MỤC LỤC

PHONG CÁCH ĐẦU TƯ WARREN BUFFETT .................................................................2

Những lời khen ngợi dành cho cuốn sách .....................................................................5

LỜI GIỚI THIỆU ........................................................................................................................7

LỜI TỰA....................................................................................................................................10

LỜI TỰA....................................................................................................................................12

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................................17

LỜI GIỚI THIỆU .....................................................................................................................21

1. NHà ĐẦU TƯ VĨ ĐẠI NHẤT THẾ GIỚI......................................................................26

2. HỌC VẤN CỦA WARREN BUFFETT...........................................................................35

3. "NGàNH KINH DOANH CHÍNH CỦA CHÚNG TÔI LÀ BẢO HIỂM".................54

4. MUA MỘT DOANH NGHIỆP..........................................................................................65

5. HƯỚNG DẪN ĐẦU TƯ..............................................................................................................85

6. HƯỚNG DẪN ĐẦU TƯ...........................................................................................................104

7. HƯỚNG DẪN ĐẦU TƯ...........................................................................................................133

8. HƯỚNG DẪN ĐẦU TƯ...........................................................................................................143

9. ĐẦU TƯ VàO NHỮNG CHỨNG KHOÁN THU NHẬP CỐ ĐỊNH.....................160

10. QUẢN LÝ DANH MỤC ĐẦU TƯ..............................................................................175

11. TÂM LÝ TIỀN BẠC ......................................................................................................194

12. NHÂN VẬT KHÔNG DUY LÝ....................................................................................206

LỜI BẠT..................................................................................................................................216

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 4

LỜI CẢM ƠN.........................................................................................................................229

Những lời khen ngợi dành cho cuốn sách

Phong cách đầu tư Warren Buffett

"Phong cách đầu tư Warren Buffett tóm tắt sự nghiệp và đưa ra ví dụ về

những kỹ thuật và phương pháp đầu tư của ông cùng với những nhân vật

quan trọng đương thời. Cuốn sách trình bày chi tiết những quyết định đầu tư

quan trọng đã tạo ra mức lợi nhuận kỷ lục có một không hai của Buffett. Đặc

biệt, cuốn sách còn bao hàm những suy nghĩ và triết lý của một nhà đầu tư

luôn kiếm tiền bằng cách sử dụng những công cụ sẵn có đối với mọi công dân,

bất kể họ thuộc tầng lớp nào".

Peter S. Lynch

Tác giả của hai cuốn sách bán chạy nhất,

One up on Wall Street (Trên đỉnh phố Wall) và Beating the Street ( Chinh

phục phố Wall)

"Robert Hagstrom đánh giá toàn diện về các chiến lược của Warren Buffett,

chỉ ra như thế nào và tại sao đằng sau sự lựa chọn mỗi cổ phiếu quan trọng

góp phần tạo nên thành công xuất sắc của ông. Sự uyên thâm và triết lý chất

phác của ông cũng là một phần quan trọng của cuốn sách toàn diện, thú vị và

hữu ích này".

Charles C. Bogle

Chủ tịch Tập đoàn Vanguard

"Warren Buffett chắc chắn là Nhà đầu tư Xuất sắc nhất thế kỷ này - Không

phải vì ông đã gây dựng được một gia sản lớn từ một thị trường tự do, mà

đúng hơn là do ông đã chia sẻ lối suy nghĩ của ông với chúng ta và thẳng thắn

chứng minh trí tuệ và lòng can đảm đóng vai trò quan trọng cho thành công.

Berkshire Hathaway là vụ đầu tư lớn nhất và lâu dài nhất của tôi. Warren là

người thầy tuyệt vời nhất của tôi".

Charles D. Ellis

Cộng sự quản lý, Greenwich Associates

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 5

"Warren Buffett thường được mô tả đơn giản như một 'nhà đầu tư giá trị'

hoặc một 'học trò của Ben Graham'. Hagstrom lấp đầy phần còn lại của câu

chuyện với những chỉ dẫn cực kỳ thiết thực để tìm kiếm sự thịnh vượng trên

thị trường".

Martin S. Fridson

Giám đốc Điều hành, Merill Lynch

"Với ngôn từ giản dị, cuốn sách này chỉ ra các nguyên tắc mà các nhà đầu tư

chứng khoán thành công nhất nước Mỹ trong thời hiện đại đã áp dụng. Cuốn

sách chính là một món quà may mắn bất ngờ cho những nhà đầu tư bất hạnh

vẫn tiếp tục lúng túng và nhầm lẫn do đã bỏ qua những nguyên tắc cơ bản để

thành công trong đầutư".

Phil Fisher

Tác giả cuốn Common Stocks and Uncommon Profits (Cổ phiếu thường - Lợi

nhuận phi thường)

Đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong việc tìm hiểu về cổ phần, cổ phiếu,

chứng khoán, chiến lược đầu tư của độc giả, Alpha Books chọn mua bản

quyền, dịch và xuất bản bộ sách Chinh phục thị trường chứng khoán gồm các

cuốn như: Giàu từ chứng khoán, Công thức kỳ diệu chinh phục thị trường

chứng khoán, Hồi ức của một thiên tài đầu tư chứng khoán, Cổ phiếu thường

- lợi nhuận phi thường, Quy tắc số 1: Đầu tư thành công chỉ với 15 phút mỗi

tuần, Trên đỉnh Phố Wall, Phố Wall - Một Las Vegas khác, Chết vì chứng

khoán: Jesse Livermore - Câu chuyện về nhà đầu tư chứng khoán vĩ đại nhất

mọi thời đại, Phong cách đầu tư Warren Buffett... Được tuyển chọn từ những

bộ sách về đầu tư, tài chính và chứng khoán nổi tiếng nhất của nhiều tác giả

tên tuổi hàng đầu thế giới, hy vọng các cuốn sách này sẽ trở thành món quà

giá trị và hữu ích cho tất cả các độc giả quan tâm.

CÔNG TY SÁCH ALPHA

LỜI GIỚI THIỆU

(cho bản tiếng Việt)

Tôi vốn không mặn mà lắm với những cuốn sách viết về các tỉ phú, bởi vì tôi

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 6

cho rằng không ai có thể thành thực trả lời hai câu hỏi sau đây:

1. Ông/bà có chính xác bao nhiêutiền?

2. Làm thế nào mà ông/bà có thể kiếm được nhiều tiền nhưvậy?

Nhưng trong cuộc sống thường có một số ngoại lệ, chẳng hạn như quyển sách

mà bạn đang cầm trên tay là một trường hợp đặc biệt khiến tôi có thể vui lòng

phá lệ để giới thiệu những điều tuyệt vời nhất mà nó sẽ đem lại.

Trong gần 20 năm qua, Bill Gates và Warren Buffett là hai người liên tục đứng

đầu danh sách những người giàu nhất thế giới. Người đầu tiên đã quá nổi

tiếng với chúng ta. Còn người thứ hai chỉ mới "nổi" lên gần đây đối với công

chúng Việt Nam, phần lớn nhờ vào cơn sốt chứng khoán năm 2006- 2007, vì

Warren Buffett được xem như là nhà đầu tư chứng khoán vĩ đại nhất mọi

thời đại.

* * *

Buffett là một tỉ phú đặc biệt. Đặc biệt trong cách ông kiếm tiền và sử dụng

tiền. Rất ít người có thể sánh kịp tốc độ kiếm tiền vừa nhanh vừa bền vững

như ông. Trong danh sách những người giàu nhất thế giới suốt gần 30 năm

qua, nhiều người đi vào danh sách nhanh như cách họ phất lên, và cũng sớm

bị rời khỏi danh sách như cách tài sản họ lụi tàn. Nhưng Buffett thường

xuyên có mặt trong danh sách và luôn là cái tên được mọi người ngưỡng mộ

nhất.

