, đây không phải là một vụ án giết

người. Đây là một vụ kiện dân sự. Một

người phụ nữ kiện chồng cũ của bà ta vì

ông này đánh bạc hết 25.000$ mà ông ấy

đã hứa dùng để sửa sang lại nhà tắm

nhân dịp sinh nhật của bà ta."

"Ồ, thế thì tôi sẽ nhận lời," bà Parker

nói. "Còn về án tử hình, tôi nghĩ có lẽ tôi

đã sai rồi."

oOo

Nhưng xin đừng vội. Có thể là chính

chúng ta đang bị cười nhạo chăng? Một

số sử gia hiện đại tin rằng Machiavelli

đã phỉnh gạt chúng ta bằng thứ chủ nghĩa

Machiavelli lộn ngược – tỏ ra tàn ác

nhưng thực chất lại là cổ xúy cho những

phẩm hạnh xưa cũ. Rốt cuộc, liệu có phải

thực ra Machiavelli châm biếm chế độ

chuyên chế không? Trong tiểu luận

"Quân vương: Khoa học Chính trị hay

Trào phúng Chính trị?"

 sử gia được

trao giải Pulitzer Garrett, Mattingly

khẳng định Machiavelli đã bị hiểu sai:

"Quan điểm đánh giá cuốn sách nhỏ này

(

Quân

vương

) là một khảo luận khoa học

nghiêm túc về thuật cai trị mâu thuẫn với

tất cả những gì chúng ta biết về cuộc đời

Machiavelli, về những trước tác của ông,

và về lịch sử thời đại ông."

Nói cách khác, Mattingly cho rằng

Machiavelli là một con cừu trong lốt sói.

CHỦ NGHĨA NỮ QUYỀN

Đây là câu đố làm đau đầu người ta

suốt mấy thập kỷ:

Một người chứng kiến con trai mình

bị tai nạn xe đạp khủng khiếp. Anh ta bế

đứa bé lên, đặt vào ghế sau xe ô tô và

lao nhanh đến phòng cấp cứu. Khi thằng

bé được đẩy vào phòng mổ, bác sĩ giải

phẫu kêu lên, "Ôi Chúa ơi! Nó là con

tôi!"

Chuyện này có thể giải thích ra sao?

Rất đơn giản! Bác sĩ giải phẫu là mẹ

đứa bé.

Thời nay, ngay cả Rush Limbaugh

(

Người dẫn chương trình truyền thanh và phê

bình chính trị bảo thù nối tiếng ở Mỹ.

) cũng

không phải rối trí chút nào trước câu đố

này; số lượng nữ bác sĩ ở nước này đã

gần cân bằng với số lượng bác sĩ nam.

Và đó là kết quả của sức mạnh triết lý nữ

quyền cuối thế kỷ hai mươi.

oOo

Khi đài BBC tổ chức cuộc thăm dò ý

kiến thính giả về bình chọn triết gia vĩ

đại nhất thế giới, không có nhà triết học

nữ nào lọt vào top hai mươi (đứng đầu là

Karl Marx). Các học giả nữ trên toàn thế

giới nổi giận. Hypatia, triết gia Hy Lạp

theo chủ nghĩa Plato mới đâu rồi? Hoặc

nhà tiểu luận thời Trung cổ Hildegard

von Bingen nữa? Tại sao Heloise thế kỷ

mười hai bị gạt ra, trong khi Abelard -

học được từ bà cũng tương đương bà học

được từ ông ấy - thì được bầu (mặc dầu

cũng không lọt vào top hai mươi)? Còn

Mary Astell thế kỷ mười bảy, nhà nữ

quyền buổi đầu thì sao? Và đâu rồi

những triết gia thời hiện đại: Hannah

Arendt, Iris Murdoch, và Ayn Rand?

Phải chăng chủ nghĩa sô vanh vô

phương cứu chữa trong giới học thuật đã

khiến cho công chúng học thức không

biết đến các triết gia lớn này? Hay là

phải trách những đám học giả nặng tư

tưởng sô vanh đương thời đã không nhìn

nhận những người phụ nữ này đủ nghiêm

túc ở thời của họ?

Buổi rạng đông thực sự của triết học

nữ quyền bắt đầu từ thế kỷ mười tám với

tác phẩm phôi thai (hay ta nên gọi là tác

phẩm trứng nước?) của Mary

Wollstonecraft 

Chứng minh các quyền

của phụ nữ. 

Trong khảo luận này, bà

thách thức không ai khác ngoài chính

Jean-Jacques Rousseau, người đề xuất

một hệ thống giáo dục cấp thấp cho phụ

nữ.

Chủ nghĩa nữ quyền trong thế kỷ hai

mươi được giải thích lại theo quan điểm

hiện sinh với việc xuất bản cuốn 

Giới

tính thứ hai

 của nhà triết học (và là

người tình của Jean-Paul Sartre) Simone

de Beauvoir. Bà tuyên bố không tồn tại

thứ nữ tính bản chất nào hết, đó chỉ là

tấm áo bó buộc do nam giới khoác cho

nữ giới mà thôi. Về thực chất, phụ nữ tự

do tạo ra phiên bản đàn bà theo quan

niệm của họ.

Nhưng quan niệm về nữ tính mềm dẻo

đến mức độ nào? Phải chăng những cơ

quan sinh sản có từ khi chúng ta chào đời

không liên quan gì đến nhận dạng giới

tính của chúng ta? Một số nhà nữ quyền

hậu de Beauvoir cho là vậy. Họ tuyên bố

rằng con người bẩm sinh là một tấm bảng

trắng về giới tính, nhận dạng giới tính là

thứ chúng ta sở hữu về sau từ cha mẹ và

xã hội. Và ngày nay, việc lĩnh hội vai trò

giới tính đã trở nên phức tạp hơn bao giờ

hết.

Hai anh chàng đồng tính đang đứng ở

góc phố thì có một cô gái tóc vàng thon

thả, đẹp lộng lẫy trong bộ váy mỏng bó

sát, ngực áo khoét sâu, đi qua.

Một chàng thốt lên với chàng kia,

"Những lúc như thế này, tôi ước gì mình

là 

les

!"

