Mục lục

A

Ác giả ác báo, thiện lai thiện báo = Làm ác gặp ác, làm thiện gặp thiện.

Ác quán mãn doanh = Tội ác tày trời.

Ai tích vô biên = vô cùng thương tiếc

An cư lạc nghiệp = Chỗ ở ổn định, công việc tốt lành.

An cư tư nguy = Sống trong bình an lòng vẫn phải suy nghĩ đến những khi nguy cấp.

An thân, thủ phận. An phận, thủ thường = Bằng lòng với số phận, cuộc sống hiện tại của bản thân.

Án binh bất động = Việc binh giữ yên, không tiến không thoái.

Anh hùng nan quá mỹ nhân quan = Anh hùng khó qua ải mỹ nhân

Anh hùng xuất thiếu niên = Anh hùng từ khi còn trẻ tuổi.

B

Bách niên giai lão = Trăm năm cùng (song) thọ

Bạch thủ thành gia : Thành công từ bàn tay trắng

Bán tín bán nghi = Nửa tin nửa ngờ

Băng thanh ngọc khiết = Trong trắng như băng ngọc

Bất chiến tự nhiên thành = Không đánh mà thắng

Bất cộng đái thiên = Thù không đội trời chung

Bất di bất dịch = Không di không chuyển, ở yên một chỗ.

Bất đắc kỳ tử = Chưa đến lúc chết mà chết, chết bất ngờ.

Bách chiến bách thắng = Trăm trận trăm thắng, đánh đâu thắng đấy.

Bất nhập hổ huyệt, bất đắc hổ tử = Không vào hang cọp sao bắt được cọp con.

Bần cùng sinh đạo tặc. Phú quý sinh lễ nghĩa = Khi nghèo khó con người có thể thành trộm cắp, khi giàu sang trở nên bày vẽ màu mè.

Bất tài vô tướng = Không có khả năng, không có tướng mạo (vừa bất tài, vừa xấu - nhân tướng)

Bất khả chiến bại = Không thể bị đánh bại - Toàn thắng, không thua bao giờ.

Binh quý xuất kỳ bất ý = Trong binh pháp quý nhất là tấn công bất ngờ.

C

Cải tử hoàn sinh = chết đi sống lại

Cầm kỳ thi hoạ = Đánh đàn, đánh cờ, làm thơ, vẽ tranh.

Cẩn ngôn vô tội, cẩn tắc vô ưu = Giữ gìn lời nói thì không dễ phạm lỗi, cẩn thận thì không phải lo lắng gì.

Cao nhân tất hữu cao nhân trị = Người giỏi ắt có người giỏi hơn.

Cao sơn lưu thủy, hậu hội hữu kỳ = Núi cao, sông dài, có ngày gặp lại.

Can tràng tấc đoạn = Đau đớn như ruột gan đứt lìa

Cận mặc giả hắc, cận đăng giả minh = "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" trong tục ngữ Việt Nam.

Châu liền bích lạc = Sự kết hợp vô cùng ăn khớp

Châu hoàn hợp phố = Những gì quí giá trở lại cùng chủ cũ

Chích thủ kình thiên = Một tay chống trời

Chính nhân quân tử = Con người quân tử, chính đáng.

Công thành danh toại = Công danh sự nghiệp hoàn tất.

Cốt nhục tương tàn = Cùng chung huyết thống giết hại lẫn nhau.

Cử án tề mi = nâng án ngang mày, vợ quý trọng chồng nâng khay dâng lên chồng.

Cức trời cức thiên = gai trời gai đất, ý chỉ nhiều chông gai

Cửu ngũ chí tôn = chỉ bậc vua chúa.

D

Danh bất hư truyền = nổi tiếng như vậy là không sai

Danh chính, ngôn thuận, sự tất thành = Có tính chính danh, lời lẽ hợp tình, thì sự việc ắt thành công.

Danh sư xuất cao đồ = Thầy giỏi sẽ đào tạo ra trò giỏi.

Di sơn đảo hải = Dời non lấp bể

Di hình hoán cốt = Thay hình đổi dạng

Dĩ ân báo oán = Lấy ơn trả oán

Dĩ oán báo ân = Lấy oán trả ơn

Dĩ hoà vi quý = Giữ được hòa khí là điều quý nhất.

Dĩ độc trị độc = Lấy độc trị độc mới hết độc, tương tự "Gậy ông đập lưng ông" trong tục ngữ Việt Nam.