Buffett hoàn toàn khác biệt so với những người giàu có khác. Mặc dù được

xem là nhà đầu tư cổ phiếu vĩ đại nhất thời đại, ông không làm việc ở Phố

Wall - nơi quy tụ những đế chế cũng như bộ óc tài chính vĩ đại nhất - và tự cho

rằng mình không thuộc về thế giới đó. Mặc dù là một trong những người giàu

nhất hành tinh, ông vẫn sống trong một căn nhà đơn giản suốt hàng chục năm

qua, đi chiếc xe hơi bình thường nhất, làm việc ở một văn phòng nhỏ và đơn

giản (thậm chí không cần đến máy vi tính để theo dõi bảng giá cổ phiếu và

phân tích thông tin!). Người ta không thể biết Buffett có chính xác bao nhiêu

tiền nếu chỉ nhìn vào cách ông sinh hoạt và chitiêu.

Nhưng có lẽ điều đặc biệt nhất, và cũng khiến ông được ngưỡng mộ nhất, ở

Buffett là ông có thể thoải mái giải thích cho mọi người biết ông có bao nhiêu

tiền và ông đã kiếm nhiều tiền như thế nào. Gần 40 năm qua, Buffett thường

xuyên viết các bản Báo cáo Thường niên cho cổ đông của tập đoàn Berkshire

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 7

Hathaway mà ông điều hành. Trong đó, Buffett trình bày rõ ràng các quyết

định kinh doanh và đầu tư mà ông và các cộng sự đã thực hiện.

Bất kỳ ai, không cần là cổ đông của Berkshire Hathaway, đều có thể được đọc

đầy đủ tất cả các bản Báo cáo Thường niên này (thậm chí chúng còn được

đăng tải miễn phí trên Internet).

Các bản Báo cáo này là nguồn thông tin duy nhất để chúng ta có thể hiểu về

phương pháp làm giàu của Buffett, vì ông rất ít xuất hiện trước công chúng,

đúng như tính cách của ông. Nhưng chúng là một nguồn tài liệu vô giá (theo

cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng), trong đó Buffett, bằng sự uyên bác lẫn khiêm

tốn của mình, đã vui vẻ trình bày tất cả mọi khía cạnh liên quan đến tư duy

kinh doanh và đầu tư của mình cho mọi người cùng hiểu, dù người đó là một

cổ đông bình thường, một sinh viên, hay thậm chí một đối thủ cạnh tranh của

ông.

Vì vậy, để hiểu được cuộc đời và phương pháp của Buffett thì chỉ có một cách

duy nhất: đọc và hiểu toàn bộ các bản Báo cáo đó. Với số lượng gần 40 bản, và

mỗi bản dài hàng chục trang thì đây không phải là một việc đơn giản cho

những người như chúng ta. May mắn thay, tác giả Robert G. Hagstrom đã thực

hiện một công việc vô cùng hữu ích: dày công nghiên cứu tất cả các tài liệu đó

và tóm tắt thành một cuốn sách đầy đủ nhất về Buffett, được trình bày sao

cho một người chưa có kinh nghiệm về kinh doanh và tài chính cũng có thể

hiểu được. Đó cũng chính là nguồn gốc ra đời và mục tiêu của cuốn sách mà

các bạn đang cầm trên tay: Phong cách đầu tư Warren Buffett (The Warren

BuffettWay).

***

Trong vô vàn sách về Warren Buffett đang tràn ngập trên các kệ sách ở Việt

Nam hiện nay, cuốn sách này, do Alpha Books mua bản quyền, dịch và xuất

bản, có một vị thế riêng. Như đã nói ở trên, số người thường xuyên tiếp xúc để

thực sự hiểu Buffett chỉ đếm trên đầu ngón tay, và cho đến nay gần như chưa

có ai trong số họ viết một cuốn sách nào về Buffett. Vì vậy, mọi cuốn sách hoặc

bài viết về Buffett mà không dựa trên các bản Báo cáo Thường niên do chính

tay ông viết đều hoàn toàn không có căn cứ. Rất nhiều tựa sách, bài báo về

Buffett hiện nay, do tổng hợp từ quá nhiều nguồn khác nhau, mắc phải khiếm

khuyết này, cho nên thật đáng tiếc khi đa số nhà đầu tư ở Việt Nam vẫn chưa

có cái nhìn chính xác về sự nghiệp và phương pháp của Warren Buffett.

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 8

Cuốn sách này, tập hợp từ các báo cáo của Buffett, được Buffett đọc và chấp

nhận cho xuất bản, hoàn toàn có thể xem là một trong những phương tiện tốt

nhất để bạn đọc Việt Nam có thể tiếp cận với phương pháp đầu tư của Buffett.

Trái với nhận định của số đông nhà đầu tư Việt Nam hiện nay, rằng Buffett là

một con quỷ chuyên hút máu các doanh nghiệp bằng thủ đoạn mua rẻ bán

đắt, rằng suy nghĩ của ông vô cùng cao siêu nên người bình thường không thể

hiểu và học hỏi được. Phong cách đầu tư Warren Buffett sẽ giúp bạn có một

cái nhìn khác và chính xác hơn. Phương pháp của Buffett rất chân thật và vô

cùng đơn giản. Tôi cũng tin rằng ai trong chúng ta cũng có thể hiểu được

phương pháp của ông và hoàn toàn có thể áp dụng chúng cho môi trường ở

Việt Nam.

Dĩ nhiên, không phải ai sau khi nắm được phương pháp của Buffett là tự

nhiên có thể giàu như Buffett được. Nếu điều đó đúng thì chính bản thân tôi

đã không rảnh rỗi ngồi đây viết những dòng giới thiệu này rồi!? Hiểu được

phương pháp của Buffett, điều mà tôi tin rằng có thể thực hiện được sau khi

đọc thấu đáo cuốn sách này, sẽ giúp bạn có nền tảng vững chắc trong quá

trình tìm ra con đường làm giàu của riêng mình. Vì ngay cả Buffett, trong

những năm tháng khởi nghiệp cũng phải bỏ ra nhiều thời gian để học hỏi từ

những người khác trước khi tìm ra phương pháp thành công của ông.

Ngày 29 tháng 9 năm 2007 LÊ ĐÌNH LĨNH NAM

LỜI TỰA

cho lần xuất bản thứ hai

Năm 1994, khi Robert Hagstrom lần đầu tiên xuất bản cuốn Phong cách đầu

tư Warren Buffett, nó nhanh chóng trở thành một hiện tượng. Cho tới nay, đã

có hơn 1,2 triệu bản được tiêu thụ. Lòng yêu mến của độc giả chính là minh

chứng cho tính đúng đắn của những phân tích và giá trị của những lời khuyên

trong cuốn sách.

Bất cứ lúc nào Warren Buffett trở thành chủ đề của một cuốn sách thì cuốn

sách đó sẽ dễ dàng được số đông đón nhận. Trong khi hầu hết các nhà đầu

tư nghĩ về con số hàng trăm hoặc hàng nghìn, thì Buffett bước vào thế giới của

các con số hàng triệu và hàng tỉ. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng

ta không học tập được gì ở ông. Ngược lại, nếu chúng ta nhìn vào những việc

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 9

ông đã và đang làm, và hiểu rõ suy nghĩ của ông, chúng ta sẽ có những quyết

định giống ông.

Đó chính là sự đóng góp sâu sắc trong cuốn sách của Robert. Ông nghiên cứu

kỹ lưỡng những hành động, từ ngữ, và quyết định của Warren trong nhiều

năm, sau đó bắt đầu phân tích chúng để có được những lý thuyết chung.

Trong cuốn sách này, ông chắt lọc những lý thuyết thành 12 nguyên lý. Những

nguyên lý không hề thay đổi qua thời gian và là kim chỉ nam cho triết lý đầu

tư của Buffett, vượt qua mọi hoàn cảnh và mọi thị trường. Những nguyên lý

này cũng là kim chỉ nam cho bất cứ nhà đầu tư nào.

