Câu 1: Trình bày đặc trưng của lao động sáng tạo nghề báo

Khái niệm: nghề nghiệp là " công việc chuyên làm theo sự phân công của XH"

Nghiệp: theo quan niệm của đạo phật là "duyên nợ từ kiếp trước".

Nghiệp : theo quan niệm thông thường là duyên nợ với nghề, gắn bó với nghề, hay là gắn bó với vật gì đó, công việc gì hay với ai đó. Sự gắn bó ấy, "duyên nợ" là sự chấp nhận tự nguyện, sự thể hiện tha thiết gắn bó của con người. Cái nợ của nghề có thể hiểu là nghĩa vụ và trách nhiệm xã hội. Nghề nghiệp mà chủ thể của nó phải hoàn thành bằng cả tâm huyết, trí tuệ và cảm xúc.

Nghề nghiệp có thể được hiểu là hoạt động chính thức được xã hội thừa nhận ( về pháp luật và DLXH) đồng thời có hệ thống kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm đặc thù làm cơ sở cho hoạt động lao động đấy tồn tại và phát triển

Đặc trưng lao động sáng tạo nghề báo

a. Tính thường xuyên và liên tục trong lao động sáng tạo

Hàng ngày, các cơ quan báo chí phải thu thập và xử lí một số lượng lớn một khối lượng lớn tin tức – phải sự dụng nhiều phương tiện và hình thức thể hiện khác nhau để chuyển tải tin tức đến công chúng. Vì vậy, lao động báo chí luôn yêu cầu nhà báo sự sáng tạo thường xuyên.

Biểu hiện của sự sáng tạo là khả năng phát hiện giá trị thông tin của các sự kiện, hiện tượng và sử dụng phương pháp, hình thức diễn đạt đảm bảo hiệu quả thông tin.

b. Tính khách quan trong sáng tạo

Đây là phẩm chất hàng đầu tạo nên sự hấp dẫn và khả năng thuyết phục của báo chí, đồng thời là điều kiện để báo chí tồn tại và phát triển.

Biểu hiện của tính khách quan thể hiện sự cân đối của các tin tức, đặc biệt với các sự kiện đang gây tranh cãi. Muốn đảm bảo tính khách quan, nhà báo cần phản ánh đúng sự thật và đầy đủ mọi mặt, mọi khía cạnh của vấn đề

Tính khách quan bị chi phối với nhiều yếu tố, như tính chính trị, tư tưởng, lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc và thực tiễn xã hội. Vì vậy, nhận thức được tính khách quan trong sáng tạo, báo chí cần đặt trong mối liên hệ với tính khoa học, tính dân chủ và tính tư tưởng.

* Tính khoa học: có ảnh hưởng rất lớn đến tính khách quan , sự kiện có thể là chính xác, nhưng không thể coi là khách quan nếu thiếu tính khoa học. VD: sự kiện chém giết rùng rợn, nếu thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng sẽ ảnh hưởng đến tâm lí, tinh thần của công chúng đặc biệt là với trẻ em. Để đảm bảo tính khoa hoc và tính khách quan chỉ nên đưa tin có mức độ hoặc không đưa tin.

* Tính dân chủ: yêu cầu báo chí cung cấp cho nhân dân mọi tin tức cần thiết để họ có thể giám sát xã hội, tham gia vào công tác quản lí nhà nước, nhưng tính dân chủ cũng đòi hỏi báo chí không được phép công bố những tin tức có hại cho đời sống tinh thần và tâm lí của công chúng, hoặc làm tổn hại đến lợi ích quốc gia, huy hoại văn hóa dân tộc.

* Tính tư tưởng chi phối nhiều đến tính khách quan, vì hoạt động báo chí luôn phụ thuộc vào hệ tư tưởng. Tính tư tưởng trong lao động sáng tạo. Báo chí yêu cầu nhà báo thông tin đầy đủ và chính xác mọi vấn đề của cuộc sống, ủng hộ và quảng bá mọi sự tiến bộ, kiên triển bảo vệ lợi ích của nhà nước và nhân dân, tránh tiêu cực và tham nhũng

c. Tính chính trị trong sáng tạo

Tính chính trị thể hiện ngay trong dự định ban đầu của nhà báo như một lời bình luận ngắn, chọn ảnh, chọn tin ( có những nghành khoa học không mang tính chính trị. VD: một phát minh khoa học không mang tính chính trị chỉ khi công trình đó mang ứng dụng vào thực tiễn đời sống, nó mới xuất hiện tính chính trị để phục vụ lợi ích trong một nhóm người hay toàn xã hội.