Du sơn ngoạn thuỷ = Đi chơi núi xanh ngắm nhìn nước biếc.

Dục hoãn cầu mưu = Kéo dài thời gian để tìm mưu kế.

Dục tốc bất đạt = Vội vàng sẽ không thành tựu (Muốn nhanh hóa chậm ).

Duy ngã độc tôn = Tự xem mình là người cao quý duy nhất.

Dương dương tự đắc = Vênh vang đắc ý.

Dưỡng hổ di họa = Nuôi cọp rồi sẽ mang họa (tương tự "Nuôi ong tay áo" trong tục ngữ Việt Nam)

Dự bị hơn phòng bị, phòng bị hơn chuẩn bị.

Đ

Đả thảo kinh xà = Cắt cỏ động rắn, đánh rắn động cỏ (gần với câu "Bứt dây động rừng")

Đỉnh thiên lập địa = Đội trời đạp đất

Đại khai sát giới = Xuống dao giết người (thỏa sức chém giết)

Đại ngu nhược trí = Vô cùng ngu muội nhưng lại tỏ ra thông minh.

Đại trí nhược ngu = Vô cùng khôn ngoan nhưng giả vờ ngu si.

Điểu vị thực vi vong, nhân vị tài vi tử = Chim vì ham ăn mà chết, người vì hám lợi mà chết.

Đa mưu, túc trí = Lắm mưu nhiều kế.

Đại từ đại bi = Rất từ bi rất nhân ái

Đồng sàng dị mộng = Nằm cùng giường nhưng khác suy nghĩ, tư tưởng (thường để nói về quan hệ vợ chồng)

Đao quang kiếm ảnh = Ánh đao bóng kiếm

Đáo giang tùy khúc, nhập gia tùy tục = Qua sông tùy khúc sông nông hay cạn, vào nhà nào thì phải tuân thủ quy phép của nhà đó.

Điệu hổ ly sơn = Dẫn dụ hổ ra khỏi rừng.

Đồ thán sinh linh = Muôn người than khóc

Độc nhất vô nhị = Có một không hai.

Đồng bệnh tương lân = Cùng bệnh ở gần, tức là người cùng cảnh ngộ thì sẽ thấu hiểu và thông cảm cho nhau.

Đồng cam cộng khổ = Cùng nhau chia sẻ khổ cực hoạn nạn.

Đồng tâm hiệp lực = Cùng tâm chí cùng hợp sức.

Đồng thanh tương ứng. Đồng khí tương cầu = Cùng thanh âm thì ứng đáp, cùng tính khí thì tìm nhau.

Đồng quy vu tận = cùng chết chung.

Động phòng hoa chúc = Vào phòng cưới với cô dâu.

Đơn thương độc mã = Một gươm một ngựa một thân một mình

Đức cao trọng vọng = Tôn nghiêm cao quý

Đa văn vi phú = nhiều kiến thức là người giàu có.

H

Hàm huyết phún nhân tiên ô tự khẩu = Ngậm máu phun người thì dơ miệng mình trước.

Hậu sinh khả úy = Lớp trẻ sinh sau đáng nể.

Hổ phụ sinh hổ tử = Cha giỏi sinh con giỏi, tương đương với câu "Cha nào con nấy" trong tục ngữ Việt Nam.

Hổ phụ khuyển tử = Cha hổ sinh con chó = cha tài giỏi mà con chẳng ra gì.

Hổ thác lưu bì, nhân thác lưu danh = Tương tự "Hổ chết để da, người ta chết để tiếng" trong tục ngữ Việt Nam.

Hồ bằng cẩu hữu : Bè mà không phải bạn, bạn xấu

Hồ trung thiên địa = Tiên cảnh mà đạo giáo thường nói tới, hoặc chỉ nơi siêu phàm thoát tục.

Họa hổ họa bì nan họa cốt, tri nhân tri diện bất tri tâm. = Vẽ hổ chỉ vẽ da chứ khó vẽ xương, biết người biết mặt nhưng không biết lòng.

Họa vô đơn chí, phúc bất trùng lai = Xui xẻo thường dồn dập đổ đến, may mắn thường không đến lần nữa.

Hoan thiên hỉ địa = Trời đất vui vẻ

Hoạn lộ, họa lộ = Đường thăng quan tiến chức là đường dẫn đến tai họa.