Giá trị lâu bền trong tác phẩm của Robert chính là vì nó có mục đích rõ ràng.

Mặc dù cuốn sách nói về các phương pháp đầu tư, nhưng về cơ bản nó tập

trung chủ yếu vào các nguyên lý đầu tư. Và các nguyên lý thì không bao giờ

thay đổi.Thực tế 10 năm qua mang đến cho chúng ta một minh chứng sống

động về sự thật cơ bản đó. Trong 10 năm, xu hướng của thị trường chứng

khoán liên tục thay đổi. Chúng ta chứng kiến thời kỳ cao trào của tình trạng

bong bóng khiến nhiều người trở nên giàu có, và sau đó bong bóng nhanh

chóng "nổ tung", thị trường chứng khoán quay trở lại giai đoạn trì trệ, ảm

đạm trước khi chạm đáy vào mùa xuân năm 2003 rồi mới bắt đầu hồi phục.

Dù trải qua tất cả những sự kiện đó, phương pháp đầu tư của Warren Buffett

không hề thay đổi. Ông vẫn tiếp tục áp dụng những nguyên lý đã được vạch ra

trong cuốn sách này:

• Coi việc mua cổ phiếu như mua những niềm vui nhỏ bé trong toàn bộ công

việc kinh doanh.

• Xây dựng một danh mục đầu tư doanh thu thấp tậptrung.

• Chỉ đầu tư vào thứ bạn có thể hiểu và phân tích.

• Cần phải có biên độ an toàn giữa giá mua và giá trị dài hạn của côngty.

Các nhà đầu tư Berkshire Hathaway thường thu lợi từ phương pháp đầu tư

vững chắc đó. Từ khi bắt đầu hồi phục vào năm 2003, giá cổ phiếu Berkshire

Hathaway tăng hơn 30%, đạt mức khoảng 20.000 đô la mỗi cổ phiếu, vượt xa

tổng lợi nhuận thu được của toàn thị trường trong cùngkỳ.

Một hệ thống tư tưởng của các nhà đầu tư giá trị đã được hình thành từ

Benjamin Graham, qua thời đại của Warren Buffett và các nhà đầu tư cùng

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 10

thời, rồi tới thế hệ các nhà đầu tư tiếp theo như Robert Hagstrom. Buffett,

người học trò xuất sắc nhất của Graham, thường khuyên các nhà đầu tư

nghiên cứu cuốn sách The Intelligent Investor (Nhà đầu tư thông minh) của

Graham. Tôi cũng thường tự khuyên mình như vậy. Tôi tin rằng tác phẩm của

Robert chia sẻ với cuốn sách kinh điển đó một điểm đặc biệt mang tính quyết

định then chốt: lời khuyên có thể không khiến bạn trở nên giàu có, nhưng

chắc chắn sẽ không biến bạn trở thành kẻ nghèo khó. Nếu hiểu và thực hiện

thông minh những phương pháp và nguyên lý được trình bày trong cuốn

sách này, bạn sẽ trở thành một nhà đầu tư giỏi hơn.

BILL MILLER

CEO, Legg Mason Capital Management

LỜI TỰA

cho lần xuất bản đầu tiên

Một buổi tối đầu năm 1989, tôi đang ở nhà thì chuông điện thoại reo. Cô con

gái thứ hai của chúng tôi là Annie, lúc đó 11 tuổi, nhấc máy. Cô bé nói với tôi

ông Warren Buffett gọi đến. Tôi cứ ngỡ có ai đó đang đùa. Người gọi đến bắt

đầu nói: "Tôi là Warren Buffett từ Omaha (như thể tôi có thể nhầm lẫn ông ấy

với một ông Warren Buffett nào khác). Tôi vừa đọc xong cuốn sách của anh,

tôi rất thích nó, và tôi muốn trích dẫn một số câu của anh trong bản báo cáo

thường niên của Berkshire. Tôi luôn mong muốn viết một cuốn sách, nhưng

tôi chưa bao giờ thực sự bắt đầu". Ông nói rất nhanh và rất háo hức đến độ đã

nói 40 từ trong vòng 15 hay 20 giây gì đó, kể cả vài câu cười đùa. Tôi đồng ý

ngay lập tức và chúng tôi nói chuyện thêm khoảng 5 hay 10 phút. Tôi vẫn còn

nhớ câu nói cuối cùng của ông: "Nếu có dịp đến Omaha mà không ghé thăm

tôi, tên của anh sẽ bị bêu xấu ở Nebraska đấy".

Rõ ràng là tôi không hề muốn tên mình bị bêu xấu ở Nebraska, nên sáu tháng

sau, tôi tới gặp ông tại văn phòng công ty ông. Warren Buffett dẫn tôi đi một

vòng thăm khắp công ty (việc này không mất nhiều thời gian lắm vì toàn bộ

văn phòng chỉ nằm gọn trong một khoảng không gian chưa bằng một nửa sân

tennis). Ở đó có tất cả 11 nhân viên và tôi không hề thấy có bất kỳ chiếc máy

tính hay máy yết giá cổ phiếu nào.

Khoảng một giờ sau, chúng tôi tới một nhà hàng địa phương. Tại đây, nơi tôi

được thưởng thức món bít tết tuyệt vời và lần đầu tiên trong 30 năm, tôi

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 11

được uống Coke hương anh đào. Chúng tôi nói về những công việc chúng tôi

làm hồi trẻ, về bóng chày, bài brít và trao đổi câu chuyện về những công ty

chúng tôi từng đầu tư. Warren kể chuyện và trả lời những câu hỏi về mỗi cổ

phần Berkshire sở hữu (ông không bao giờ gọi công ty của mình là Berkshire

Hathaway).

Tại sao Warren Buffett trở thành nhà đầu tư xuất sắc nhất trong lịch sử?

Ông là người như thế nào trên cương vị một cá nhân, một cổ đông, một nhà

quản lý và một chủ sở hữu doanh nghiệp? Bản báo cáo thường niên của

Berkshire Hathaway có điều gì độc đáo? Tại sao ông lại dành nhiều nỗlực

cho nó, và người ta có thể học được gì từ đó? Đi tìm câu trả lời những câu

hỏi này, tôi đã nói chuyện trực tiếp với ông, đọc lại năm bản báo cáo thường

niên gần đây và những bản báo cáo mới nhất của ông với tư cách là Chủ tịch

Hội đồng Quản trị (bản báo cáo năm 1971 và năm 1972 chỉ có hai trang).

Ngoài ra,tôi còn có buổi nói chuyện với chín cá nhân đã và đang có quan hệ

với Warren Buffett và là những người có quan điểm rất khác nhau: Jack

Byrne, Robert Denham, Don Keough, Carol Loomis, Tom Murphy, Charlie

Munger, Carl Reichardt, Frank Rooney, và Seth Schofield.

Nhận xét về những phẩm chất cá nhân của Buffett, các câu trả lời đều tương

đối giống nhau. Trước tiên, Warren Buffett rất hài lòng với những gì mình có.

Ông yêu mọi thứ ông làm, quan hệ với mọi người và đọc rất nhiều báo cáo

thường niên, báo cáo quý và vô số những bài báo, tạp chí định kỳ. Là một nhà

đầu tư, ông rất có kỷ luật, kiên nhẫn, linh hoạt, dũng cảm, tự tin và quyết

đoán. Ông luôn tìm kiếm cơ hội đầu tư ở những nơi không có rủi ro hoặc rủi

ro đã được tối thiểu hoá. Thêm vào đó, ông là người dự đoán giỏi và là một

chuyên gia kiếm lời. Tôi tin rằng khả năng này xuất phát từ lòng yêu thích

những con số toán học bẩm sinh, những nỗ lực cống hiến và sự tham gia chủ

động trong trò chơi bài brít, và kinh nghiệm lão luyện trong lĩnh vực bảo hiểm

và chấp nhận mức độ rủi ro cao trong bảo hiểm và tái bảo hiểm. Ông sẵn sàng

chấp nhận rủi ro ở những nơi có tỉ lệ thiệt hại thấp và tiền bồi thường bảo

hiểm cao. Ông liệt kê những thất bại, những sai lầm của mình và không hề tạ

lỗi. Ông thích nói đùa về bản thân mình và khách quan khen ngợi các cộng sự.