Phải chăng những vai trò giới tính

truyền thống chỉ là định ước xã hội do

đàn ông tạo ra để giữ đàn bà trong vòng

lệ thuộc? Hay là những vai trò đó được

quy định về phương diện sinh học? Thế

lưỡng nan này tiếp tục chia rẽ cả các nhà

triết học lẫn tâm lý học. Một số nhà tư

tưởng sâu sắc ủng hộ mạnh mẽ quan điểm

cho rằng những khác biệt giới tính được

quy định bỏi yếu tố sinh học. Chẳng hạn,

khi Freud tuyên bố rằng "giải phẫu học

là số phận", ông đã sử dụng mục đích

luận để chứng minh rằng cấu tạo cơ thể

của phụ nữ quyết định vai trò của phụ nữ

trong xã hội. Có điều vẫn chưa rõ ông

nói đến thuộc tính giải phẫu học nào khi

kết luận là ủi quần áo là công việc của

phụ nữ?

Một câu hỏi khác - vậy liệu quy định

sinh học có chi phối đàn ông hay không?

Chẳng hạn, phải chăng do kết quả giải

phẫu học của họ, đàn ông dễ có xu hướng

dùng những tiêu chuẩn nguyên thủy nhất

trong việc lựa chọn bạn đời?

Một anh chàng hò hẹn với ba cô gái

và đang cố gắng quyết định sẽ cưới ai.

Anh ta đưa cho mỗi người 5.000 đô la

để xem họ làm gì với số tiền đó.

Người thứ nhất đi mông má lại toàn

thân. Cô ta vào một salon thượng hạng,

làm tóc, làm móng, sửa mặt, và mua

nhiều quần áo trang sức. Cô nói với anh

rằng cô làm thế để trở nên hấp dẫn hơn

với anh, bởi vì cô rất yêu anh.

Cô thứ hai mua cho anh một vài món

quà. Cô mua một bộ gậy chơi golf, một

số phụ kiện máy tính và quần áo đắt tiền.

Cô nói rằng cô đã tiêu tất cả số tiền đó

cho anh bởi vì cô rất yêu anh.

Cô thứ ba đầu tư số tiền đó vào chứng

khoán. Cô kiếm được gấp đôi gấp ba

5.000$. Cô trả lại anh 5.000$ và tiếp tục

đầu tư số còn lại vào chứng khoán. Cô

nói với anh rằng cô muốn đầu tư cho

tương lai của hai người bởi vì cô rất yêu

anh.

Vậy anh ấy chọn ai?

Trả lời: Cô có bộ ngực to nhất.

CÂU HỎI KIỂM TRA

Truyện cười trên chống nữ quyền hay

là chống những con lợn đực sô vanh?

Hãy thảo luận.

Male chauvinist pig

: Thuật ngữ của những

nhà hoạt động nữ quyền những năm 1960 dùng

để chỉ những người đàn ông thường có quyền

lực (ví dụ ông chủ hoặc giáo sư), công khai

bằng lời nói và việc làm cho rằng đàn ông hơn

hẳn đàn bà.

Còn đây là một câu chuyện khác luận

về sự khác biệt bản chất giữa đàn ông và

đàn bà. Nó là bản chất, vì Người Đàn

Ông Đầu Tiên chưa vướng vào các định

ước xã hội, và tính bốc đồng của anh ta

vì thế là thiên bẩm.

Chúa xuất hiện trước mặt Adam và

Eve trong vườn Địa đàng, tuyên bố rằng

ngài có hai món quà, cho mỗi người một

món, và ngài muốn để hai người tự chọn

lấy. Ngài nói, "Món quà thứ nhất là khả

năng đứng đái."

Adam hấp tấp kêu to, "Đứng đái à?

Tuyệt diệu! Nghe quá đã! Con muốn món

này."

"Ô kê," Chúa nói. "Món này là của

con, Adam. Còn Eve, con được món kia

- cực khoái nhiều lần."

Thành quả xã hội và chính trị của

phong trào nữ quyền nhiều vô kể: quyền

bầu cử, luật bảo vệ nạn nhân bị cưỡng

hiếp, được đối xử và đối đãi tốt hơn ở

nơi làm việc. Gần đây, một hệ quả xã hội

khác của phong trào nữ quyền là sự phản

đòn của đàn ông. Từ đó dẫn đến một hiện

tượng mói - sự ra đời của những truyện

cười lệch lạc chính trị.

Coi một truyện cười công kích phong

trào nữ quyền bất kỳ nào là lệch lạc

chính trị tức là gia tăng chiều kích cho

câu chuyện đó. "Tôi biết câu chuyện này

chống lại triết lý tự do đã được thừa

nhận của thời đại, nhưng bây giờ chẳng

lẽ đến đùa cũng không được nữa sao?"

Tạo ra những truyện cười theo khuynh

hướng này, người kể đòi hỏi có quyền

bất kính, một phẩm chất có thể làm cho

một truyện cười thêm phần hài hước, và

gây ra những rắc rối về mặt xã hội cho

người kể, như ta thấy trong câu chuyện

quá đỉnh sau đây:

Trong chuyến bay vượt đại dương,

một chiếc máy bay bay qua vùng bão

lớn, rung giật dữ dội. Tình hình càng tồi

tệ hơn khi một bên cánh máy bay bị sét

đánh.

Một người phụ nữ đặc biệt kinh

hoảng. Cô đứng trên lối đi, gào lên, "Tôi

còn quá trẻ mà phải chết rồi sao?" Rồi

cô la, "ôi, tôi sắp chết rồi. Tôi muốn

những giây phút cuối của tôi trên đời

đáng ghi nhớ! Chưa từng có ai làm cho

tôi cảm thấy tôi thật sự là đàn bà! Đuợc

rồi, tôi đã quyết! Có ai trên máy bay này

có thể làm cho tôi cảm thấy tôi thật sự là

đàn bà không?"

Một hồi lâu im lặng. Mọi người quên

đi mối hiểm nguy của chính mình, cùng

nhìn như đóng đinh vào người phụ nữ

tuyệt vọng ở phía trước. Rồi ở phía cuối

máy bay có một người đàn ông đứng lên.

Anh ta cao to lực lưỡng, da rám nắng,

tóc đen nhánh, và anh ta bắt đầu vừa

bước chậm rãi trên lối đi, vừa mở cúc

áo sơ mi của mình. "Tôi có thể làm cô

cảm thấy cô thật sự là đàn bà," anh ta

nói.