Hồng nhan hoạ thuỷ = Người phụ nữ đẹp là nguồn gốc tai họa

Hoàng thân quốc thích = Họ hàng máu mủ với vua chúa.

Hoàng thiên bất phụ hảo tâm nhân = Trời không quên người hiền đức.

Hồi tâm chuyển ý = Thay đổi ý định

Hồng nhan bạc mệnh = Người đẹp yểu mệnh "Nữ giới tối kỵ đào hoa" cả Đào hoa Mệnh (Tử vi) và Đào hoa Diện (Sắc mặt). Tức la đa đoan, số mệnh bạc bẽo long đong.

Huynh đệ như thủ túc = Anh em như thể chân tay

Húy tật kỵ y = Giấu giếm bệnh tật, sợ bệnh sợ thuốc.

Hư trương thanh thế = Giả vờ huênh hoang vỗ ngực chứ thực sự không có gì.

Hương tiêu ngọc vẫn = Hương tan ngọc nát.

Hữu chí cánh thành = Có ý chí làm gì ắt cũng thành, tương tự "Có chí thì nên" trong tục ngữ Việt Nam.

Hữu danh vô thực = Chỉ có danh tiếng mà không có thực tài.

Hữu dũng vô mưu = Có sức mạnh mà không mưu kế

Hữu duyên bất cần cầu. Vô duyên bất tất cầu = Có duyên không cần cầu. Vô duyên khỏi phải cầu

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ. Vô duyên đối diện bất tương phùng = Nếu có duyên thì nghìn dặm xa xôi vẫn gặp được nhau. Nếu không có duyên thì trước mặt nhau vẫn không gặp được nhau.

Hữu duyên vô phận = Có duyên mà không có phận

Hữu phận, vô duyên = Có phận mà không có duyên

Hữu xạ tự nhiên hương = Nếu có mùi thơm thì tự nó sẽ phát ra, người có tài đức thì tự người ta sẽ biết đến.

Hữu tài, vô phận = Có tài không gặp hội

Hữu tài vô vận bất thành công = có tài nhưng không gặp vận may thì không thể thành công .

K

Khai chi tán diệp = Tương tự như "Đâm chồi nảy lộc", ý chỉ việc con đàn cháu đống, nối dõi tông tường.

Khai thiên tích địa : Khai thiên lập địa = thuở còn ban sơ

Khẩu Phật tâm xà = Miệng nói từ bi, tâm rắn rết, ác độc

Khẩu thị tâm phi = Miệng nói một đằng tâm nghĩ một nẻo

Kim chi ngọc diệp = Cành vàng Lá ngọc

Kinh thiên cức địa = chông gai, chướng ngại khắp nơi

Kinh thiên động địa = Long trời lở đất

Kính nhi viễn chi = Cung kính đứng xa mà nhìn

Kính lão đắc thọ = Kính trọng người già, thì cũng được sống lâu.

Khí định thần nhàn = Dáng vẻ bình tĩnh, nhàn nhã

Ký lai nhi tắc an chi = Tương tự "Thuyền đến đầu cầu tự nhiên thẳng", việc đến một lúc nào đó tự an định, giống như đi qua cầu không thể đi chéo.

Kỳ phùng địch thủ = Gặp người đồng cân đồng lạng đồng sức.

Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân = Điều gì mình không muốn thì chẳng nên làm đối với người khác.

L

Lạc hoa lưu thuỷ = Hoa rơi nước chảy

Lực bất tòng tâm = Sức lực không đủ để làm những điều mà trái tim muốn làm (Bất lực).

Loạn thần tặc tử = Bề dưới tạo phản, con cái mất nết.

Long đàm, hổ huyệt = Hang rồng, huyệt hổ, chốn nguy hiểm (Đứng vào giữa tình thế khó khăn cho mình: đầm rồng, hang hổ).

Long tranh, hổ đấu = chỉ sự tranh đấu giữa những người chí cao gan lớn, có tài.

Lòng lang dạ sói = Lòng như con lang, bụng dạ như chó sói

Lộng giả thành chân = Biến giả thành thật

Lưỡng bại câu thương = Cả hai cùng bị thương tích, tranh đấu mà không bên nào có được lợi gì.

M

Mã đáo thành công = Trở về trong sự thành công

Mai danh ẩn tích = Ẩn náu xa lánh trần gian

Mãnh hổ nan địch quần hồ = Một con hổ mạnh cũng khó lòng đối chọi với một bầy cáo.