Warren Buffett là một học viên xuất sắc trong lĩnh vực kinh doanh, một người

lắng nghe tuyệt vời, ông có thể xác định những nhân tố chính của một

công ty hoặc một vấn đề phức tạp với tốc độ và sự chính xác cao. Ông có thể

ra quyết định không đầu tư chỉ trong vòng hai phút và đưa ra kết luận đâu là

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 12

thời điểm thích hợp cho một giao dịch quan trọng chỉ trong vòng một vài ngày

nghiên cứu. Ông luôn luôn sẵn sàng, như ông đã nói trong một báo cáo

thường niên: "Noah không bắt đầu đóng thuyền khi trời đangmưa".

Là một nhà quản lý, hầu như ông không bao giờ gọi cho Giám đốc Bộ phận hay

Giám đốc Điều hành của một công ty nhưng bất cứ lúc nào, dù là ngày hay

đêm, ông đều vui lòng khi họ gọi cho ông để báo cáo hay nhờ tư vấn. Sau khi

đầu tư vào một cổ phiếu hay mua toàn bộ một doanh nghiệp, ông trở thành

nhà lãnh đạo vui vẻ.

Hai ví dụ về nỗ lực tự học và khả năng thích nghi với môi trường của Warren

Buffett đó là diễn thuyết trước công chúng và sử dụng máy vi tính. Trong

những năm 1950, Warren đầu tư 100 đô la vào khoá học Dale Carnegie

"không tránh cho đầu gối khỏi run khi diễn thuyết trước công chúng mà là

diễn thuyết trước công chúng khi đầu gối đang run". Tại đại hội thường niên

của Berkshire trước hơn 2000 người, không cần phải ghi chép, Warren

Buffett ngồi trên sân khấu với Charlie Munger, diễn thuyết và trả lời những

câu hỏi làm hài lòng Will Rogers, Ben Graham, King Solomon, Phil Fisher,

David Letterman, và Billy Crystal. Để chơi được nhiều bài brít hơn, đầu năm

1994, Warren học cách sử dụng máy vi tính để vào mạng và chơi với những

người khác trên khắp đất nước. Có lẽ trong tương lai gần, ông sẽ bắt đầu sử

dụng một trong hàng trăm dịch vụ phục hồi dữ liệu và thông tin về các công ty

có sẵn trong máy vi tính như hiện nay để nghiên cứu đầu tư.

Warren Buffett nhấn mạnh rằng nhân tố quan trọng trong quyết định đầu tư

là xác định chính xác giá trị thực của một công ty và trả giá hợp lý. Ông không

quan tâm đến những biến động gần đây hay trong tương lai của thị trường.

Ông đã mua hơn một tỉ đô la cổ phiếu của Coca-Cola trong năm 1988 và 1989

sau khi cổ phiếu tăng hơn năm lần so với sáu năm trước đó và hơn 500 lần so

với 60 năm trước đó. Ông đã tăng số tiền của mình lên bốn lần trong vòng ba

năm và lên kế hoạch kiếm được nhiều hơn thế trong vòng năm năm, 10 năm

và 20 năm tới với Coke. Năm 1976, ông mua một vị trí rất quan trọng tại

GEICO khi cổ phiếu giảm từ 61 đô la xuống chỉ còn 2 đô la và theo nhận định

chung thì cổ phiếu ở đó sẽ tụt xuống mức bằng0.

Một nhà đầu tư bình thường làm thế nào để áp dụng được những phương

pháp của Warren Buffett? Warren Buffett không bao giờ đầu tư vào những

doanh nghiệp ông không hiểu hoặc nằm ngoài khả năng của ông. Tất cả các

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 13

nhà đầu tư có thể hiểu và hiểu sâu sắc hơn "vòng tròn khả năng" của họ trong

một lĩnh vực chuyên môn, hoặc trong một số lĩnh vực thích nghiên cứu. Một

người không phải lúc nào cũng có thể đưa ra nhận định chính xác nhiều lần

trong đời. Warren tuyên bố rằng 12 quyết định đầu tư trong 40 năm sự

nghiệp của ông đã làm cho tình thế hoàn toàn thay đổi.

Rủi ro được giảm thiểu đáng kể khi nhà đầu tư chỉ tập trung vào một số ít loại

cổ phiếu nếu nó buộc họ phải cẩn trọng hơn trong quá trình nghiên cứu.

Hơn 75% số người nắm giữ cổ phiếu thường của Berkshire chỉ kinh doanh

trên năm loại chứng khoán khác nhau. Một trong những nguyên tắc nhiều lần

được giải thích rõ trong cuốn sách này là: mua cổ phiếu của những doanh

nghiệp lớn khi họ đang gặp khó khăn nhất thời, hoặc khi thị trường chứng

khoán có xu hướng đi xuống và tạo ra giá cả hợp lý. Hãy ngừng dự đoán chiều

hướng biến động của thị trường chứng khoán, nền kinh tế, tỉ lệ lãi suất, hay

những cuộc bầu cử, và ngừng lãng phí tiền bạc vào

những cá nhân kiếm sống bằng nghề này. Thay vào đó hãy nghiên cứu số liệu

thực tế và điều kiện tài chính, đánh giá triển vọng của một công ty, và quyết

định mua khi mọi thứ có lợi cho bạn. Nhiều người đầu tư theo cách tương tự

như chơi bài suốt đêm mà không thèm ngó ngàng gì tới quân bài của họ cả.

Rất ít nhà đầu tư có kiến thức và lòng can đảm dám mua cổ phiếu của GEICO

với giá 2 đô la hoặc của Wells Fargo hay General Dynamics khi nhiều người có

trình độ cho rằng những công ty này đang lâm vào tình thế nghiêm trọng. Còn

Warren Buffett thường mua cổ phiếu của Capital Cities/ ABC, Gillette,

Washington Post, Affiliated Publications, Freddie Mac hay Coca- Cola, những

công ty được điều hành tốt với lịch sử lợi nhuận bền vững và là những doanh

nghiệp nhượng quyền kinh doanh có ảnh hưởng lớn (những vụ làm ăn này

mang lại cho Berkshire Hathaway hơn 6 tỉ đô la lợi nhuận, chiếm 60% trong

tổng số 10 tỉ đô la vốn cổđông).

Cùng với những cổ đông của mình, Warren Buffett sử dụng báo cáo thường

niên của Berkshire nhằm giúp công chúng trở thành những nhà đầu tư giỏi

hơn. Ông sống trong một gia đình có những cây viết giỏi, và dì Alice của ông là

một giáo viên trường công lập trong hơn 30 năm. Warren Buffett yêu thích cả

dạy và viết về kinh doanh, đặc biệt là đầu tư. Năm 21 tuổi, ông dạy trong một

chương trình tình nguyện khi đang theo học trường Đại học Nebraska tại

Omaha. Năm 1955, khi đang làm việc tại New York, ông tham

gia giảng dạy cho một khoá đào tạo kiến thức thị trường chứng khoán tại

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 14

trường Trung học Scarsdale. Trong vòng 10 năm từ cuối những năm 1960 tới

những năm 1970, ông tham gia một khoá giảng dạy miễn phí tại trường Đại

học Creighton. Năm 1977, ông làm việc trong một Uỷ ban do Al Sommer Jr.