Không ai nhúc nhích. Khi người đàn

ông tới gần, cô gái bắt đầu bị kích động.

Anh ta cởi sơ mi ra. Các bắp thịt cuồn

cuộn trên ngực anh khi anh với đến cô,

giơ cánh tay cầm chiếc sơ mi cho người

phụ nữ đang run rẩy, và nói, "Là cái áo

này đi."

Cơn bão công kích của những truyện

cười lệch lạc chính trị này cũng khiến

sinh ra vô số truyện cười phản kích, mở

đầu như những truyện kỳ thị cực đoan

điển hình truyền thống, nhưng kết cục lại

bất ngờ giành phần thắng cho phụ nữ.

Hai tay chia bài trong sòng bạc đang

buồn chán ngồi chờ ở bàn xúc xắc thì

một phụ nữ tóc vàng rất hấp dẫn bước

đến và đặt cược 20.000 đô la cho một

lần gieo xúc xắc duy nhất. Cô ta nói,

"Tôi hy vọng các anh không thấy phiền,

nhưng tôi cảm thấy sẽ may mắn hơn khi

tôi hoàn toàn trần truồng." Nói rồi, cô

cởi bỏ quần áo, gieo xúc xắc, và kêu lên,

"Cố lên, con ơi, Má cần quần áo mới!"

Khi xúc xắc ngừng lại, cô nhảy tưng tưng

và ré lên, "Ha! Ha! Ta thắng! Ta thắng

rồi!" Cô ôm từng người chia bài, nhặt lấy

số tiền thắng cuộc và quần áo của mình

rồi nhanh chóng biến mất. Hai người

chia bài đứng chết lặng nhìn nhau. Cuối

cùng, một người nói, "Cô ấy gieo cái

gì?" Người kia nói, "Tôi không biết. Tôi

tưởng anh nhìn."

Bài học: không phải tất cả các phụ nữ

tóc vàng đều ngốc, nhưng tất cả đàn ông

đều là đàn ông.

Đây lại một thí dụ nữa về thể loại

truyện nữ quyền mới:

Một cô gái tóc vàng ngồi cạnh một

luật sư trên máy bay. Anh này cứ lải nhải

rủ cô chơi trò chơi, xem ai am hiểu rộng

hơn. Cuối cùng, anh ta nói anh xin đánh

cá mười ăn một. Cứ mỗi lần không trả

lời được một câu hỏi của anh ta, cô sẽ

phải trả năm đô la. Mỗi lần không trả lời

được một câu hỏi của cô, anh ta phải mất

năm mươi đô.

Cô đồng ý chơi, và anh ta hỏi,

"Khoảng cách từ Trái Đất đến ngôi sao

gần nhất là bao nhiêu?"

Cô không nói gì, chỉ đưa cho anh ta tờ

năm đô la.

Cô hỏi, "Con gì đi lên núi bằng ba

chân nhưng đi xuống bằng bốn chân?"

Anh ta suy nghĩ hồi lâu nhưng cuối

cùng phải thú nhận rằng anh chẳng biết tí

gì. Anh ta đưa cô năm mươi đô la.

Cô gái đút tiền vào ví không bình luận

gì.

Chàng luật sư nói, "Khoan đã. Câu trả

lời cho câu hỏi của cô là gì?"

Không nói một lời, cô đưa cho anh ta

năm đô la.

CÁC TRIẾT THUYỂT KINH TẾ

HỌC

Trong câu đầu tiên của cuốn sách kinh

điển của Robert Heilbroner về các nhà

lý thuyết kinh tế học, 

Các triết gia thế

gian,

 tác giả thú nhận rằng đây là cuốn

sách về "một số người có tham vọng kỳ

lạ về danh tiếng". Đúng thế, ngay cả kinh

tế học cũng có các triết gia của riêng nó.

Triết gia kinh tế người Scotland

Adam Smith viết cuốn 

Nghiên cứu bản

chất và nguồn gốc tài sản quốc gia

trong cùng năm Hoa Kỳ tuyên bố độc

lập. Tác phẩm này đã hình thành bản

thiết kế cho chủ nghĩa tư bản thị trường

tự do.

Theo Smith, một trong những sức

mạnh của chủ nghĩa tư bản là nó cổ vũ

sáng tạo kinh tế. Dường như những lợi

ích cá nhân có khả năng kích thích tư duy

không kém gì một cảnh tượng tử hình treo

cổ.

Một người bước vào ngân hàng nói

rằng ông ta muốn vay 200$ trong sáu

tháng. Nhân viên tín dụng hỏi ông ta có

gì để thế chấp. Người kia nóí, "Tôi có

chiếc Rolls Royce. Chìa khóa của nó

đây. Các ông hãy giữ nó đến khi nào tôi

trả xong nợ."

Sáu tháng sau, người ấy quay lại ngân

hàng, trả 200$ nợ cộng thêm 10$ tiền lãi

và nhận lại chiếc Rolls Royce. Nhân

viên tín dụng hỏi, "Thưa ngài, cho phép

tôi hỏi, tại sao một người đi Rolls Royce

mà lại cần vay 200$?"

Người kia trả lời, "Tôi phải sang châu

Âu sáu tháng, và tôi có thể gửi chiếc

Rolls Royce ở đâu trong thời gian lâu

như thế mà chỉ mất có 10$?"

oOo

Đúng đấy,

con

yêu, mẹ phái giữ đôi tay thật

đẹp

lỡ khi mẹ muốn quay lại khoa phẫu thuật

não."

oOo

Theo lý thuyết của chủ nghĩa tư bản,

"nguyên tắc của thị trường" điều tiết nền

kinh tế. Chẳng hạn, kiểm soát tốt hàng

hóa có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh cho

một doanh nghiệp.

Người phỏng vấn: Thưa ngài, ngài đã

gây dựng được một sản nghiệp đáng kể

trong suốt cuộc đời mình. Ngài làm ra

tiền bằng cách nào?

Tỷ phú: Tôi làm ra tất cả số tài sản đó

bằng việc kinh doanh chim bồ câu đưa

thư.

Người phỏng vấn: Chim bồ câu đưa

thư! Thật hấp dẫn! Ngài đã bán được bao

nhiêu con?