Mạng lý hữu thời chung tu hữu = Cái gì có trong ta thì mãi mãi là của ta.

Mẫu đơn hoa hạ tử, tố quỷ dã phong lưu = Chết dưới hoa mẫu đơn, làm quỷ vẫn phong lưu. Chỉ những người có số đào hoa và yêu thích ái tình, luôn tình nguyện được chết vì tình yêu.

Mục hạ vô nhân = Xem dưới mắt không có ai, khinh người

Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên = Mưu tính sắp đặt công việc là ở nơi người, thành công hay không là ở Trời.

N

Nam tôn nữ ti = Xem trai là trọng gái là khinh

Nam vô tửu như kỳ vô phong = Người trai mà không có rượu thì chẳng khác nào lá cờ không gặp gió.

Nhàn cư vi bất thiện = Nhàn rỗi quá sẽ sinh tật hư hỏng.

Nhân bất vị kỉ, thiên tru địa diệt = Người không vì mình, trời tru đất diệt.

Nhân định thắng thiên = Ý chí của con người có thể thắng được hoàn cảnh, số phận.

Nhân sinh vô thập toàn / Nhân bất thập toàn = Con người sinh ra không ai hoàn hảo.

Nhân trung chi long = Rồng trong đám người, ý chỉ người tài giỏi hoặc có một điều gì đó đặc biệt vượt xa người thường.

Nhập gia tuỳ tục = Vào nhà người nào theo phép tắc nhà người đó.

Nhất cận lân, nhì cận thân = Thứ nhất gần láng giềng, lối xóm; thứ nhì gần thân thuộc [cách xử sự]. Chỉ việc quan trọng của những người sống gần mình nhất, cũng giống như câu nước xa không cứu được lửa gần, tạo quan hệ tốt với hàng xóm thì có việc sẽ dễ được giúp đỡ hơn là chờ mong những người thân nhưng lại ở quá xa.

Nhất cận thị, nhị cận lộ, tam cận giang = Thuận lợi nhất là ở gần chợ, thứ nhì là ở gần đường, thứ ba là ở gần sông.

Nhất cử lưỡng tiện = Một công đôi việc

Nhất cử nhất động = Mỗi cử chỉ mỗi hành động

Nhất dạ phu thê, bách dạ ân = Một đêm là vợ chồng thì trăm ngày sau vẫn còn tình nghĩa.

Nhất kiến chung tình = vừa gặp lần đầu đã yêu đối phương.

Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại = so sánh sự tự do và lúc bị giam cầm, một ngày ở tù cảm giác dài đằng đẵng, cũng như một nghìn năm ở bên ngoài.

Nhất nhật vi sư, chung thân vi phụ = Một ngày làm thầy, suốt đời là cha.

Nhất ngôn, cửu đỉnh = một lời nói ra nặng như sức nặng của 9 cái đỉnh, khó thay đổi. Đỉnh ngày xưa là một thứ khá nặng, người có sức mạnh nâng được 1 đỉnh đã được gọi là lực sĩ.

Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy = Một lời nói ra dù bốn ngựa có chạy nhanh đi chăng nữa cũng không đuổi kịp. Ý nói 1 lời nói ra thì sức lan truyền của nó nhanh khủng khiếp.

Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh = Giỏi một nghề thì tấm thân được sung sướng. Ý chỉ tập trung vào nghề nghiệp mình đang làm, nghĩa tương tự câu "Một nghề cho chín còn hơn chín nghề"

Nhất túy giải vạn sầu = Rượu có thể giải sầu

Nhất tự vi sư, bán tự vi sư = Tương tự với "Một chữ cũng thầy, nửa chữ cũng thầy" trong tục ngữ Việt Nam.

Nhất tướng công thành, vạn cốt khô = Để có một tướng thành danh thì ngàn người (quân lính) chết, tướng càng giỏi thương vong càng nhiều.

Nhất ý cô hành = Kẻ có suy nghĩ độc lập, đi một mình, hành động 1 mình.

Nhi nữ tình trường, anh hùng khí đoản = tình cảm của người phụ nữ thì tồn tại lâu, còn anh hùng thì chỉ trong chốc lát.

