Hai đứa bò bốn cẳng sờ soạng một lúc rồi cũng tìm ra được một góc xà lim hơi ráo nước. Hai đứa cùng trần như nhộng, ngồi nép sát vào nhau, lưng dựa tường. Áo quần ướt cuộn lại một túm, để bên cạnh. Chi Lợi quàng tay qua đôi vai gày nhom lục cục những xương của con Nghệ Trác, nói:

" Ngồi sát vô chút nữa cho ấm em." - Chi Lợi nói và kéo nó sát vào mình hơn -" Em nói là em sợ cái nhà tù ni à? Chị thì chị ưng bụng lắm. Đã gọi là ở tù thì cũng phải cho ra ở tù. Tù như bên Ty An ninh chị chán lắm. Nó là cái nhà bếp chớ có phải nhà tù đâu em. Cửa chẳng ra cửa, vách chẳng ra vách. Còn cái nhà tù Thừa Phủ ni là hai lớp tường đá tảng, có cắm mảnh chai nghe, cửa toàn cửa sắt nghe. Chấn song cửa như chấn song nhốt cọp nghe. Khóa cửa to như cái ấm tích nghe. Xà lim không phản, không giường thối hoang mùi cứt nghe. Ở tù như ri mới đáng mặt ở tù."

Không trông rõ mặt nhưng nghe giọng nói tưng tửng bỡn cợt của Chi Lợi, con Nghệ Trác thấy bụng khuây khuây. Không còn thấy sợ hãi rầu rĩ như mới bước vô đây.

" Chị Lợi này."

" Cái gì?"

" Chị còn cha mạ không?"

" Còn mạ thôi. Cha chị chết rồi... Cha chị làm cộng sản bị Tây bắn chết lúc chị mới chưa đầy hai tuổi. Mạ chị đi dệt thuê cho người ta ở ngoài Mỹ Chánh ba bốn tháng về thăm chị một lần."

" Thế trước khi vô Vệ Quốc Đoàn chị ở với ai?"

" Ở với ông nội, với các chú ruột. Các chú nuôi cho đi học."

" Chị học có được nhiều chữ không?"

" Nhiều cóc chi. Mới lớp nhất chớ mấy."

" Thế mà còn không nhiều? Chẳng bù cho em, chẳng biết được chữ chi, ngó vô tờ sách như ngó vô cái đít nồi" - Nó thở dài, giọng trở nên buồn thiu.-" Em cũng thèm đi học lắm... Trong xóm em, ngày Huế chưa đánh nhau có lớp bình dân học vụ, người đi học đông lắm. Mấy ông tra, bà tra cũng đi. Mỗi ngày em đi bán kẹo, ăn bớt được của mụ chủ hai ba xu, dồn lại được gần một đồng. Em mua một cuốn vở, một cây bút chì, định xin đi học. Ai ngờ thằng Vê, con mụ cũng bằng tuổi em, hắn biết được chuyện em lén lút đi học, hắn mách với mạ hắn. Thế là mụ lục tìm xé tan xé nát cuốn vở vứt vô bếp. Còn cây bút chì mụ lấy dao chặt nhỏ từng khúc, rồi còn đập cho em một trận bò lê bò càng, mụ chửi.  Cái thứ người như mày mà cũng đòi đi học à?"-Nó nhại giọng the thé nanh nọc của mụ chủ.- " Cóc nhái cũng định đòi ngoi lên làm người."

Chi Lợi căm tức nói:

" Con mụ ấy phải cho ăn đạn. Được rồi."-Chi Lợi vỗ nhè nhẹ vô lưng Nghệ Trác, giọng dỗ dành, - " Em chịu khó ở tù với chị, chị sẽ dạy cho em học, chỉ một tháng là em đọc được sách báo."

" Thiệt à chị?"

Con Trác ghé sát mặt Chi Lợi hỏi lại, giọng hồi hộp. Chi Lợi làm giọng giận:

" Từ giờ trở đi em không được hỏi chị câu đó nữa nghe. Cái chi cũng thiệt à chị? Chị nói là chị làm. Bể đẩu bể trán chị cũng làm."

" Nhưng ở tù không có giấy bút chi hết, làm sao mà học được?"

" Thì lấy que viết xuống đất, lấy gạch non viết xuống nền xi măng mà học chứ lo chi em."