Tỷ phú: Tôi chỉ bán một con, nhưng

nó cứ quay về hoài.

Khi chủ nghĩa tư bản tiến hóa, triết

học kinh tế đã phải cố chạy theo để bắt

kịp. Đổi mới thị trường đã đưa đến

những vấn đề phức tạp mà Adam Smith

và các nhà triết gia kinh tế kinh điển

chưa tưởng tượng ra. Chẳng hạn, bảo

hiểm y tế đã tạo ra một bối cảnh trong đó

lợi ích cao nhất của người mua là không

nhận về số tiền của mình. Nếu bạn nói

với một tay môi giới hàng về việc mua

thịt lợn, thì thứ anh ta nghĩ đến sẽ không

phải là những con lợn, mà là một hợp

đồng giao dịch tưong lai. Xổ số là một

sự đổi mới tương tự, trong đó các quy

luật kinh điển về thị trường dường như

không hoàn toàn thích hợp.

Jean-Paul, một người Cajun, chuyển

đến Texas và mua một con lừa của một

ông già nông dân với giá 100$. Người

nông dân đồng ý đem con lừa đến vào

hôm sau.

Hôm sau, người nông dân đến và nói,

"Xin lỗi, nhưng tôi có một tin xấu: con

lừa chết rồi."

"Thôi được, thế thì trả lại tiền cho

tôi."

"Không được. Tôi tiêu hết mất rồi."

"Thôi được, thế thì bỏ con lừa xuống

đây."

"Anh định làm gì với nó?"

"Tôi dùng nó làm phần thưởng xổ số."

"Anh không thể dùng một con lừa đã

chết làm phần thưởng xổ số!"

"Chắc chắn tôi làm được. Cứ chờ

xem. Tôi sẽ không nói với ai là nó đã

chết."

Một tháng sau, người nông dân gặp lại

anh chàng Cajun và hỏi, "Chuyện gì xảy

ra với con lừa chết ấy?"

"Tôi dùng nó làm phần thưởng xổ số.

Tôi bán 500 vé, mỗi vé 2$ và được lời

898$."

"Không có ai phàn nàn à?"

"Có anh chàng trúng số. Bởi vậy tôi

trả lại anh ta 2$."

Các nhà kinh tế học cổ điển cũng

không chú ý lắm đến cái mà ngày nay

chúng ta gọi là "giá trị ẩn", chẳng hạn

như lao động không được trả công của

các bà mẹ ở nhà. Cậu chuyện sau đây

minh họa khái niệm giá trị ẩn:

Một nhà sưu tầm nghệ thuật nổi tiếng

đang dạo bước trên phố thì chợt thấy có

con mèo nhem nhuốc đang liếm sữa trong

đĩa bên lối vào một cửa hàng. Nhìn kỹ,

ông ta nhận ta cái đĩa rất cổ và rất có giá

trị, bèn làm ra vẻ tình cờ bước vào cửa

hàng và ngỏ ý muốn mua con mèo với

giá hai đô la.

Chủ cửa hàng trả lời, "Xin lỗi, nhưng

con mèo đó không phải để bán."

Nhà sưu tầm nói, "Làm ơn đi, tôi cần

một con mèo đó ở nhà để bắt chuột. Tôi

sẽ trả ông hai mươi đô la cho con mèo

đó."

Người chủ nói, "Vâng tôi bán," và

đưa con mèo cho nhà sưu tầm.

Nhà sưu tầm tiếp tục, "Này, với hai

mươi đô la, không hiểu ông có vui lòng

quẳng thêm chiếc đĩa cũ kia không. Con

mèo đã quen với nó và tôi đỡ tốn công đi

kiếm một chiếc đĩa."

Người chủ nói, "Xin lỗi, ông bạn,

nhưng nó là chiếc đĩa may mắn của tôi.

Cho đến tuần này tôi đã bán được ba

mươi tám con mèo rồi."

Xứng đáng với danh tiếng của mình,

Adam Smith đã thấy trước những tảng đá

ngầm của chủ nghĩa tư bản tự do, chẳng

hạn như sự lớn mạnh của các tổ chức độc

quyền. Nhưng chỉ có Karl Marx ở thế kỷ

mười chín mới có thể xây dựng được

triết thuyết kinh tế tấn công vào tình trạng

phân phối phúc lợi bất công trong chính

hệ thống chủ nghĩa tư bản. Sẽ xảy ra một

cuộc cách mạng, và chính quyền của

những người vô sản sẽ xóa bỏ chênh lệch

giàu nghèo tác động đến tất cả các lĩnh

vực xã hội - từ chế độ sở hữu đến lòng

tin.

Cách đây không lâu, chúng tôi sang

Cuba để mua một ít xì gà rẻ không được

nhập khẩu vào Mỹ vì lệnh cấm vận. Khi

dừng chân ở một câu lạc bộ hài kịch ở

Havana chúng tôi nghe được mẩu đối

thoại sau đây:

José: Một thế giới mới điên rồ làm

sao! Người giàu, có thể trả tiền mặt, thì

được mua chịu (

mua bằng thẻ tín dụng

).

Người nghèo, không có tiền, lại phải trả

tiền mặt. Chẳng phải Marx đã nói cần

phải lật ngược lại hay sao? Nên cho

phép người nghèo mua chịu, còn người

giàu phải trà tiền mặt.

Manuel: Nhưng nếu các chủ cửa hàng

bán chịu cho người nghèo thì chẳng bao

lâu chính họ cũng sẽ thành người nghèo!

José: Thế càng tốt! Khi đó họ cũng có

thể mua chịu!

Theo Marx, chuyên chính vô sản tiếp

sau cách mạng sẽ kéo theo "sự suy tàn

của nhà nước". Chúng tôi vẫn nghĩ Marx

phải chịu tai tiếng là một kẻ vô chính phủ

cực đoan.

oOo

CÂU HỎI KIỂM TRA

Ông Marx nào vô chính phủ hơn?

Karl, người nói, "Giai cấp bị áp bức

nhất định sẽ đứng lên giật tung xiềng

xích," hay là Groucho

(

Groucho Marx:

1809-1977 diễn viên hài nổi tiếng người Mỹ

),

người nói, "Ngoài một con chó, thì

quyển sách là bạn tốt nhất của con người.

Trong một con chó thì tối quá không đọc

được."

