1. Đi sâu vào đêm tối mịt mùng của Ngô Tất Tố, tôi vẫn cảm nhận được ánh nhìn che chở yêu thương mà người làng Đông Xá dành cho chị Dậu, tiếng gọi “Chị Dậu, chị Đào” sao thân thương ấp áp đến thế. Vậy mà khi lạc lối vào trưa hè vắng lặng của Nam Cao, người đọc thấy bao bọc quanh nhân vật những “hắn, thằng, con quỷ dữ” và đau đớn hơn “tất cả dân làng đều tránh mặt hắn mỗi lần hắn qua”. Hạnh phúc giản dị, thiêng liêng của một con người là được sống giữa đời trong hoà đồng, thân ái. Chí ao ước biết bao niềm hạnh phúc ấy.

2.Nam Cao đã khám phá và tái hiện chân thực, sắc sảo quá trình tha hoá của Chí Phèo, của biết bao kiếp người nổi nênh bất hạnh nơi làng quê. Bi kịch ấy tựa một nét khắc chìm để hoàn thiện thêm chân dung - nỗi khổ đè nặng lên dáng cấy, dàng cày. Đồng thời phát hiện của Nam Cao cũng là một đóng góp sâu sắc vào bức tranh hiện thực nông thôn Việt Nam trước cách mạng.

3.Nếu dừng lại ở đó “Chí Phèo” sẽ mãi đi vào lòng người đọc như một nỗi niềm nhức nhối khôn nguôi, có gì đó lặng buồn, chán nản lắm. Chẳng lẽ phần “nhân chi sơ tính bản thiện” nhỏ bé, yếu ớt vậy sao, chẳng lẽ nhân cách người như hơi gió thoảng? Tìm về với lời tâm huyết của Nam Cao trong “Đời thừa”. “Một tác phẩm có giá trị ... phải ca tụng lòng yêu thương, tình bác ái, sự công bình” ... Nó làm cho người gần người hơn, tôi chợt bình tâm vững lòng.

4.Đến với truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao, người đọc còn tự soi mình, lắng nhận những chân lý giản dị mà thấm thía: Chỉ cần một chút yêu thương, một chút thôi cũng đủ cứu rỗi con người. Suốt mười bốn trang sách, ta không hề tìm thấy lời nào cao đạo giáo điều của Thị Nở dành cho Chí ... chỉ có cái nhìn âu yếm chăm sóc, chỉ có bát cháo hành mộc mạc như tấm lòng thơm thảo của thị ... vậy thôi cũng đủ gọi thức khát khao lương tri trong Chí, cần lắm những ánh mắt, tấm lòng Thị Nở giữa cuộc đời này.

5. Đoạn cuối của tác phẩm Chí Phèo chỉ có 66 chữ mà có tới 12 dấu câu: chấm,hỏi,chấm than và cả hai chấm. Những câu văn dồn dập, căng thẳng để tái hiện phút bừng tỉnh của Chí Phèo, cố gồng mình lên, gấp gáp như thể sợ mình sẽ lại tỉnh rượu mất.