Giọng con Nghệ Trác ngơ ngác:

" Lấy que viết xuống đất mà cũng học biết chữ được à chị?"

" Em chưa biết ông Hai Chính ủy Trung đoàn của chị, trước Cách mạng ông làm nghề kéo xe tay, chữ a cũng không biết. Sau đó ông đi làm cộng sản bị Tây bắt vô tù, các đồng chí của ông lấy que viết xuống đất, dạy ông học. Đến khi ra khỏi tù ông đã học giỏi bằng người đỗ đại học. Vô Vệ Quốc Đoàn, ông được phong làm Chính ủy Trung đoàn.

" Ui chao, ông ấy tài chị nhỉ."

" Tài vừa vừa thôi, em mà cứ chịu khó học thì chưa chừng lớn lên làm cấp chỉ huy cũng nên."

" Chị cứ nói chọc em. Em là con bán kẹo gừng, làm sao vô Vệ Quốc Đoàn mà làm cấp chỉ huy được?"

" Em là con bán kẹo gừng còn chị là con giữ trâu, thua gì em đâu? Thế mà chị vô Vệ Quốc Đoàn được thì em cũng vô được chớ. Em cứ chịu khó học biết chữ, không sợ Tây, mật thám, an ninh, ra tù chị sẽ giới thiệu em vô Vệ Quốc Đoàn. Vô ngay đội thiếu niên Trinh sát của chị là hay nhứt. Ở trong đội chị khối đứa còn cực hơn em, làm đủ nghề, bán báo, đánh giày, bán đậu phộng rang, làm xiếc mà thằng mô, đứa mô đánh Tây cũng gớm cả.

" Chị nói thiệt à chị?" - Giọng con Nghệ Trác như reo lên- " Ui ui em lỡ miệng, chị đừng giận em mà tội. Ra tù chị cho em theo chị vô Vệ Quốc Đoàn với. Đi ở bán kẹo gừng mãi cũng cực lắm chị nờ."

" Được, nhất định chị sẽ giới thiệu em vô Vệ Quốc Đoàn. Giờ thì ngủ cái đã, chị buồn ngủ ríu cả mắt rồi."

Chỉ ít phút sau, hai đứa đã ôm nhau, dựa lưng vào tường ngủ ngồi, ú ớ nói mê.

_____________________________

" Dậy... Dậy...Con mạ mày. Giờ mà còn ôm nhau ngủ à?"

Tiếp câu chửi là mũi giày đế thúc vào lưng hai đứa. Chi Lợi và Nghệ Trác đang ngủ say như chết, bật lên kêu oai oái chồm ngay dậy, ngơ ngác, sợ hãi. Trước mắt chúng, đứng chắn trước cửa xà lim mở rộng là tên lính ngục, một tay xách súng, tay kia thì bịt mũi. Hai đứa chỉ nhìn thấy mặt hắn lờ mờ vì bên ngoài tuy trời đã sáng nhưng trong này vẫn còn nhập nhoạng tối. Phía sau thằng lính có một người tay xách cái rổ. Người này nhặt hai vắt cơm trong rổ ném vào trước mặt hai đứa rồi lấy chân đá qua chân tên lính hai cái thùng sắt tây hoen rỉ. "Hình như tụi này đã cất tiếng nói là phải nạt nộ như người ta đi ỉa là phải rặn cứt."- một ý so sánh kỳ quặc vụt lướt qua trong óc Chi Lợi làm nó suýt phì cười. Tên lính nạt nộ:

" Con mạ mày, cơm đó, ăn đi. Đái ỉa thì đái vô cái thùng ni."- Hắn đá mũi giày vào một cái thùng lớn,- " Thùng ni thì đựng nước uống."- hắn đá vào cái thùng nhỏ hơn. Hai đứa chưa kịp nói gì thì cửa xà lim đã đóng ập, cài chốt lách cách. Lúc này hai đứa mới tỉnh ngủ hẳn, hông vẫn còn đau tức. Chúng vụt nhớ lại tất cả, và hiện đang ở đâu. Chi Lợi cúi nhặt hai vắt cơm nằm lăn lóc cạnh cái thùng đi ỉa, dính đầy đất và dâm dấm ướt. Nó nhăn mặt, ghê tởm, nói:

" Cơm nước này thì làm sao nuốt nổi? Mất công chi mà hắn không cầm đưa cho mình được lại đem vứt xuống đất như vứt cho chó."