đứng đầu, đảm nhiệm công tác tư vấn cho Uỷ ban Hối đoái và Chứng khoán

để vạch trần những hành động mờ ám trong kinh doanh. Sau đó, phạm vi báo

cáo thường niên của Berkshire thay đổi rất nhiều với bản báo cáo năm 1977.

Bố cục tương đồng hơn với các báo cáo của công ty hợp danh mà ông viết từ

năm 1956 tới năm 1969.

Từ đầu những năm 1980, các báo cáo thường niên của Berkshire thông báo

cho các cổ đông về tình trạng cổ phần của công ty và những vụ đầu tư mới,

cập nhật tình trạng của ngành bảo hiểm và tái bảo hiểm, và (từ năm 1982) liệt

kê danh mục những tiêu chuẩn chuyển nhượng của các doanh nghiệp

Berkshire sẽ mua cổ phiếu. Bản báo cáo được bổ sung rất nhiều ví dụ, suy

luận, những câu chuyện, và phép ẩn dụ chứa đựng những điều nên và không

nên trong một vụ đầu tư chứng khoán đích thực.

Warren Buffett xây dựng tiêu chuẩn cao đối với hoạt động của Berkshire

trong tương lai thông qua thiết lập mục tiêu tăng trưởng giá trị nội tại 15%

một năm trong dài hạn, một con số ít người làm được. Từ năm 1956 đến năm

1993, ngoài ông ra, không ai thực hiện được mục tiêu này. Ông tuyên bố rằng

rất khó duy trì tiêu chuẩn này do quy mô công ty quá lớn, nhưng vẫn luôn có

nhiều cơ hội và Berkshire dự trữ nhiều tiền mặt để luôn sẵn sàng đầu tư và

tăng trưởng hàng năm. Sự tự tin của ông được nhấn mạnh qua những chữ

cuối cùng trong trang 60 của bản báo cáo thường niên tháng Sáu năm 1993:

"Từ năm 1967, Berkshire không công bố cổ tức tiền mặt".

Warren Buffett từng thổ lộ ông luôn muốn viết một cuốn sách về đầu tư. Hy

vọng một ngày nào đó, điều này sẽ trở thành hiện thực. Tuy vậy, cho đến khi

điều đó xảy ra, những báo cáo thường niên của ông ở một góc độ nào đó phù

hợp với quan điểm của những học giả thế kỷ XIX - những người cùng viết một

cuốn sách là Edgar Allen Poe, William Makepeace Thackery, và Charles

Dicken. Những báo cáo thường niên của Berkshire Hathaway từ năm 1977

đến năm 1993 chính là 17 chương của cuốn sách đó. Hiện tại, chúng ta có

cuốn Phong cách đầu tư Warren Buffett, trong đó Robert Hagstrom phác hoạ

con đường sự nghiệp của Buffett và đưa ra những ví dụ về kỹ thuật và

phương pháp đầu tư của ông cũng như những nhân vật quan trọng trong quá

trình đó. Cuốn sách trình bày chi tiết những quyết định đầu

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 15

tư quan trọng tạo ra mức lợi nhuận kỷ lục có một không hai của Buffett. Cuối

cùng, cuốn sách bao hàm những suy nghĩ và triết lý của một nhà đầu tư luôn

kiếm tiền bằng cách sử dụng những công cụ sẵn có đối với mọi công dân bất

kể họ thuộc tầng lớp nào.

PETER S.LYNCH

Tác giả cuốn sách One up on Wall Street (Trên đỉnh phố Wall)

LỜI MỞ ĐẦU

Cách đây đúng hai năm, khi đang học để trở thành nhà môi giới đầu tư với

Legg Mason, tôi nhận được bản báo cáo thường niên của Berkshire

Hathaway như một phần tài liệu đào tạo. Đó chính là lần đầu tiên tôi biết đến

Warren Buffett.

Cũng như nhiều từng đã đọc các báo cáo thường niên của Berkshire, tôi

nhanh chóng bị ấn tượng bởi sự rõ ràng, rành mạch trong cách viết của

Buffett. Là một giáo sư trẻ tuổi, suốt những năm 1980, tôi phát hiện ra rằng,

đầu tôi không ngừng xoay quanh chứng khoán bởi tôi luôn cố gắng theo kịp

sự phát triển của thị trường, nền kinh tế và những giao dịch chứng khoán

hàng ngày. Tuy vậy, mỗi lần tôi đọc một câu chuyện của Warren Buffett, hoặc

một bài viết của ông, thì giọng nói đầy lý trí của ông dường như có sức mạnh

hơn sự hỗn loạn của thị trường. Sự điềm tĩnh của ông đã truyền cảm hứng để

tôi viết cuốn sách này.

Khó khăn cơ bản tôi gặp phải khi viết Phong cách đầu tư Warren Buffett là tán

thành hay phản bác lời khẳng định của Buffett: "Việc tôi làm vượt qua khả

năng của bất kỳ ai". Một số nhà phê bình cho rằng không phải ai cũng có khả

năng làm theo phong cách đầu tư của Warren Buffett. Tôi không tán thành

quan điểm này. Warren Buffett là một người có phong cách. Đó là nguồn gốc

thành công của ông. Tuy nhiên, phương pháp luận của ông được cho là thích

hợp với các cá nhân và tổ chức. Tôi viết cuốn sách này nhằm giúp các nhà đầu

tư nắm bắt được những chiến lược từng giúp Warren Buffett thành công.

Phong cách đầu tư Warren Buffett mô tả bản chất của phương pháp đầu tư

đơn giản. Cho dù bạn có đủ tiền để mua 10% cổ phần của một công ty, hay chỉ

mua được 100 cổ phiếu thì cuốn sách này cũng giúp bạn thu lợi nhuận

khi đầu tư.

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 16

Nhưng đừng so sánh bạn với Warren Buffett, người đã có năm mươi năm

kinh nghiệm vừa là chủ sở hữu vừa đầu tư vào các công ty. Điều này khiến

bạn khó có thể "noi gương" mức lợi nhuận đầu tư lịch sử của ông. Thay vào

đó, hãy so sánh những kết quả bạn đạt được với nhóm người cùng tuổi, cho

dù nhóm này bao gồm cả những quỹ đầu tư được quản lý tích cực, quỹ chỉ số,

hay thị trường rộng lớn hơn nói chung.

Lần xuất bản đầu tiên của cuốn sách này thu được thành công đáng kể, và

tôi rất hài lòng khi nó hữu ích với nhiều độc giả. Tuy vậy, thành công của cuốn

Phong cách đầu tư Warren Buffett trước hết là bằng chứng về Warren Buffet.

Tính cách hóm hỉnh và chính trực của ông hấp dẫn hàng triệu độc giả trên

toàn thế giới. Qua nhiều năm, trí tuệ và kỷ lục đầu tư của ông đã mê hoặc cộng

đồng đầu tư chuyên nghiệp, trong đó có cả tôi. Sự kết hợp có một không hai

này khiến Warren Buffett trở thành hình mẫu nổi tiếng nhất trong lĩnh vực

đầu tư hiện nay.

Tôi chưa từng gặp Warren Buffett trước khi viết cuốn sách này, và tôi cũng

không hề tham khảo ý kiến ông suốt quá trình phát triển nó. Mặc dù tham

khảo ý kiến ông chắc chắn sẽ là một lợi thế, nhưng tôi may mắn có khả năng

phác hoạ từ những bài viết về đầu tư của ông trong hơn bốn thập kỷ qua.

Xuyên suốt cuốn sách, tôi đã mượn rất nhiều đoạn trích từ các báo cáo

thường niên của Berkshire Hathaway, đặc biệt là những bức thư của vị Chủ

tịch nổi tiếng này. Buffett cho phép tôi sử dụng những tài liệu được đóng dấu

bản quyền, nhưng chỉ sau khi ông duyệt cuốn sách. Sự cho phép này tuyệt

nhiên không có nghĩa là ông hợp tác viết cuốn sách hay ông sẵn lòng cung cấp

cho tôi những tài liệu hay chiến lược bí mật không có trong những bài viết

công khai của ông.