Có thể bạn đang tự hỏi, "Chính xác thì

chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản

khác nhau ở chỗ nào?" Có thể bạn không

hỏi. Bất luận thế nào thì câu trả lời cũng

hết sức đơn giản. Dưới chế độ tư bản,

người này bóc lột người kia. Dưói chế

độ cộng sản thì ngược lại.

Vấn đề phức tạp này dẫn đến sự thỏa

hiệp giữa chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa

xã hội, được biết đến dưới tên gọi nền

dân chủ xã hội, trong đó người không có

khả năng lao động đưực hưởng trợ cấp,

và pháp luật bảo hộ thỏa ước tập thể.

Nhưng sự thỏa hiệp này đã buộc một số

người phái tả phải chấp nhận các đối tác

"đồng sàng dị mộng".

Một đại biểu công đoàn sang dự hội

nghị ở Paris và quyết định đi chơi nhà

thổ. Anh ta hỏi bà chủ, "Đây có phải nhà

nghiệp đoàn không?"

"Không, không phải," bà ta trả lời.

"Vậy các cô gái kiếm được bao

nhiêu?" vị đại biểu công đoàn hỏi.

"Ông trả tôi 100$, nhà chứa được

80$, cô gái được 20$."

"Như vậy là bóc lột tàn tệ." Người

đàn ông nói và huỳnh huỵch bước ra.

Cuối cùng, anh ta tìm được một nhà

thổ mà bà chủ nói đó là nhà nghiệp đoàn.

"Nếu tôi trả bà 100$, cô gái được bao

nhiêu?" anh ta hỏi.

"Cô ấy được 80$."

"Tuyệt!" ông ta nói. "Tôi muốn

Collette."

"Vâng, tôi chắc anh thích con bé," bà

chủ chứa nói, "nhưng phải ưu tiên

Thérèse, vì ở đây cô ấy có thâm niên."

Lý thuyết kinh tế thường ngụy biện khi

cố nêu lên sự khác biệt ở những hoàn

cảnh không có sự khác biệt. Chẳng hạn,

về nguyên tắc liệu có sự phân biệt thực

sự nào không giữa việc trợ cấp cho

người nghèo và giảm thuế cho người

giàu?

Trong truyện cười này, ông Fenwood

đã áp dụng chiến thuật khiến hai thỏa

thuận kinh tế khác nhau thực ra không có

gì khác biệt:

Ông Fenwood có một con bò nhưng

không có chỗ chăn thả. Bởi vậy ông sang

thăm ông bạn láng giềng Potter, và đề

nghị trả ông Potter mỗi tháng hai mươi

đô la để thả con bò ở bãi cỏ của ông

Potter. Ông Potter đồng ý. Nhiều tháng

trôi qua, con bò được thả ở bãi cỏ nhà

ông Potter nhưng ông Fenwood không

đưa cho ông Potter đồng nào. Cuối cùng,

ông Potter sang nhà ông Fenwood và nói,

"Tôi biết ông đang khó khăn tiền bạc,

vậy chúng ta thỏa thuận với nhau một

chút nhé? Tôi đã chăn con bò cho ông

mười tháng, ông nợ tôi 200$. Tôi nghĩ

con bò cũng đáng giá chừng đó. Bây giờ

tôi giữ con bò và chúng ta không ai nợ

nần ai nhé?"

Ông Fenwood nghĩ một phút rồi nói,

"Thôi ông hãy giữ nó thêm một tháng

nữa, rồi con bò sẽ thuộc về ông!"

TRIẾT HỌC LUẬT PHÁP

Triết học về luật pháp, hay luật học,

nghiên cứu những vấn đề nền tảng như

"Mục đích của pháp luật là gì?"

Triết học luật pháp có một số học

thuyết chính. "Luật đức hạnh", bắt nguồn

từ đạo đức học của Aristotle, quan niệm

rằng luật pháp nên khuyến khích phát

triển đức hạnh. Những người chủ trương

áp dụng luật đức hạnh có thể lập luận

rằng mục đích của Luật hành vi nơi công

cộng (cấm đái ở quảng trường) là khuyến

khích phát triển những tiêu chuẩn đạo

đức cao hơn trong mọi nhóm người, đặc

biệt ở nhóm đái bậy nơi công cộng. (Tuy

nhiên, một bồi thẩm đoàn gồm những

người đái bậy có thể không đồng ý với

lập luận này.)

Immanuel Kant ủng hộ quan điểm

"nghĩa vụ luận" (deontology), cho rằng

mục đích của luật pháp là luật hóa các

nghĩa vụ đạo đức. Đối với những nhà

nghĩa vụ luận, Luật chống đái bậy chủ

trương mọi công dân phải có nghĩa vụ

tôn trọng cảm giác của người khác.

Triết gia vị lợi thế kỷ mười chín

Jeremy Bentham cho rằng mục đích của

luật pháp là đem lại kết quả tốt đẹp cho

nhiều người nhất. Theo quan điểm của

các nhà vị lợi, Luật chống đái bậy đem

lại kết quả tốt đẹp cho nhiều người (dân

thành thị) hơn là gây bất tiện cho một số

ít người ưa đái bậy sẽ phải thay đổi tập

quán xã hội lâu dài của mình.

Tuy nhiên, như ta vẫn thường chứng

kiến trong triết học, những người bình

thường có lẽ sẽ có ngay câu hỏi đầu tiên

dành cho các nhà lý luận, "Liệu có tồn

tại khác biệt thực tế nào - theo quan điểm

của Tòa Thẩm phán Judy (

"Judge Judy's

court": chương trình truyền hình phổ biến kiến

thức pháp luật gia đình rất nổi tiếng của Mỹ, do

cựu thẩm phán Judy Sheindlin dẵn dắt.

) chẳng

hạn - giữa các lý thuyết sắc sảo mà các

vị đề ra không?" Ba lý thuyết nêu trên

đều có thể dùng để giải thích về sự cần

thiết không chỉ của Luật hành vi nơi công

cộng, mà cả của nhiều nguyên tắc pháp lý

vững chắc khác, như quan điểm áp dụng

hình phạt đối với tội nhân để làm thăng

bằng cán cân công lý. Bạn có thể giải

thích hình phạt theo quan điểm phát triển

đức hạnh (phục hồi nhân cách), quan

điểm nghĩa vụ luận (trừng phạt tội vi

phạm nghĩa vụ công dân), hay quan điểm

vị lợi (ngăn chặn hậu quả xấu trong

tưong lai).