Lúc này hai đứa mới để ý phía sân tù sát cửa ra vào có tiếng ồn ào, huyên náo như vỡ chợ. Tiếng gọi, tiếng kêu, tiếng roi quất, quát tháo, chửi mắng, tiếng ô tô rú máy, tiếng chân chạy rầm rập. Chắc ngoài đó phải có đến hàng nghìn người đang kêu la, đi lại, chen chúc mới ồn ào đến như vậy. Chừng nửa giờ sau, tiếng ồn ào, huyên náo dịu bớt rồi tắt hẳn. Nhà lao trở nên im ắng lạ thường, như chợ đã tan. Con Trác cẩm một vắt cơm đưa lên mũi ngửi. Nó khạc nhổ, nói:

" Có mùi chi thúi thúi, chắc dính phải cứt hay nước đái chị ạ."

Từ chiều qua chưa có hột cơm nào trong bụng, thêm bị đòn, bị mưa xối ướt lạnh thấu ruột mà hai đứa không tài nào nuốt nổi vắt cơm. Cứ đưa lên miệng là muốn mửa. Nhưng đến quá trưa, hai đứa đói quá, đành lấy móng tay bóc lớp cơm dính bẩn bên ngoài rồi bẻ từng miếng nhỏ bỏ vô miệng, nhai trệu trạo vài cái nuốt chửng. Con Trác vừa nuốt cơm vừa thút thít khóc. Trong xà lim giữa ban ngày vẫn tối mờ mờ như trước giờ chạng vạng. Cái cửa tò vò ở trên cao lại nhỏ quá, ánh sáng lọt qua không đủ soi sáng cái khoảng rộng chưa đầy ba mét vuông. Chi Lợi nhìn con Nghệ Trác trần truồng còm nhom như con nhái bén, ngồi thu lu ở góc xà lim, tay cầm vắt cơm ăn dở, vừa trệu trạo nhai vừa nước mắt giọt ngắn giọt dài, tự nhiên thấy ngực đau nhói, thương nó quá chừng.

" Khổ thân nó."- Chi Lợi nghĩ bụng.-" Chẳng thà đi Vệ Quốc Đoàn như mình, bị Tây bắt, bị nhốt xà lim cũng đáng. Còn nó chẳng có tội tình chi, từ nhỏ đến lớn ngày mô cũng phải rạc cẳng, khô hơi lo bán cho hết rá kẹo gừng. Tối về nhà thì lo nằm sấp xuống đất mà ăn roi mụ chủ lò kẹo. Thế mà tự dưng cũng bị bắt, cũng tra tấn, nhốt xà lim. Tội nghiệp cho nó thật."- Nỗi thương xót lại trào lên trong lòng Chi Lợi, tự nhiên nó cũng rơm rớm nước mắt. Nó nói:

" Thôi em đừng khóc nữa. Em chịu khó ở tù thêm ít lâu. Mai mốt tụi An ninh có gọi chị lên lấy khẩu cung, chị sẽ cố xin tụi hắn thả em ra. Chị nói các ông bắt oan nó. Các ông điều tra kỹ, nếu nó đúng là Thư Hoa thì các ông cứ việc chặt đầu tui."

Đang khóc, con Nghệ Trác vội lấy cánh tay quẹt nước mắt:

" Đừng, đừng. Em lạy chị."- Nó nói giọng gần như thì thầm. -" Chẳng thà em cứ ở tù với chị còn hơn. May ra, sau ni chị đưa em đi Vệ Quốc Đoàn. Chừ mà em có được thả ra, mụ chủ thấy rá rổ bán kẹo mất hết, lại thâm vô tiền vốn thì mụ tước xác em ra chị nờ."

Nhắc đến tiền, nó bỗng hớt hải vứt nắm cơm xuống đất, chộp lấy cái áo sơ mi ngắn tay ướt mèm, tay run run sờ cổ áo.
Nó mừng rỡ, nói như reo:

" May quá.Tiền vẫn còn nguyên."

Chi Lợi ngạc nhiên, cũng sờ vào cổ áo nó. Cổ áo cồm cộm, té ra số tiền bán kẹo được nó gấp nhỏ lại đút giấu vào bên trong cổ áo từ bao giờ. Chi Lợi gật đẩu khen:

" Em khôn thiệt. Em mà được đi làm trinh sát liên lạc chắc mau giỏi lắm. Nhưng áo ướt mèm ri thì tiền bên trong nát hết."