Ngoạ hổ tàng long = cũng giống như lúc hổ nằm và rồng ở trong mây, nhìn không thấy được, cũng vô hại, nhưng không phải không tồn tại.

Ngọc bất trác bất thành khí. Nhân bất học bất tri lý = Ngọc không rèn giũa thì không thành hình hài. Người không học không biết lý lẽ.

Tri sở bất ngôn. Ngôn sở bất tri. = Biết mà không nói, nói mà không biết

O - Ô – Ơ

Oan có đầu, nợ có chủ = Cái gì cũng có đầu dây mối nhợ, có đầu có đuôi.

Oan gia gia trả, oan tình tình vương = Oán trả oán tình trả tình

Oan oan tương báo, dĩ hận miên miên = chỉ việc trả thù qua lại chỉ khắc sâu hận thù.

P

Phản khách vi chủ 反客為主 = Đảo khách thành chủ, đang ở thế bị động chuyển thành chủ động.

Pháp bất vị thân, nghĩa bất dung tình = Pháp luật không bênh tình thân, nghĩa lý không bao che tình cảm.

Phong hoa tuyệt đại = Vô cùng xinh đẹp, phong lưu

Phổ độ chúng sinh = Cứu rỗi, cứu vớt muôn loài

Phu tử tòng tử 夫死従子 = Chồng chết thì theo con

Phu xướng phụ tuỳ = Chồng lên tiếng Vợ đáp lời, chỉ sự hòa hợp trong mối quan hệ vợ chồng, đàn ông làm chủ, phụ nữ theo đó mà trợ giúp chồng.

Phú quý như phù vân = Giàu sang chỉ là đám mây trôi ngang bầu trời, không giữ lại được.

An cư lạc nghiệp: Gia đình yên ổn thì công việc tốt lành.

An phận thủ kỹ: An phận thủ thường.

Anh hùng mạt lộ: Anh hùng tới lúc cùng đường.

Bách chiến bách thắng: Trăm trận đều thắng cả.

Bạch diện thư sinh: Người học trò mặt trắng – để chỉ hạng người chỉ biết học hành mà không biết lao động.

Bách niên giai lão: Chúc tụng vợ chồng lúc thành hôn cốt ý mong cho họ sống hạnh phúc bên nhau đến tận tuổi già, trăm năm hòa hợp.

Bần cùng sanh đạo tặc: Nghèo quá sanh ăn cắp.

Bán thân bất toại: Nửa thân không cử động được.

Bất khả xâm phạm: Không thể chiếm được.

Bất kiến quan tài, bất lưu nhân lệ: Chưa thấy quan tài chưa đổ lệ.

Cung kính bất như tòng mệnh: Cung kính không bằng tuân mệnh

Cao minh quân tử: Người quân tử có ý kiến hơn người khác

Cao nhân tắc hữu cao nhân trị: Ở đời đừng nên tự mãn, mình giỏi ắt có người giỏi hơn

Cô thân chích ảnh – Một mình một bóng

Cô thụ bất thành lâm – Một cây làm chẳng nên non.

Cung chúc tân xuân: Chúc mừng năm mới

Cửu tử nhất sinh – Thập tử nhất sinh

Đại ngư cật tiểu ngư – Cá lớn nuốt cá bé

Dĩ độc trị độc – Lấy độc trị độc

Dĩ hòa vi quý : Hòa bình là tốt nhất

Diệp lạc quy căn – Lá rụng về cội

Độc nhất vô nhị: Có một không hai

Đương cuộc giả mê, bàng quan giả tỉnh – Người ngoài cuộc thì sáng, người trong cuộc thì tối

Giang san dị cải, bản tính nan di – Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời

Hậu sinh khả úy: Người trẻ có tài

Hổ phụ sanh hổ tử: Cha tài con giỏi

Hữu chí cánh thành – Có chí thì nên

Hữu danh vô thực: Có tên tuổi nhưng không có thực tài – ám chỉ cho những kẻ không có tài cán gì nhưng chỉ muốn phô trương danh hão.

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ – Vô duyên đối diện bất tương phùng: Nếu có duyên với nhau thì dù xa ngàn dặm cũng gặp nhau được và nếu không có duyên thì trước mặt cũng không muốn nói chuyện tương thân với nhau

Hữu sanh vô dưỡng: Có sanh không dưỡng nuôi

Hữu xạ tự nhiên hương: Người nào có tài thì ai cũng biết khỏi phải khoe

Khai thiên lập địa: Thuở ban sơ

Kính lão đắc thọ: Kính trọng những người nhiều tuổi hơn mình.