Những người không liên quan gì đến

triết học có thể hỏi, "Nếu các vị đều

thống nhất với nhau ở kết cục, vậy thì 

lý

do

 chúng ta áp dụng hình phạt có gì khác

nhau không?" Vấn đề thiết thực duy nhất

ở đây có lẽ là làm thế nào tạo được

tương quan thích hợp giữa một hành vi

phạm pháp, ví dụ như chửi mắng quan

tòa, với một hình phạt như nộp hai mươi

đô la chẳng hạn. Làm sao cho thích hợp

đây?

Một người chầu chực suốt ngày ở tòa

án giao thông để chờ xét xử vụ việc của

mình. Cuối cùng cũng đến lượt anh ta

đứng trước quan tòa - nhưng quan tòa chỉ

nói với anh ta rằng ngày mai anh ta phải

quay lại, vì phiên tòa hôm nay đã hoãn.

Cáu tiết, anh ta quát lên, "Để làm cái chó

gì?"

Quan tòa quát lại, "Hai mươi đô la vì

xúc phạm tòa!"

Người đàn ông rút ví ra. Quan tòa

nói, "Anh không phải trả ngay hôm nay."

Người kia nói, "Tôi chỉ kiểm xem tôi

còn đủ tiền để nói thêm hai từ nữa không

thôi."

Một nguyên tắc pháp lý nổi tiếng nữa

là không thể luận tội dựa trên các chứng

cớ gián tiếp. Lại một lần nữa, cả ba lý

thuyết gia trừu tượng kia đều có thể ủng

hộ nguyên tắc này. Một nhà lý thuyết theo

quan điểm Luật đức hạnh có thể lập luận

rằng tiêu chuẩn cao về tính công bằng

trong phòng xử án sẽ trở thành mẫu mực

đức hạnh cho toàn thể công dân noi theo.

Đối với nhà nghĩa vụ luận, sử dụng

chứng cớ gián tiếp có thể vi phạm nghĩa

vụ chung của công dân là phải tuyệt đối

công bằng đối với người khác. Đối với

nhà vị lợi, việc sử dụng chứng cớ gián

tiếp có thể gây hậu quả không mong

muốn là bỏ tù người vô tội.

Lại một lần nữa, những người thực tế

hơn trong chúng ta có thể hỏi, "Ai cần

quan tâm đến 

lý do 

khiến chúng ta bàn về

chứng cớ gián tiếp một cách thận trọng

như vậy?" Một cách thiết thực, chúng ta

chỉ cần vạch ra tính chất không đáng tin

cậy của nó, như người phụ nữ trong câu

chuyện sau đây đã làm. [Lưu ý cách vận

dụng phép phản chứng (

reductio ad

absurdum)

 rất khôn ngoan của cô ấy].

Một đôi vợ chồng đi nghỉ ở một khu

nghỉ dưỡng câu cá. Trong khi chàng chợp

mắt, nàng quyết định lấy thuyền của

chàng bơi ra hồ và đọc sách. Trong khi

nàng đang tắm nắng thì có một cảnh sát

bơi thuyền đến và bảo,

"Ở đây không

được câu cá, thưa bà. Tôi phải bắt giữ

bà."

Nàng nói, "Nhưng thưa ông, tôi có câu

cá đâu?"

Cảnh sát trưởng nói, "Thưa bà, bà có

tất cả dụng cụ cần thiết. Tôi buộc phải

bắt giam bà."

Nàng nói, "Nếu ông làm thế, thưa ông,

tôi sẽ phải tố cáo ông tội cưỡng hiếp."

"Nhưng tôi chưa hề chạm đến người

bà," viên cảnh sát nói.

"Tôi biết," nàng nói, "nhưng ông có

đủ dụng cụ cần thiết."

Tuy nhiên vẫn tồn tại những nguyên

tắc pháp lý trở nên rất khác biệt tùy

thuộc vào việc chúng ta áp dụng lý thuyết

nào trong số ba lý thuyết nêu trên, như

trong câu chuyện sau đây:

Một quan tòa gọi hai luật sư của hai

bên đến văn phòng của ông và nói, "Lý

do tôi gọi các anh hôm nay là hai anh

đều đã hối lộ tôi." Hai luật sư cùng ngọ

nguậy trên ghế. "Anh, Alain, đã đưa tôi

15.000$. Phil, anh đã đưa 10.000$."

Quan tòa trao cho Alain một tấm séc

trị giá 5.000$ và nói, "Bây giờ các anh

ngang nhau, và tôi sẽ hoàn toàn dựa vào

công lý để phán quyết vụ này."

Nếu mục đích của việc cấm hối lộ chỉ

là để loại trừ tình trạng vi phạm nghĩa vụ

xét xử công bằng đối với tất cả các bên,

thì chúng ta có thể đồng ý với ông quan

tòa rằng việc nhận mức hối lộ ngang

nhau có cùng kết quả như không nhận hối

lộ. Cũng như vậy, nếu mục đích của việc

cấm hối lộ là để đảm bảo đem lại những

kết quả tốt đẹp một cách công bằng cho

mọi người. Nhưng sẽ khó khăn hơn nhiều

nếu lập luận rằng nhận hối lộ ngang nhau

sẽ khuyến khích đức hạnh ở cả quan tòa

lẫn các luật sư. Lạ thật, sao chúng ta có

thể dông dài mãi mà không kể một câu

chuyện cười về các luật sư nhỉ? Ồ,

nhưng cần gì băn khoăn, chúng ta chỉ là

những con người thôi mà.

Một luật sư gửi thư cho thân chủ của

mình: "Frank thân mến: Tôi nghĩ hôm

qua tôi trông thấy anh ngoài phố. Tôi đã

băng qua đường để chào anh, nhưng hóa

ra không phải. 1/10 giờ: 50$."

oOo

DIMITRI: Cậu khiến tôi hào hứng rồi

đấy, Tasso ạ. Tôi đã quyết định ứng cử

vào Lực lượng cảnh sát đạo đức. Cậu có

ủng hộ tôi một phiếu không?