" Không sợ, tiền giấy dai lắm. Có lỡ quên đem áo giặt cũng không việc chi. Áo khô thì tiền cũng khô thôi."- Nó mặc luôn cái áo ướt vào người.- " Mặc vô ri có hơi người áo mau khô hơn."

Hai đứa lại ngồi lưng dựa tường xà lim, lắng nghe động tĩnh bên ngoài. Nhà lao rất im ắng. Hình như bao nhiêu tù người ta đưa đi đâu hết. Suốt ngày, thỉnh thoảng mới nghe có tiếng quát tháo cái gì đó, mà người quát tháo đứng rất cao, đâu như trên nóc nhà. Tiếng súng xáo lách cách, cũng từ trên rất cao. Hai đứa đoán là bọn lính ngục đang đi lại tuần tiễu trên nóc lớp tường thứ hai. Lạ nhất là phía bên trong sân lao có nhiều tiếng con nít. Chúng chửi nhau, la ré, khóc thét, lại cả tiếng cười reo.
Chi Lợi nói:

" Té ra trong ni cũng có loại tù con nít như em với chị. Thế là chị với em không lo vô đây không có bạn."

Khoảng năm giờ chiều, bên ngoài tiếng ồn ào huyên náo lại bùng lên như buổi sáng. Nghe tiếng chân đi lại rậm rịch, hai đứa đoán là sân lao phải chật ních những người. Hai đứa đoán tù được đưa đi đâu đó, bây giờ đưa về vì nghe rất nhiều tiếng ô tô gẩm rú bên ngoài cửa lao. Đêm xuống, nhà lao im ắng như bị vùi chôn rất sâu trong bóng tối. Thỉnh thoảng có tiếng súng nổ xé tai, tiếng đạn rít qua mái nhà.

Hai đứa bị giam trong xà lim năm ngày, năm đêm. Chân hai đứa là chân chạy, bị tù túng trong vòng ba mét vuông, chúng khổ sở đến muốn phát điên. Để khuây khỏa bớt cảnh cực khổ ghê sợ này, trong năm ngày đó Chi Lợi đã kể cho con Nghệ Trác nghe biết bao nhiêu chuyện buồn, vui mà cuộc đời chiến sĩ mới mười bốn tuổi đầu của nó đã trải qua. Nó kể về những ngày thơ ấu ở làng quê. Những trò nghịch ngợm làm cho nó bị đòn nhừ xương và một năm bị đuổi học tới ba lần, những ngày đi chăn trâu và do tình cờ mà nó được tham gia Việt Minh từ thời còn bí mật. Những ngày Tổng khởi nghĩa ở làng nó, sôi sục, tưng bừng mà vui hơn Tết. Chuyện nó trốn nhà đi Vệ Quốc Đoàn. Cuộc chiến đấu năm mươi lăm ngày đêm. Nó kể về đội Thiếu niên trinh sát, các bạn trong đội, những trận đánh Tây hồi hộp, mê hồn. Rồi cuộc rút lui lên chiến khu, và trở lại Huế hoạt động.

Nó kể rồi chính nó cũng tự lấy làm ngạc nhiên. Cách mạng Tháng Tám với Vệ Quốc Đoàn sinh ra cho đời mình lắm chuyện thiệt. Nó tự nghĩ vậy. Không biết giờ trở đi còn thêm chuyện chi nữa không? Còn con Nghệ Trác cứ há hốc mồm mà nghe. Lúc nó run lên vì lo sợ hồi hộp, lúc nó bật cười khúc khích. Chốc chốc nó lại xuýt xoa:

"Đời chị sướng thiệt."

Có lần, đang giữa câu chuyện, nó bật một câu nhận xét làm Chi Lợi nở cả ruột gan:

" Ui chao. Chuyện của chị còn hay hơn cả chuyện đời xưa."