Bản lĩnh chính trị được thể hiện trước hết ở lòng nhiệt huyết, và sự trung thành với Tổ Quốc, lợi ích của nhân dân.

d. Tính thực tiễn trong lao động sáng tạo

Đây là điều kiện bắt buộc và quan trong nhất của báo chí

Báo chí phản ánh trực tiếp cuộc sống ( các lĩnh vực khác phản ánh gián tiếp thông qua hình tượng nghệ thuật) . Đặc điểm này quy định phương thức hoạt động của nhà báo và cơ quan báo chí. Muốn phản ánh xã hội một cách trực tiếp nhà báo phải có khả năng phát hiện những điều mới mẻ, mang tính thời sự, được nhiều người quan tâm. Đồng thời, nhà báo phải phân tích nguyên nhân và bản chất của sự vật, dự báo chiều hướng và tính chất của các quá trình kinh tế xã hội

Khó khăn nhất đối với nhà báo là phát hiện cái mới, thông thường trước một sự kiện mới xuất hiện khó phát hiện được tính chất tiến bộ hay lạc hậu của chúng. Có những hiện tượng mới xuất hiện trong đời sống, phài trải qua thời gian và thử thách mới khẳng định được tính hợp lí của nó ( như khoán 10, khoán 100) vì vậy đòi hỏi nhà báo phải có đủ bản lĩnh và trình độ chuyên môn mới có thể phát hiện kịp thời để cổ vũ hay phê phán, đảm bảo tính công bằng và chính xác.

Nhờ có tính thực tiễn, nên báo chí có khả năng tác động mạnh và đời sống xã hội, định hướng dư luận, giáo dục nhân dân, nâng cao nhận thức để họ có khả năng lựa chọn hành động đúng, phù hợp với quy luật phát triển xã hội

e. Sự hòa nhập giữa tính cá nhân và tính tập thể trong lao động sáng tạo

Tờ báo, chương trình, các bài báo đơn lẻ đều là sản phẩm của tập thể, ngay cả với từng bài báo cụ thể

Tính tập thể và cá nhân trong lao động báo chí có mối quan hệ biện chứng giữa cá nhân nhà báo và tập thể có mối quan hệ mật thiết, bổ sung cho nhau để hoàn thành công việc chung

Tính tập thể thể hiện ở các công đoạn biên tập tác phẩm báo chí, xây dưng và thực hiện chương trình, gợi ý đề tài cho nhà báo và nhiều công việc khác để bài báo xuất hiện trước công chúng. Ngược lại, những bài viết chất lượng cao làm tăng khả năng thuyết phục của tờ báo

f. Tính khẩn trương và sự hạn chế về thời gian trong lao động sáng tạo

Tính chất này bị quy định bởi tính định kỳ của báo chí, định kù càng ngắn thì tính khẩn trương càng cao. Báo chí là phương tiện chuyển tải thông tin, những vấn đề thời sự liên tục, vì vậy, tính định kì của báo chí thường ngắn ( sáng, trưa, chiều, tối) nước ta mới chỉ có nhật báo và vài tờ báo buổi chiều của thông tấn xã Việt Nam, chủ yếu là tuần báo

Tính định kì của báo chí một mặt phù hợp với quy luật của cuộc sống, mặt khác đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng

Dựa trên đặc điểm của từng loại hình báo chí, cơ quan chủ quản sẽ quyết định kỳ hạn xuất bản thích hợp, đinh kì của báo thường ngắn hơn tạp chí.

Tính định kì của báo chí tạo ra thói quen tiếp nhận sản phẩm báo chí của công chúng

Tính định kì quyết định đến việc lập kế hoạch viết bài,, tổ chức biên tập, lên trang, chạy chương trình để thực hiện kế hoạch tuyên truyền của cơ quan báo chí

Tính định kì quy định đến tính khẩn trương trong lao động báo chí, đòi hỏi nhà báo phải làm việc căng thẳng nhưng lại phải đảm bảo chất lượng tác phẩm theo yêu cầu của cơ quan báo chí, điều này, đòi hỏi sự nổ lực và nghiêm túc trong lao động.

Tóm lại, lao động báo chí là một loại hình lao động mang tính sáng tạo trong tất cả các khâu, các công đoạn của hoạt động báo chí.

>