TASSO: Tất nhiên, bạn ạ. Nếu cuộc

bầu cử tiến hành bằng bỏ phiếu kín.

IX

TÍNH TƯƠNG ĐỐI

Chúng ta có thể nói gì nhỉ? Thuật ngữ

này có những nghĩa khác nhau đối với

những người khác nhau.

DIMITRI: Vấn đề rắc rối ở cậu,

Tasso ạ, là cậu nghĩ nhiều quá.

TASSO: So với ai?

DIMITRI: Ờ, so với lực sĩ Achilles.

TASSO: Thế so với Socrates thì sao?

DIMITRI: Ô kê, cậu lại thắng rồi. So

với Socrates, thì cậu quá ngu.

oOo

CHÂN LÝ TƯƠNG ĐỐI

Chân lý tương đối hay tuyệt đối?

Trang Tử, hiền triết Đạo gia cổ đại,

tỉnh dậy từ một giấc mơ trong đó ông là

một con bướm, hay là, ông tự hỏi, thật ra

ông là một con bướm lúc này đang mơ

mình là Trang Tử?

Trong thế giới phương Tây hiện đại,

các triết gia bị ám ảnh bởi tính tương đối

của cái biết đối với người biết. Như

chúng ta đã biết, George Berkeley còn đi

xa đến mức phát biểu rằng "vật thể" chỉ

tồn tại tương đối với trí óc.

Thế kỷ hai mươi, một giáo sư đại học

Harvard làm thí nghiệm với ma túy tạo

ảo giác và sửng sốt phát hiện các nhận

thức của mình mang tính tương đối.

Không, chúng tôi không nói đến Timothy

Leary (

Timothy Francis Leary (1920-1996),

nhà tâm lý học có ảnh hưởng người Mỹ, ủng hộ

lợi ích của chất gây ảo giác trong trị liệu.

).

Trước đó khá lâu, đó là William James

(

William James (1842-1910), nhà tâm lý học

và triết học tiên phong người Mỹ với những

cuốn sách vể tâm lý học, chủ nghĩa thần bí, chủ

nghĩa thực dụng.

). Khi hít khí tê, James

cảm thấy mình đạt đến trạng thái hòa

đồng cùng vũ trụ, nhưng khi chất kích

thích hết tác dụng, ông không thể nhớ

được gì về những nhận thức vũ trụ của

mình. Vì vậy, đến lần hít khí tê sau, ông

buộc một cây bút vào tay và đặt một

cuốn sổ mở trước mặt. Như mong đợi,

một ý tưởng chói sáng đến với ông, và

lần nầy ông đã ghi lại được trên giấy.

Vài giờ sau, thoát khỏi trạng thái đó, ông

đọc ý tưởng triết học đột phá đã tự tay

ghi lại: "Mọi thứ bốc mùi dầu hỏa!"

Ban đầu giáo sư James thất vọng,

nhưng sau đó ông bắt đầu tư duy bằng

cảm thức triết học. Ông nhận ra rằng vấn

đề thực chất có thế là: a/ Những ý tưởng

dường như là thiên tài dưới tác dụng của

khí tê thật ra rất tầm thường vớ vẩn?

hoặc b/ "Mọi thứ bốc mùi dầu hỏa" thực

sự là ý tưởng thiên tài, nhưng nếu không

có tác dụng của khí tê, người ta không

nhận thức được?

Phân tích của James phảng phất giống

một truyện cười.

TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA THỜI

GIAN

Có nhiều truyện cười minh họa tính

tương đối của ý niệm thời gian. Chẳng

hạn:

Một con ốc sên bị hai con rùa chẹn cổ

ăn cướp. Khi cảnh sát hỏi nó đã xảy ra

chuyện gì, nó nói, "Tôi không biết.

Chúng nó nhanh quá."

Và đây, lại chính con ốc sên đó:

Có tiếng gõ, nhưng khi người phụ nữ

ra mở cửa, thì chỉ thấy một con ốc sên.

Bà ta nhặt nó lên ném qua sân. Hai tuần

sau, lại có tiếng gõ của.

Người đàn bà ra mở, và lại thấy con

ốc sên đó. Con ốc sên hỏi, "Có chuyện gì

xảy ra vậy?"

Tính tương đối giữa thời gian hữu hạn

và vĩnh hằng vẫn luôn là một chủ đề

chính của tư duy triết học, và vì vậy,

đương nhiên cũng là chủ đề chính của

các tác giả hài hước:

Một người cầu nguyện chúa, "Lạy

chúa, con xin hỏi người một câu hỏi."

Chúa đáp, "Được. Con nói đi."

"Thưa Chúa, có phải một triệu năm

đối với Người chỉ là một giây thôi

không?"

"Ừ, đúng đấy."

"Vâng, vậy thì một triệu đô la đối với

Người?"

"Một triệu đô la đối với ta chỉ là một

xu."

"A, vậy thì con xin Chúa," người ấy

nói, "xin Người cho con một xu?"

"Được," Chúa nói. "Chờ một giây

nhé."

Chúng tôi sẽ không xuất bản sách của ông,

Một tự truyện: Cuộc đời con phù du, vì

sách chỉ có một trang."

TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC THẾ

GIỚI QUAN

Có vô khối truyện cười minh họa tính

tương đối của các quan điểm khác nhau:

Một người Pháp bước vào quán rượu.

Một con vẹt mặc bộ tuxedo đậu trên vai

ông ta. Người pha rượu nói, "ô, trông

ngộ quá ha, ông kiếm được nó ở đâu

đấy?"

Con vẹt nói, "Ở Pháp. Ở bên đó có

hàng triệu gã như gã này."

Nhà triết học Mỹ thế kỷ

hai mươi

W.V.O.

Quine viết rằng tiếng mẹ đẻ xác

định thế giới quan của chúng ta, chính nó

tạo nên khuôn khổ mà chúng ta không thể

vượt ra ngoài để nhìn thế giới dưới ánh

sáng khác. Chúng ta không thể dịch chính

xác sang ngôn ngữ của mình một thuật

ngữ từ thứ tiếng xa lạ. Chúng ta 

có

thể

thấy một người nói ngôn ngữ khác thốt

lên "gavagai" khi chỉ vào vật thể mà

chúng ta vẫn gọi là "con thỏ", nhưng

chúng ta không chắc ý

anh ta muốn nói

đến "món thịt thỏ hầm" hay là "chuỗi tiến

hóa thỏ" hoặc cái gì khác liên quan đến

thỏ.