____________________________

Buổi sáng ngày thứ năm, khoảng mười giờ, tụi lính ngục mở cửa xà lim thả hai đứa ra ngoài cùng với hai chục người khác đưa từ Ty An ninh sang. Ra xà lim họ sẽ được sang ở chung với những người tù khác trong hai ngôi nhà dài ở bên kia sân lao, được gọi là ba ti măng một và ba ti măng hai. Bọn giặc cần lấy xà lim để giam một toán tù mới do xe ô tô bịt bùng của Sở Phòng nhì Pháp vừa chở đến. Những người tù mới này tay đều bị còng và chân bị xích. Nghe nói họ đều là loại Việt Minh nguy hiểm nhất. Một số đã lãnh án tử hình, án khổ sai chung thân, chúng đưa họ đến lao Thừa Phủ tạm giam để chờ ngày đưa đi bắn, hoặc đầy ra Côn Đảo Phú Quốc. Ra khỏi xà lim, Chi Lợi dắt tay con Nghệ Trác chạy đến nhập bọn với toán tù đang đứng chực lố nhố gần cánh cổng sát lớp tường thứ hai, đón nhìn toán tù mới. Khi nhìn toán tù khoảng ba chục người, tay bị còng chắp trước bụng, chân bị xích, lê từng bước ngắn giữa hai hàng lính Tây mũ đỏ, súng cắm lưỡi lê sáng quắc, tất cả đều sởn gai ốc, rùng mình. Không một người nào mặt mũi còn nguyên lành. Tưởng đâu như trước khi đưa đến đây người nào cũng bị bọn Tây kê mặt họ lên đòn kê rồi dùng sống dao, sống rựa mà dần cho dập nát. Chi Lợi chú ý đến một người tù đi gần cuối hàng, cao vượt hơn người đi trước một cái đầu. Người này chắc đã bị tra tấn ghê gớm lắm. Mặt tím bầm như quả bồ quân, hai môi sưng vều, khóe môi đọng hai vệt máu đen thẫm, một mắt bị đánh gần như lồi ra ngoài. Nhìn người tù đi đến gần, mắt nó mở to kinh hoàng. Nó dụi mắt lia lịa, gần như không còn tin vào mắt mình nữa:

"Có lẽ nào?"

Nó vội đưa tay lên bịt miệng để khỏi bật tiếng kêu đau đớn, sợ hãi:

"Trời ơi, ông Kim Hi Triệt, Chỉ huy trưởng mặt trận khu C. Hay là mình ngó lầm? Không, lầm sao được. Tuy mặt ông bị biến dạng như vậy, nhưng dáng người cao gầy, cái cằm vuông có cạnh như đẽo, bước đi đĩnh đạc quen thuộc và nhất là con mắt sâu hoắm của ông thì không thể nào lầm được."

Khi ông bước ngang trước mặt nó, nó không còn kìm nén được buột miệng khẽ kêu:

" Chỉ huy trưởng. Anh..."

Người tù ngoảnh sang, nhìn nó rất nhanh. Tia mắt ông chạm phải tia nhìn của Chi Lợi làm nó bất giác muốn ngất xỉu vì buốt xé tận ruột gan. Đúng là Chỉ huy trưởng thật rồi. Ông đã nhìn mình. Nó thoáng nghĩ- " Chắc ông chẳng nhận được ra mình là ai, nhưng cũng đoán được mình là chiến sĩ của ông." Đầu ông khẽ gật với nó, và cặp môi dập nát như hơi mỉm cười. Thằng lính áp giải sừng sộ bước lại. Cái lưỡi lê sáng quắc trong tay hắn như muốn xóc vào bụng Chi Lợi. Con Nghệ Trác sợ hãi, cầm tay Chi Lợi kéo lùi về phía sau những người tù lớn tuổi. Đoàn tù bị dồn vào dãy hành lang tranh tối tranh sáng giữa xà lim. Nhiều tiếng cảnh cửa rít mở và sập đóng rầm rầm. Quên hết sợ hãi, Chi Lợi giật phắt khỏi tay con Trác, chen lách qua những người lớn tuổi, chạy bổ nhào theo đoàn tù. Nó muốn dò xem Chỉ huy trưởng bị giam ở xà lim số mấy. Nhưng trước cửa lối vào hành lang, hai tên lính cầm súng cắm lưỡi lê đứng chắn không cho ai mon men lại gần.

Con Nghệ Trác chạy lại, cầm chặt cổ tay Chi Lợi kéo ra xa:

" Chị cứ đứng ngó vô trong đó hoài lỡ tụi hắn sinh nghi, xọc cho phát lưỡi lê thì sao."

