Câu 8: Trình bày phân loại, triệu chứng và điều trị viêm xương tủy hàm mạn
Phân loại viêm xương tủy Zurich (2003)
1. Viêm xương tủy cấp - Acute Osteomyelitis (AO)
2. Viêm xương tủy mạn thứ phát - Secondary Chronic Osteomyelitis (SCO)
3. Viêm xương tủy mạn tiên phát - Primary Chronic Osteomyelitis (PCO)

Viêm xương tủy cấp và Viêm xương tủy mạn thứ phát chỉ là hai giai đoạn khác nhau của bệnh về thời điểm
Không có phân loại viêm xương tủy bán cấp
Viêm xương tủy mạn tính tiên phát là một thể bệnh riêng: viêm xương tuỷ mạn tuổi trẻ, viêm xương tuỷ mạn trong hội chứng
Phân loại viêm xương tủy mạn tính (Chronic Osteomyelitis)
Thuật ngữ này thường rắc rối khó hiểu, nhiều dạng bệnh được mô tả ở dạng này.
Viêm xương tủy mạn xương hàm được chia hai loại:
Có mủ (suppurative)
Không có mủ (non- suppurative)

Viêm xương tủy mủ mạn tính / viêm xương tủy mạn thứ phát
(Chronic Suppurative Osteomyelitis/ Secondary Chronic Osteomyelitis)
Đây là thể bệnh hay gặp nhất
Nguyên nhân do nhiễm trùng quanh răng, bệnh tủy răng, viêm huyệt ổ răng hoặc đường gãy
Đường rò, chảy mủ và xương chết là dấu hiệu điển hình của thể bệnh này
Viêm xương tủy mạn không có mủ
(Chronic Non-suppurative Osteomyelitis)
Đây là dạng viêm mạn không có đường dò, chảy mủ
Thường ở dạng viêm xơ cứng, dày màng xương, do chủng vi khuẩn actinomyces hoặc do xạ trị gây nên
Triệu chứng viêm xương tủy mạn
Diễn biến của viêm xương tủy cấp không được điều trị là đến viêm xương tủy mạn với biểu hiện chảy mủ và hình thành xương chết
Các yếu tố thuận lợi là tình trạng suy giảm miễn dịch hoặc giảm đáp ứng viêm như bệnh tiểu đường, dùng corticosteroid kéo dài hoặc bất thường như bệnh rối loạn chuyển hóa xương (Paget), loạn sản xương xê măng.
Triệu chứng LS viêm xương tủy mạn
Sưng đau hay gặp, tuy không nặng như viêm cấp
Tê bì môi có thể gặp ở tổn thương hàm dưới
Có thể thấy một hoặc nhiều đường dò mủ
Ví trí xương viêm thấy phồng lên do phản ứng dày màng xương
Triệu chứng CLS viêm xương tủy mạn
Ngoài hình ảnh bè xương thưa thớt như trong viêm cấp thì có thể thấy hình ảnh cản quang của mảnh xương chết được bao quanh bởi vùng thấu quang, gọi là hình đảo xương.
Dấu hiệu muộn là thấy một hoặc vài lớp màng vỏ xương mới (periosteal new bone) cản quang, ôm quanh bờ nền, bản ngoài hoặc bản trong xương hàm dưới.

Giải phẫu bệnh
Mảnh xương chết không thấy có tế bào, và thấy thoái hóa khuôn xương
Bề mặt mảnh xương chết phồng hinnhf vỏ sò do hoạt động hủy xương
Nếu xương chết lộ ra ngoài miệng sẽ thấy có các mảng bám vi khuẩn, ôm quanh là tổ chức hoại tử và tế bào viêm cấp
Mủ ở trong các khoang tủy lân cận xương chết, cổ tổ chức hạt thấy ở gianh giới với xương sống
Vẫn thấy các tạo cốt bào ở vị trí xương sống cả trên và dưới màng xương
Điều trị viêm xương tủy mạn
Kháng sinh toàn thân như điều trị viêm xương tủy cấp
Phẫu thuật dẫn lưu mủ và nạo vét xương chết
Điều trị ôxy cao áp (Hyperbaric oxygen therapy) có thể cần với một số trường hợp. Bệnh nhân được thở 100% ôxy trong buồng đặc biệt theo một liệu trình.