Hầu hết mọi việc Buffett làm đều công khai, nhưng bị ghi chép rời rạc. Theo

ý kiến của cá nhân tôi, điều cần thiết và có giá trị đối với các nhà đầu tư là

một cuộc nghiên nghiên cứu thấu đáo lối tư duy và các chiến lược của ông

cùng với những vụ đầu tư mà Berkshire tiến hành trong nhiều năm qua. Tất

cả nên được biên soạn thành một nguồn. Và đó chính là điểm khởi đầu cho

lần xuấtbản đầutiên củacuốn Phong cáchđầutưWarrenBuffett.

Sau 10 năm, bản sửa đổi này vẫn tiếp tục duy trì những mục tiêu cơ bản:

Nghiên cứu những hoạt động gần đây của Buffett để rút ra những bài học và

xem xét khi nào sự thay đổi môi trường tài chính dẫn đến những thay đổi

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 17

trong chiến lược đầu tư của ông.

Một số vấn đề nhanh chóng trở nên rõ ràng. Trong những năm gần đây, mức

độ hoạt động của Buffett trên thị trường chứng khoán giảm đáng kể. Ông mua

công ty thường xuyên hơn mua cổ phiếu. Thi thoảng lắm, ông mới chuyển

sang chơi trái phiếu và trái phiếu chính phủ. Mặc dù thu được lợi nhuận cao

nhưng khi chúng trở nên kém hấp dẫn, ông lại dừng chơi.

Một số những công ty ông mới mua lại sẽ được giới thiệu ở những chương

tiếp theo, và chúng ta sẽ cùng xem xét đặc điểm của chúng phản ánh các

nguyên lý trong Phong cách đầu tư Warren Buffett như thế nào. Tuy nhiên, do

phần lớn các công ty này là công ty tư nhân trước khi Warren Buffett mua

lại, nên những số liệu tài chính không được công khai. Vì vậy, tôi không thể tự

tin khẳng định Buffett suy nghĩ thế nào về điều kiện kinh tế của các công ty

này mà chỉ có thể nói rằng rõ ràng ông thích điều ông nhìn thấy.

Với ấn bản mới này, tôi cũngcố gắng kết hợp chặt chẽ một số dữ liệu không có

trong ấn bản đầu tiên. Tôi thêm vào một chương nói về phong cách quản lý

danh mục đầu tư của Buffett, một phong cách được ông gọi là "đầu tư tập

trung". Đó là nền tảng cho sự thành công của ông, và tôi đặc biệt lưu ý bạn đọc

về điều này. Tôi cũng thêm vào một chương đề cập đến tâm lý tiền bạc, trong

đó rất nhiều trường hợp cảm xúc làm hỏng những quyết định sáng suốt. Để

đầu tư thông minh, quan trọng là bạn phải nhận thức được rằng mọi cám dỗ

sẽ dẫn tới hành động ngu ngốc. Điều này cần thiết vì hai lý do: Nếu bạn biết

cách nhận ra những hố sâu tình cảm, bạn sẽ tránh không rơi vào chúng. Bạn

sẽ nhận ra những sai lầm của người khác và kịp thời thu lợi nhuận từ những

sai lầm của họ.

Mười năm là một quãng thời gian rất dài, hoặc ngắn tùy thuộc vào hoàn cảnh

và quan điểm cá nhân của bạn về thế giới. Đối với các nhà đầu tư, điều chúng

tôi có thể nói đó là trong suốt 10 năm, bối cảnh thay đổi, nhưng những nền

tảng cơ bản thì không. Điều đó rất có ý nghĩa bởi vì trong 10 năm khác, bối

cảnh lại thay đổi ngược lại, hoặc thay đổi theo một chiều hướng hoàn toàn

khác. Những người tiếp tục trung thành với những nguyên lý cơ bản sẽ vượt

qua được những thăng trầm tốt hơn hẳn những người cònlại.

Trong vòng 10 năm kể từ khi tôi viết cuốn sách này, thị trường chứng khoán

ngày càng sôi động. Các bình luận viên truyền hình, nhà phân tích, người viết

về tài chính, và các nhà chiến lược đều nói quá nhiều để thu hút sự chú ý của

các nhà đầu tư. Cùng lúc đó, nhiều nhà đầu tư lại bị thu hút vào

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 18

những phòng chat trên mạng Internet và những nhóm được lập ra để trao đổi

thông tin và mánh khoé đầu tư.

Mặc dù tất cả thông tin này được tự do công khai, nhưng các nhà đầu tư thấy

ngày càng khó thu được lợi nhuận. Thậm chí một số người còn thấy khó tiếp

tục sự nghiệp đầu tư. Giá cổ phiếu tăng vọt mà không rõ nguyên nhân, rồi sau

đó lại giảm mạnh nhanh chóng. Những người chuyển sangđầu

tư vì mục đích đảm bảo giáo dục cho con cái và lương hưu thường xuyên sợ

hãi. Dường như thị trường chứng khoán không bao giờ hoạt động theo một

nhịp cố định mà luôn lên xuống bất thường.

Tránh xa sự "điên loạn của thị trường" là khôn ngoan và cũng là lời khuyên

của Warren Buffett. Trong một môi trường mà dường như kẻ đầu cơ được

thiên vị hơn nhà đầu tư, lời khuyên đầu tư của Buffett một lần nữa được

chứng minh là nơi ẩn náu an toàn cho hàng triệu nhà đầu tư lạc lối. Đôi khi,

các nhà đầu tư "lạc lối" sẽ kêu lên: "Lần này nhất định phải khác!". Đôi khi họ

đúng. Các chính trị gia phải kinh ngạc, thị trường phản ứng, rồi nền kinh tế

phản ứng lại theo một nhịp điệu hơi khác biệt. Nhiều công ty mới liên tục ra

đời khi các công ty khác trưởng thành. Nhiều ngành công nghiệp phát triển

và tự thích nghi. Sự thay đổi liên tục diễn ra, nhưng các nguyên lý đầu tư được

đề cập đến trong cuốn sách này vẫn không hề thayđổi.

Đây là một bài học ngắn gọn và súc tích từ bản báo cáo thường niên năm

1996:

"Với tư cách là một nhà đầu tư, mục tiêu của bạn nên đơn giản là sẽ mua

được cổ phiếu của ngành kinh doanh mang lại lợi nhuận chắc chắn cao hơn 5,

10 và 20 lần so với hiện tại. Qua một thời gian, bạn sẽ thấy chỉ có một số ít

các công ty có thể đáp ứng được những tiêu chuẩn này. Vì vậy, khi bạn thấy

một trong số các công ty đó đạt tiêu chuẩn, bạn nên mua một số lượng chứng

khoán có ý nghĩa".

Cho dù năng lực tài chính của bạn như thế nào, bạn cũng luôn có cơ hội đầu

tư. Cho dù bạn quan tâm tới ngành hay công ty nào, thì bạn cũng không thể

tìm được một tiêu chuẩn tốt hơn thế.

ROBERT G. HAGSTROM

Villanova, Pennsylvania Tháng Chín năm 2004

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 19

LỜI GIỚI THIỆU

Cha tôi, ông Philip A. Fisher, rất tự hào khi Warren Buffett tán thành một số

quan điểm của ông và hai người trở thành bạn bè thân thiết, lâu năm. Nếu cha

tôi còn sống để viết lời giới thiệu này, ông sẽ giành ngay lấy cơ hội được chia

sẻ những cảm xúc tốt đẹp mà ông đã trải nghiệm trong nhiều thập kỷ với

Buffett - một trong số rất ít những nhà đầu tư toả sáng và khiến thành tích

đầu tư của ông bị lu mờ. Cha tôi đặc biệt yêu quý Warren Buffett và lấy làm

vinh hạnh khi Buffett đề cao một số ý kiến của ông. Cha tôi qua đời ở tuổi 96,

chính xác là ba tháng trước khi tôi nhận được một lá thư đầy bất ngờ đề

nghị tôi viết về cha tôi và Warren Buffett. Lời giới thiệu này sẽ giúp tôi kết nối

một vài điểm và bật mí một số bí mật liên quan đến hai người. Đối với những

độc giả của cuốn Phong cách đầu tư Warren Buffett, tôi hy vọng mình có thể

mang đến một nghiên cứu rất cá nhân về một phần quan trọng trong lịch sử

đầu tư và một số suy nghĩ về cách thức sử dụng tốt nhất cuốn sách tuyệt vời

này.