Hai chân Chi Lợi bủn rủn. Lợi ngồi phệch xuống gốc cây cơm nguội xơ xác góc sân lao. Miệng nó bỗng mếu xệch, nước mắt ứa ra. Con Nghệ Trác nhẹ nhàng ngồi xuống bên cạnh, lay lay nhẹ vai Chi Lợi hỏi:

" Người chị vừa kêu là ai thế? Bà con với chị à?"

Chi Lợi nghẹn ngào:

" Ui chao. Người nớ là Chỉ huy trưởng mặt trận khu C đó em ạ. Ông ấy đánh Tây lừng tiếng cả mặt trận Huế. Làm sao mà ông ấy lại để cho tụi hắn bắt được thế không biết?"

Nói đến đó miệng nó càng mếu xệu. Chi Lợi có thể hình dung đủ mọi điều khủng khiếp nhưng riêng cái việc chỉ huy trưởng mà cũng bị bắt, bị tra tấn, bị tụi đầu trâu mặt ngựa chửi mắng như đã chửi nó thì nó không thể nào tưởng tượng nổi.

Tuổi nhỏ thường có khuynh hướng thần thánh hóa những nhân vật chúng yêu kính, tôn sùng. Trong đầu Chi Lợi những người Chỉ huy trưởng thì bọn giặc không thể đụng tới cái lông chân chứ đừng nói là bị giặc bắt, tra tấn, chửi mắng. Đối với các em, những con người đó đứng vào hàng bất tử.

Ngồi một lúc khá lâu, nó vẫn còn thấy bàng hoàng, choáng váng như bất ngờ bước hụt chân, ngã nhào đầu xuống hố sâu. Những giây phút này ngoài nỗi đau đớn thương xót đồng đội, cấp chỉ huy thì trong lòng người chiến sĩ mười bốn tuổi này có một cái gì nghiêm trọng hơn, to lớn hơn đang bị tổn thương nặng nề. Đó là niềm tin vào thắng lợi chắc chắn của cuộc kháng chiến mà nó rất kiêu hãnh và vui sướng vì được dự phần. Chính sự kiêu hãnh đó đã nâng đỡ Chi Lợi đơn độc mà vẫn đứng vững trong những tình huống gian truân, hiểm nghèo vừa trải qua. Nhưng niềm tin của các chiến sĩ nhỏ tuổi bao giờ cũng được gắn liền với những nhân vật cụ thể. Các em coi họ là đại diện cho sức mạnh của kháng chiến. Đó là Trung đoàn trưởng, Chính ủy trung đoàn, Chỉ huy trưởng mặt trận,... Hồi còn mặt trận Huế, khi nghe tin khẩu đại bác bảy lăm ly mà cả trung đoàn gọi là "ông già bảy lăm" đặt ở cột cờ bị giặc phản pháo, vỡ mất đầu nòng, tất cả các cô bé liên lạc của trung đoàn đều khóc. "Tụi nó khóc như cha chết thế"-như lời các anh lớn tuổi nói với nhau. Các em khóc vì lo sợ thay cho kháng chiến. Với các em, "ông già bảy lăm" cũng là một trong những nhân vật đại diện cho sức mạnh kháng chiến của quê hương mình.

Nước mắt chảy giọt ngắn giọt dài trên hai gò má, Chi Lợi cũng chẳng buồn đưa tay chùi quệt. Nó nói, mắt đăm đăm nhìn về phía hai cánh cửa gỗ niềng sắt lối vào hành lang xà lim, lúc này đã đóng chặt.

" Không biết ông đi mô một mình mà để cho tụi hắn bắt thế không biết? Ông mà đi với cả đơn vị thì tài chi tụi hắn bắt được."

Lúc này Chi Lợi vụt nhớ một chi tiết mà từ nãy tới giờ nó quên phứt. Chỉ huy trưởng không mặc quân phục. Ông mặc một bộ bà ba vải nâu, dầm dập. Nếu không biết mặt thì ai cũng tưởng ông là người miệt quê đi mua trâu, bò. Ông đã cải trang như rứa mà vẫn bị bắt thì chắc phải có đứa biết mặt ông, chỉ điểm cho Tây. Đứa mô? Nhất định mình phải tìm cách hỏi ông cho ra. Như người mất hồn, nó đứng bật dậy, cầm tay con Nghệ Trác kéo đi vòng quanh dãy xà lim mấy vòng liền. Mắt nó ghếch nhìn lên những khuôn cửa vuông nhỏ xíu có chấn song sắt. Nó hy vọng có thể bất chợt thấy gương mặt dập nát của Chỉ huy trưởng hiện ra sau khuôn cửa.