Lạm phát phi mã: Lạm phát như con ngựa chạy

Lang tâm cẩu phế – Lòng lang dạ thú

Liệt hỏa thí kim, gian nan thí đức – Lửa thử vàng, gian nan thử sức

Long phụng kỳ duyên – Sắc cầm hảo hiệp: Chúc tụng cô dâu chú rể được sống với nhau hạnh phúc

Long thể bất an: Vua bị bệnh – không ở trong tình trạng tốt – Âu lo

Minh sơn thệ hải: Lời thề thiêng liêng có giá trị cao như núi cao, sâu như biển cả.

Môn đăng hộ đối: Hai bên gia đình tương xứng với nhau, xứng đáng làm thông gia

Mưu sự tại nhân thành sự tại thiên: Người ta cố gắng làm việc gì nhưng sự thành công do Trời quyết định

Nhàn cư vi bất thiện: Ngồi rỗi (ở không) không việc gì thì làm những việc không tốt

Nhập giang tùy khúc, nhập gia tùy tục: Đến nhà thì phải kính trọng phong tục của người ta

Nhập tình nhập lý – Hợp tình hợp lý

Nhất khái chi luận – Nhìn chung mà nói

Nhất lộ bình an – Thượng lộ bình an

Nhất nghệ tinh nhất thân vinh: Có một nghề tinh xảo thì thân được sung sướng suốt đời.

Nhất nhật tại tù – thiên thu tại ngoại: Một ngày trong tù lâu bằng ngàn năm sống ở bên ngoài

Nhất sĩ nhì nông: Nhất là người đi học, nhì là người làm ruộng – Kẻ sĩ thì hơn người làm ruộng nhưng đến lúc hết gạo thì làm ruộng hơn người học trò (nhất sĩ nhì nông, hết gạo chạy rong, nhất nông nhì sĩ)

Nhất tự thiên kim: Một chữ đáng giá ngàn lượng vàng – Câu nói vàng ngọc

Nhất tự vi sư bán tự vi sư: Học một chữ phải kế là thầy nửa chữ cũng phải là thấy. Câu này chỉ có nghĩa bóng là phải nhớ ơn những người đã chỉ vẽ cho ta bất cứ việc gì.

Pháp bất vị thân: Xử án phải công bằng với tất cả mọi người kể cả người thân của mình

Phụ mẫu chi dân: Quan chức như cha mẹ dân – Câu này có ý nghĩa là dân phải kính trọng các quan chức như cha mẹ nhưng ngược lại quan chức cũng phải đối xử tốt lành với dân như đối với con cái mình vây.

Phú quý bất năng dâm – Bần tiện bất năng di – Uy vũ bất năng khuất: Giàu có không lợi dụng đồng tiền mua dâm – Lúc nghèo cũng không thay đổi lập trường của mình – Dưới áp lực của kẻ mạnh ta vẫn phải giữ vững lập trường theo lẽ phải của minh.

Phú quý sinh lễ nghĩa: Khi giàu có hay đẻ ra các nghi thức không cần thiết. Lúc giàu có cũng gìn giữ như mọi người đừng tìm cách khoe khoang của cải bày trò lễ nghĩa dổm không có trong phong tục tập quán của mình.

Phu xướng phụ tùy: Chồng nói vợ theo

Phúc bất trùng lai họa vô đơn chí: Việc phúc đức ít đến hai lần liên tiếp, trong khi có tai nạn thì thường có nhiều tai nạn kế tiếp. Thí dụ: Khi sẽ bị động đất thì có những hậu chấn.

Quân tử nhất ngôn: Người quân tử chỉ nói một lời, không có thay đổi lời.

Quân xử thần tử, thần bất tử bất trung: Vua bắt tôi chết thì phải chết nếu không chịu chết thì không trung thành

Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách: Khi nước nhà bị nạn thì các công dân phải có trách nhiệm đứng lên bảo vệ sông núi

Rượu bất khả ép, ép bất khả từ: Không nên ép người ta uống rượu, nhưng đã bị bạn ép thì không nỡ từ chối

Sĩ, nông, công thương, binh: Xã hội ta có 5 giới chính. Sĩ: học sinh, sinh viên, trí thức – Nông: người đi cày – Công: là thợ – Thương: người buôn – Binh: là người lính

Sinh ký tử quy: Sinh ra sống tạm, chết là về nơi vĩnh viễn.