Tôi nói rất ít về Buffett bởi ông là chủ đề của cuốn sách này và Robert

Hagstrom đã đề cập toàn bộ nền tảng đó với sự kính trọng và thấu hiểu. Cha

tôi nổi tiếng. Mọi người đều biết cha tôi có ảnh hưởng quan trọng tới Warren

Buffett. Như Hagstrom viết, ảnh hưởng của cha tôi ngày càng rõ nét trong lối

suy nghĩ của Buffett những năm gần đây. Về phần mình, có lẽ do cha tôi thân

thuộc với Warren Buffett nên ông ngày càng thán phục những phẩm chất của

Warren mà ông cảm thấy là cần thiết để thành công trong đầu tư, nhưng lại

hiếm có ở các nhà quản lý đầu tư.

Cách đây 40 năm, khi Buffett tới thăm cha tôi, trong một thế giới với những

công cụ thông tin tương đối sơ khai so với các tiêu chuẩn ngày nay, cha tôi có

cách riêng để thu thập thông tin. Qua nhiều thập kỷ, ông từng bước xây dựng

một nhóm các chiến hữu, những tay đầu tư chuyên nghiệp ông kính trọng và

biết rõ về ông đủ để hiểu điều ông thích và không thích, những người có thể

chia sẻ các ý tưởng với ông. Cuối cùng, ông kết luận rằng, ông sẽ gặp tất cả

các chuyên gia đầu tư trẻ tuổi một lần. Nếu ông có ấn tượng, ông sẽ gặp lại và

xây dựng mối quan hệ với họ. Hiếm khi ông gặp lại ai lần thứ hai. Những tiêu

chuẩn ông đề ra rất cao! Trong đầu ông, nếu bạn không đạt được điểm "A" thì

có nghĩa là bạn chỉ đạt điểm "F" mà thôi. Và khi ông có thành kiến với ai đó,

thì có nghĩa là ông sẽ loại bỏ người đó mãimãi.

Warren Buffett là một trong số rất ít các nhà đầu tư trẻ gây ấn tượng mạnh

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 20

với cha tôi ngay trong lần gặp gỡ đầu tiên và xứng đáng cho lần gặp gỡ thứ hai

và nhiều lần gặp gỡ sau đó nữa. Cha tôi là một người có đánh giá sắc sảo về

tính cách và kỹ năng. Quả là khác thường! Ông xây dựng sự nghiệp dựa trên

nền tảng đánh giá con người. Đó là một trong những phẩm chất tuyệt vời

nhất của ông và là lý do chính giải thích tại sao ông lại quá chú trọng đánh giá

phẩm chất quản lý kinh doanh trong phân tích chứng khoán. Ông luôn luôn tự

hào vì đã đặt bút cho Warren Buffett điểm "A" trước khi Buffett nổi tiếng và

được tôn vinh xứng đáng.

Mối quan hệ giữa Warren Buffett và cha tôi vượt qua được những sai lầm

hiếm hoi của cha tôi khi ông nhỡ gọi Buffett là "Howard". Đây là một câu

chuyện đáng chú ý không bao giờ được kể ra ngoài và có lẽ nói lên nhiều điều

về cả cha tôi và Warren Buffett.

Cha tôi là một người đàn ông nhỏ bé có trí tuệ lớn. Ông hay hồi hộp khi bị xúc

động, và bất an. Ông thực sự là nô lệ của thói quen. Ông làm theo sách giáo lý

vấn đáp nghiêm ngặt bởi vì chúng làm ông cảm thấy an toàn hơn. Ông thích

ngủ, bởi vì khi ngủ, ông không bao giờ hồi hộp, lo lắng hay bất an. Vì vậy, khi

không thể làm cho trí óc mình hoạt động vào buổi đêm (điều này cũng thường

xảy ra), ông lại chơi một trò chơi rèn luyện trí nhớ. Ông thường chơi một trò

ru ngủ là trò nhớ tên và địa hạt của tất cả các thành viên trong Quốc hội cho

tới khi ông ngủ thiếp đi.

Từ năm 1942, ông bắt đầu nhớ tên của Howard Buffett và hết lần này qua lần

khác, từ đêm này sang đêm khác, liên kết nó với Omaha trong vòng hơn một

thập kỷ. Não của ông liên kết máy móc các từ "Omaha", "Buffett", và "Howard"

như một chuỗi có liên hệ với nhau trước khi ông gặp Buffett. Cho tới khi sự

nghiệp của Warren bắt đầu được tạo dựng, hai thập kỷ đã trôi qua trước khi

cha tôi hoàn toàn bỏ qua mối kết nối giữa Buffett, Omaha và "Howard". Điều

đó làm cha tôi khó chịu vì ông không thể kiểm soát được đầu óc của mình và

bởi vì ông mến mộ Warren Buffett và đánh giá cao mối quan hệ của họ. Cha

biết chính xác Warren Buffett là ai, nhưng trong một cuộc nói chuyện thoải

mái bạn bè ông thường nói những câu kiểu như, "Đó là chàng trai trẻ thông

minh Howard Buffett đến từ Omaha". Ông càng nói như vậy, nó càng khó biến

mất khỏi cách nói của ông. Một người đàn ông của thói quen đến bực tức.

Một buổi sáng khi họ gặp nhau, cha tôi đang chuẩn bị nói "Howard" thay vì

"Warren". Vẫn vậy, một lúc nào đó trong cuộc nói chuyện, cha tôi gọi

Warren là ''Howard". Nếu Warren nhận ra, ông không có thái độ gì cả và chắc

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 21

chắn không sửa cho cha tôi. Điều này thi thoảng lại xảy ra trong suốt những

năm 1970. Bước sang những năm 1980, cuối cùng thì cha tôi cũng hoàn toàn

loại bỏ được từ "Howard" trong bất cứ câu nào khi muốn nói tới Buffett. Ông

thực sự tự hào khi ông bỏ được từ "Howard" lại phía sau mãi mãi. Những năm

sau đó, tôi hỏi ông rằng ông có giải thích điều này với Buffett không thì ông

trả lời rằng ông không nói gì cả, bởi vì điều đó làm ông cảm thấy rất lúng

túng.

Mối quan hệ của họ vẫn tồn tại, bởi vì nó được xây dựng dựa trên nhiều thứ

mạnh mẽ hơn. Tôi cho rằng, một trong những phần cốt lõi trong mối quan hệ

của họ là triết lý sống được sẻ chia cùng những con người chính trực và có kỹ

năng. Khi nói về việc giám sát những nhà quản lý của Berkshire Hathaway,

Buffett nói: "Chúng ta không dạy 400 vận động viên bóng chày cách chạy thế

nào". Đó chính xác là câu trích từ một cuốn sách của bố tôi. Cùng với điều tốt

đẹp nhất, đừng hiều lầm về điều đó, và đừng nói với họ phải làm gì.