Mải ghếch nhìn cửa tò vò xà lim, Chi Lợi không chú ý trong đó một toán tù con nít khá đông chăm chú nhìn theo hai đứa. Bọn này cũng trạc tuổi Lợi và Trác, hai ba đứa lớn nhích hơn một chút. Chúng ngồi túm tụm trên cái thành bể xi măng dài hư nát. Trước kia là chỗ lấy nước cho tù nhân uống, rửa mặt còn sót lại một hai cái vòi hoen rỉ.

Cả bọn, chỉ mấy đứa áo quần còn lành lặn, số còn lại rách như tổ đỉa. Có đứa trên người không phải áo quần mà những tấm giẻ rách treo lủng lẳng, lấm lem, hôi hám. Tay chân, mặt mũi đứa nào cũng đầy ghét, bùn khô bám từng mảng, như đàn trâu vừa đầm dưới bùn lên. Nhiều đứa hai chân loang lổ hắc lào, sần sùi những mụn ghẻ hờm. Có lẽ chúng đã mấy tháng trời không được tắm rửa. Ngoài toán này, còn khoảng vài chục đứa khác rải rác đi quanh lao. Đứa ngồi dựa tường cởi áo bắt rận, đứa nằm dài trên đất ngủ dưới bóng cây cơm nguội, một tay co gối đầu, đứa lội trong đám cỏ xác xơ cuối sân lao tìm kiếm cái gì đó. Có vài đứa đang túm tụm chơi đáo bằng những mảnh ngói mái tròn hình đồng xu. Đứa nào cũng bẩn thỉu, gày gò, nước da xanh rớt

Đứa lớn nhất tù con nít ngồi trên thành bể là một đứa con gái trạc mười sáu tuổi. Nó hình như là đứa sạch sẽ nhất, đầu tóc buộc gọn gàng, mượt phủ kín gáy, đầu nó nhỏ, cặp môi mỏng, mũi thẳng tuột mà cao, cặp mắt to tròn nhưng trợn lên, hỗn xược. Thái dương nó có cái sẹo to bằng hòn cái đánh đáo nhẵn bóng. Nó mặc cái áo phông rộng thùng thình màu cháo lòng, tuột xuống hở một bên vai và cái quần đùi hai ống vo tròn đến gần bẹn. Chính giữa ngực xăm một quả tim có con dao thọc xuyên qua. Sức vóc nó khá lực lưỡng so với cái tuổi mười sáu của nó. Nó ngậm lệch về bên mép điếu thuốc lá quấn bằng giấy báo. Hút mấy hơi nó lại rít nhổ nước bọt qua kẽ răng và nhổ khá xa. Nó ngồi tréo may chính giữa, mấy đứa kia xúm xung quanh như vị chúa tể giữa đám quân hầu. Đứa nào đối với nó cũng có vẻ khúm núm, sợ sệt, nịnh nọt. Tất cả đều gọi nó là chị xưng em ngọt sớt, có đứa còn gọi nó là "Đại ca Trí Mẫn.", " Đại ca Mẫn sẹo.". Nghe đàn em nói vậy nó ngoác miệng cười.

Con Nghệ Trác từ nãy tới giờ đi theo Chi Lợi nhưng mắt vẫn lấm lét nhìn về phía bọn này. Với linh cảm của đứa trẻ yếu ớt hay bị những đứa trẻ khoẻ hơn ăn hiếp, đánh đập, tự nhiên nó thấy sợ. Mấy lần nó khẽ giật tay Chi Lợi ra hiệu:

" Chị này..."

nhưng Chi Lợi còn mải ghếch mắt nhìn các khuôn cửa xà lim nên không để ý. Mẫn sẹo hất hàm về phía Chi Lợi và Nghệ Trác hỏi bọn đàn em

" Hai con kia vô đây lúc nào mà tao không biết nhỉ?"

Một thằng đuôi mắt có cục thịt thừa đáp:

" Tụi nó bị giải vô đây từ cái hôm trời mưa to ấy. Hôm đấy đại ca đang ngồi đánh bài trong ba ti măng."

" Bị bắt vì tội chi?"