Hai người Do Thái vào ăn tối trong

một tiệm cơm Tàu bán đồ chay. Anh hầu

bàn người Hoa nói dăm câu với họ bằng

tiếng Yiddish (

Tiếng Đức cổ của người Do

Thái ở Trung và Đông Âu.

) trong khi họ xem

thực đơn rồi sau đó nhận đặt món bằng

tiếng Yiddish luôn. Khi ra về, hai người

khách nói với người chủ tiệm Do Thái

rằng thật là ngạc nhiên thú vị vì họ có thể

nói chuyện với người hầu bàn bằng tiếng

Yiddish.

"Suỵt, khẽ thôi," người chủ tiệm nói.

"Hắn vẫn nghĩ là mình đang học tiếng

Anh đấy."

Câu chuyện này minh họa chính xác

quan niệm của Quine về các vấn đề căn

bản của dịch. Anh hầu bàn người Hoa có

thể ghép các từ Yiddish thành câu theo

cùng một cách như những thực khách Do

Thái. Tuy nhiên 

toàn bộ

 hiểu biết tiếng

Yiddish của anh ta mắc một khuyết điểm

trầm trọng: Anh ta nghĩ đó là tiếng Anh!

Thậm chí bản thân quan niệm về cái

gì được coi là ngoại ngữ cũng mang tính

chất tương đối với người nói. Hãy xem

câu chuyện sau đây của giới thương mại

quốc tế:

Một công ty đa quốc gia đăng quảng

cáo tuyển thư ký. Một con chó giống

Golden Retriever nộp đơn xin việc, đã

qua được phần thử đánh máy, và được

đưa vào phỏng vấn. Trưởng phòng nhân

sự hỏi, "Mày có nói được ngoại ngữ nào

không?"

Chó Golden Retriever trả lời, "Meo!"

Ở thời đại chúng ta, Michel Foucault

tập trung vào một loại tính tương đối

khác - tính tương đối của các giá trị văn

hóa đối với quyền lực xã hội. Xã hội xác

định các giá trị văn hóa của chúng ta,

đặc biệt những gì chúng ta coi là tiêu

chuẩn, và kiểm soát việc thực hiện

chúng. Ai bị coi là mắc bệnh tâm thần?

Ai xác định điều đó? Điều đó có ý nghĩa

gì đối với những người bị xác định mắc

bệnh tâm thần? Và có ý nghĩa đối với

những người kiểm soát họ? Ai là người

phải kiểm soát họ? Câu trả lời cho các

câu hỏi này thay đổi tùy thời gian, khi

thiết chế quyền lực trong xã hội thay đổi.

Có thời, việc kiểm soát nằm trong tay

giới tăng lữ, ở thời khác, trong tay các

bác sĩ. Điều này thể hiện ngụ ý của xã

hội về cách chữa trị cái gọi là bệnh tâm

thần. Điểm cốt yếu là những giá trị chúng

ta vẫn coi như vĩnh cửu và tuyệt đối thực

ra chỉ mang tính tương đối trong dòng

chảy liên tục của lịch sử, phụ thuộc vào

việc quyền lực ở trong tay ai và được họ

sử dụng như thế nào.

Pat: Milke này, tớ đang chạy xe trên

đường cao tốc và gọi cho cậu bằng điện

thoại di động mới đấy.

Mike: cẩn thận nhé, Pat. Radio vừa

thông báo có một thằng khùng đang chạy

ngược chiều trên đường cao tốc.

Pat: Một thằng khùng á? Mẹ kiếp, ở

đây đang có hàng trăm thằng kia kìa!

Xét một cách thuần túy lí trí, thì Pat

chính là thằng cha mà radio nhắc đến.

Nhưng theo tương quan từ góc nhìn của

anh ta, thì hàng trăm người khác mới

chạy sai đường. Vậy tại sao câu chuyện

trở thành hài hước, mà không chỉ là một

minh họa thuần túy về sự va chạm của

các quan điểm khác nhau? Bởi vì theo

Foucault, nhà nước đã có luật quy định

đi theo hướng nào là đúng.

Thêm một mối băn khoăn khác của

các triết gia từ thời Plato là tính tương

đối giữa các giá trị tạm thời và các giá

trị vĩnh hẳng. Và lần nữa, vấn đề được

đặt vào tầm ngắm của truyện cười:

Ngày xưa có một ông nhà giàu sắp

chết, ông ta hết sức đau lòng vì phải chia

lìa với đống tài sản đã khó nhọc cả đời

mới kiếm được, nên chỉ ao ước có thể

mang chúng theo lên Thiên đường. Bởi

vậy, ông ta liền cầu nguyện để xin được

phép mang theo một ít của cải.

Nghe thấy lời cầu xin đó, một thiên

thần hiện ra trước ông ta. "Ta rất tiếc,

nhưng ngươi không thể mang của cải

theo." ông nhà giàu khẩn nài thiên thần

hãy nói với Chúa để xem Ngài có thể

uốn cong luật lệ một chút không.

Thiên thần lại hiện ra và thông báo

rằng Chúa đã quyết định ban ngoại lệ và

cho phép ông ta mang theo một chiếc

vali. Quá vui mừng, ông ta lấy ra chiếc

vali to nhất, nhét đầy những thỏi vàng

ròng, và đặt nó bên cạnh giường.

Ít lâu sau, ông nhà giàu chết và xuất

hiện trước cổng thiên đường. Thánh

Peter nhìn chiếc vali và nói, "Dừng lại,

ngươi không được mang cái đó vào

đây!"

Ông nhà giàu bèn giải thích với Thánh

Peter rằng ông ta đã được phép và xin

Thánh hỏi lại Chúa. Lát sau, Thánh Peter

quay trở lại và nói, "Ngươi nói đúng,

ngươi được phép mang theo một túi

xách, nhưng ta phải kiểm tra bên trong

trước khi cho nó qua."

Thánh Peter mở vali để kiểm tra

những của cải trần thế mà người kia thấy

quá quý báu không nỡ bỏ lại, và thốt lên,

"Nguơi mang theo đá lát đường à?"