Qua nhiều năm, cha tôi bị ấn tượng với cách thức Buffett trưởng thành trong

vai trò một nhà đầu tư mà không hề vi phạm bất kỳ nguyên tắc cơ bản nào của

ông. Qua từng thập kỷ, Buffett làm nhiều thứ mà không ai dự đoán được từ

những gì viết về ông trong quá khứ, và làm rất tốt. Với cách thức đầu tư

chuyên nghiệp, hầu hết mọi người học một số phong cách mánh khoé cụ thể

trong đầu tư và không bao giờ thay đổi nó. Họ mua chứng khoán P/E thấp,

những công ty công nghệ hàng đầu hoặc bất cứ thứ gì. Họ xây dựng mánh

khoé đó và không bao giờ thay đổi, hoặc chỉ thay đổi chút ít. Ngược lại,

Warren Buffett luôn có phương pháp mới, từ thập kỷ này qua thập kỷ khác. Vì

vậy, mọi người không dự đoán được ông định làm gì tiếp theo. Bạn không thể

dự đoán khuynh hướng cửa hàng uỷ quyền trong những năm 1970 từ khuynh

hướng giá trị nghiêm ngặt nguyên bản của ông. Bạn không thể dự đoán

khuynh hướng những sản phẩm tiêu dùng trong những năm 1980 tại mức

P/E trung bình trên thị trường từ phương pháp trước đây của ông. Khả năng

thay đổi của ông và thực hiện điều đó thành công có thể là một cuốn sách. Khi

hầu hết mọi người cố gắng phát triển như ông. Họ đều thất bại. Buffett không

thất bại, cha tôi tin như vậy, bởi vì Buffett không bao giờ quên mình là ai. Ông

luôn luôn giữ nguyên chân lý cho bản thân ông.

Cha tôi thường đọc đi đọc lại và trích dẫn bài thơ nổi tiếng của Rudyard

Kipling , bài thơ "If" khi nói chuyện với tôi. Tôi giữ bài thơ cạnh bàn làm

việc như giữ ông luôn gần gũi với tôi. Không chắc chắn, nhưng là một người

ngoan cường, ông sẽ nói cho bạn theo cách giống như Kipling: rất nghiêm túc

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 22

về sự nghiệp và những vụ đầu tư, nhưng lại không coi bản thân bạn quá

nghiêm túc. Ông sẽ hối thúc bạn suy ngẫm về những lời chỉ trích mà người

khác dành cho bạn, nhưng không bao giờ coi bạn là quan toà. Ông sẽ hối thúc

bạn thử thách bản thân mình, nhưng không đánh giá bạn khi bạn thất bại hay

khi bạn tự coi mình là kẻ bại trận, ông sẽ khuyến khích bạn cố gắng lần nữa.

Và ông sẽ hối thúc bạn làm việc tiếp theo, không thể nào đoán trước được.

Đó là một phần về Buffett, tài năng phát triển luôn đi kèm với những giá trị

và quá khứ của ông - hành động tiếp theo không thể dự đoán được - đó là điều

cha tôi thán phục nhất ở ông. Tự do tiến lên từ những hạn chế, cách nói, lệ

thường và niềm tự hào trong quá khứ. Theo suy nghĩ của cha tôi, Buffett là

hiện thân của một số những phẩm chất bất diệt củaKipling.

Đáng tiếc là trong xã hội, luôn tồn tại một phần trăm rất nhỏ nhưng lại là một

con số thực sự lớn những kẻ vô lại tiểu nhân hay đố kị không thể tạo ra cuộc

sống cho riêng mình và họ thích nói xấu người khác. Mục đích cuộc sống của

những tâm hồn lầm đường lạc lối này là "không ăn được thì đạp đổ" - cố

gắng tạo ra nỗi đau ở những nơi họ không thể thu về lợi nhuận. Khi một sự

nghiệp thành công kết thúc, thì cùng lúc đó bùn đất sẽ được ném vào hầu hết

mọi người cho dù thành quả họ đạt được là thế nào. Người cha của tôi luôn

mong ước rằng bùn đất sẽ được ném vào tất cả mọi người, kể cả ông, nhưng

là dành cho những người ông thán phục, ông hi vọng nó sẽ không dính vào

người. Khi bùn đất được ném đi, ông hi vọng những người ông thán phục,

theo phong cách của Kipling, sẽ suy ngẫm về sự chỉ trích mà không cảm thấy

bị xét xử. Luôn luôn là qua con mắt củaKipling!

Qua một quãng đường sự nghiệp dài hơn hầu hết mọi người, bản thân Warren

Buffett đã tuyên bố "trắng án" – ông từng bị nói xấu nhưng điều đó chẳng ảnh

hưởng gì đến ông. Trở lại những giá trị căn bản của Buffett, ông luôn biết

chính xác ông là ai và ông định làm gì. Ông không hề bị dằn vặt trước những

mâu thuẫn về lợi ích có thể huỷ hoại những nguyên tắc của ông hơn dẫn tới

những hành vi kém thán phục. Không hề có một chút bùn nào ném vào ông và

vì vậy không hề có bùn dính vào người. Đó là một phần quan trọng của

Warren Buffett mà bạn nên cố gắng cạnh tranh với ông. Hãy luôn biết mình là

ai.

Tôi viết lời giới thiệu một phần là để gợi ý các bạn cách sử dụng cuốn sách.

Suốt sự nghiệp của tôi, mọi người hỏi tôi tại sao tôi không làm những điều

giống cha tôi hay tại sao tôi không làm những điều giống Buffett. Câu trả lời

HỌC CHỨNG KHOÁN tại: www.500dong.com [ 500đồng.com ]

Hoặc: www.facebook.com/Ngo500dong 23

thật đơn giản. Tôi là tôi, không phải họ. Tôi phải sử dụng những lợi thế của

riêng mình. Tôi không có cách đánh giá con người khôn ngoan như cha tôi

và tôi không phải là một thiên tài như Buffett.

Điều quan trọng là hãy sử dụng cuốn sách này để học, nhưng đừng sử dụng nó

để hành động giống như Warren Buffett. Bạn không thể là Warren Buffett và

nếu cố gắng, có thể bạn sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Sử dụng cuốn sách

này để hiểu các ý tưởng của Warren Buffett và sau đó kết hợp đưa những ý

tưởng này để tạo thành phương pháp đầu tư của riêng bạn. Bạn chỉ thành

công khi đó là ý kiến của riêng bạn. Ý nghĩa sâu sắc bên trong cuốn sách này

chỉ hữu ích khi bạn "hấp thụ" chúng vào cá tính của bạn thay vì cố gắng bóp

méo tính cách để phù hợp với những ý nghĩa sâu sắc này. (Một tính cách bị

bóp méo là một nhà đầu tư tồi tệ trừ khi bị bóp méo tự nhiên). Tôi đảm bảo

rằng bạn không thể là Warren Buffett dù bạn đọc, hay bạn cố gắng như thế

nào đi chăng nữa. Bạn phải là bản thân bạn.

Đó là bài học lớn nhất tôi học được từ cha tôi, một giáo viên thực sự tuyệt vời

ở mọi trình độ. Bài học lớn nhất bạn có thể học được từ Warren Buffett là gì?

Hãy học nhưng đừng cố mong giống như ông. Nếu bạn là một độc giả trẻ tuổi,

bài học đầu tư lớn nhất dành cho bạn là hãy tự khám phá xem mình thực sự là

ai. Nếu bạn là một độc giả lớn tuổi, bài học lớn nhất dành cho bạn đó là bạn

thực sự trẻ hơn bạn nghĩ và bạn nên hành động theo cách đó. Đây quả là một

món quà quý hiếm. Nếu điều đó là không thể, thì Buffett sẽ không thể tiếp

tục phát triển ở độ tuổi mà đối với hầu hết mọi người đã là tuổi về hưu rồi.

Hãy coi Warren Buffett như một nhà giáo, không phải là một mẫu hình, và

hãy coi cuốn sách này là một giáo án tốt nhất của ông, dễ hiểu và dễ học. Bạn

sẽ học được rất nhiều từ cuốn sách này và đó có thể là nền tảng cho sự phát

triển triết lý đầu tư thành công của riêngbạn.

KENNETH L. FISHER