Một thằng cởi trần trùng trục, đen như con chấy đáp:

" Chắc cũng là cánh chạy chị em ta."

Một thằng mặt mỏng lắc lắc đầu nói:

" Tụi chạy ở các chợ Đông Ba, Đập Đá, An Cựu... tui quen mặt hết. Chắc hai con này là dân chạy nhép ở các chợ xép."

Một thằng áo quần lành lặn nói:

" Nhưng mặt mũi hai con này ngó bộ không phải dân ba de móc túi mô."

Trí Mẫn vụt khạc nhổ cái tàn thuốc ra xa, quay sang thằng này trợn mắt hỏi:

" Dân ba de móc túi thì mặt mũi như nào? Xấu lắm à? Mày muỗn xỏ xiên bà nội mày hả?"

Nó đưa tay đánh một tát tai để nhấn mạnh thêm câu hỏi vặn. Thằng bé bị tát này ngã nhào từ trên thành bể xuống đất. Nó lóp ngóp đứng dậy. Năm ngón tay của Trí Mẫn còn in hằn đỏ trên má. Nó phủi đất trên mặt, không dám khóc, ấp úng nói:

" Không... không... tại tôi thấy mặt mũi của hai con dại dại, đần đần."

Thằng đuôi mắt có ve nói:

" Chắc hai con là liên lạc Việt Minh như mấy đứa đang đánh đáo đằng kia."

" Là liên lạc Việt Minh hay là ông trời tau cũng bắt hai con này phải lạy từ dưới háng tau lạy lên."

Trí Mẫn ngồi xổm trên thành bể chĩa miệng về phía Chi Lợi và Nghệ Trác gọi to:

" Ê...Ê. Hai con kia, đến đây mệ nhờ chút việc."

Chi Lợi đứng sững lại nhìn nó, nó lại ngoắc tay, miệng chặc chặc kiểu như gọi chó. Bọn đàn em thích thú cười rầm. Chi Lợi cau mặt. Nó ngần ngừ một chút, bỏ tay con Nghệ Trác ra, bước thẳng đến. Con Trác vội vàng bước theo, nép sát bên Chi Lợi, mặt tái đi vì sợ. Khi Chi Lợi còn cách chừng năm bước, Trí Mẫn chỉ cái tàn thuốc vừa vứt đi, bắt chước giọng các mệ nói:

" Mày lượm các tàn thuốc giúp mệ rồi mệ cho một xu mà ăn cà rem."

Nó khuỳnh tay kéo cổ áo xuống như muốn khoe quả tim có con dao găm xuyên qua, xăm trên ngực trắng muốt. Chi Lợi nhìn Trí Mẫn rồi nhìn cả bọn đang cười ngả nghiêng. ngặt nghẽo. Nó lấy làm lạ tự hỏi: " Cùng bạn tù với nhau mà mình cũng chưa hề quen biết, sao tụi nó lại gây chuyện với mình nhỉ?"-Thấy chúng đông nên tuy trong bụng đã sôi lắm, Chi Lợi vẫn cố nén, nói giọng khá bình tĩnh:

" Đằng đó không què cũng không cụt. Thích hút thì tự đi lấy mà hút. Còn tiền ăn cà rem thì đây không thiếu mô."

" Nhưng tính mệ khác, mệ thích sai mày lượm cho mệ hút cơ."

Giọng Trí Mẫn dài ra, Chi Lợi thầm công nhận con ni bắt chước giọng các mệ không chê được.
Con Nghệ Trác run rẩy, níu chặt khuỷu tay Chi Lợi. Nó vội vàng kéo mạnh tay Lợi đi về phía khác, nói:

" Em với chị đi vô trong đó tìm chỗ tối nay mà ngủ."

Nó chỉ tay vào dãy nhà dài bên trái có hai cánh cửa sắt, nửa khép nửa đóng. Chi Lợi cũng nghĩ vậy, cố hết sức nuốt cục giận đi theo con Nghệ Trác.

Thế là cả bọn ê ê theo ầm ĩ. Trí Mẫn đứng thẳng lên thành bể, ngực ưỡn, một mặt chống nạnh, một chân nhịp nhịp điệu bộ như bà tướng phường tuồng, oang oang nói:

" Tụi bay đã thấy chưa? Nó mới chỉ ngó thấy mặt mệ đã sợ vãi đái ra quần rồi."

____________________________

20:30/25/12/2021