Thiên cơ bất khả lậu: Ý Trời không được nói ra

Thiên nhai hải giác – Chân trời góc bể

Thủy trung lao nguyệt – Mò trăng đáy nước

Tích thiện phùng thiện: Làm lành gặp lành

Tiên học lễ, hậu học văn: Học lễ nghĩa trước rồi học văn chương sau

Tỉnh đế chi oa – Ếch ngồi đáy giếng

Tôn sư trọng đạo: Kính thầy trọng đạo

Tống cựu nghinh tân: Đón mới tiễn cũ – đón Xuân mới, tiễn năm cũ

Tri kỉ tri bỉ – Biết mình biết người

Tri nhân tri diện bất tri tâm – Biết người biết mặt không biết lòng.

Tru di tam tộc: Giết 3 đời

Trường túc bất chi lao: Chân dài thì (đi xa) không mệt

Tứ hải giai huynh đệ: Bốn bể đều anh em

Tụ tinh hội thần – Tập trung tinh thần

Tửu nhập ngôn xuất: Uống rượu nói ra những lời không đáng nói

Vạn cổ lưu phương – Vạn cổ lưu danh

Văn dĩ tải đạo – Văn để tải đạo

Vạn sự khởi đầu nan: Mọi sự khó lúc ban đầu

Vị quốc vong thân: Chết vì nước

Vinh quy bái tổ: Về làng để lễ tổ tiên mình cám ơn công ơn sinh thành ra mình.

Vong ơn bội nghĩa: Quên mất ơn nghĩa

Xà khẩu phật tâm – Khẩu xà tâm phật

Xảo ngôn như lưu – nói năng khéo léo trôi trảy như rót vào tai

Y cẩm hồi hương – Áo gấm về làng

Cẩu khẩu nan sinh xuất tượng ngà
(Miệng chó không thể mọc ngà voi!)

Oan oan tương báo . Dỉ hận miên miên 
(Oán thù không dứt . Để hận đời đời)

Sự tuy tiểu, bất tác, bất thành 
(Việc tuy nhỏ, không làm, không xong)

Tử tuy hiền, bất giáo, bất minh
(Con tuy hiền, không dạy, không nên người)

Ngọc bất trác, bất thành khí 
(Ngọc không mài giũa, không sáng đẹp)

Nhân bất học bất tri lý
(Người không học, không suy xét được phải trái)

Đa tình tự cổ nan di hận 
(Từ xưa đa tình chỉ để lại mối hận)

Dĩ hận miên miên bất tuyệt kỳ
(Nỗi hận triền miên không bao giờ hết)

Mỹ nhân tự cổ như danh tướng 
(Tự ngàn xưa, người đẹp ví như tướng tài)

Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu
(Chưa bao giờ để ai thấy người đẹp bạc đầu. Ý nói người đẹp thường chết trẻ như là tướng tài)

Kiến nghĩa (ngãi) bất vi vô dõng giả
Lâm nguy bất cứu mạc (phi) anh hùng

(Thấy việc nghĩa trước mắt mà không làm không phải là người nghĩa dũng, thấy chuyện nguy nan không cứu giải không đáng mặt anh hung - Wikiquote dịch)

Họa hổ, họa bì, nan họa cốt 
(Vẽ hổ chỉ vẽ được bề ngoài chứ không vẽ nên được tính cách oai phong của con hổ)

Tri nhân, tri diện, bất tri tâm
(Nhìn - xét đoán người, chỉ thấy được bề ngoài chứ không thấy được tâm tính. Tương đương với câu “đừng nhìn mặt mà bắt hình dong”)

Danh chính, ngôn thuận, sự tất thành. 
(Việc đúng, nói nghe xuôi tai, việc sẽ trôi chảy)

Danh bất chính, ngôn bất thuận, sự bất thành.
(Việc không đúng, nói nghe không lọt lỗ tai, việc sẽ không tới đâu)

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ 
(Có duyên gặp mặt thì ngàn dặm cũng sẽ gặp lại)

Vô duyên đối diện bất tương phùng
(Không duyên thấy mặt cũng bằng không)

Thiên đường hữu lộ, vô nhân vấn 
(Thiên đường có lối vào, nhưng không ai tới. Ý nói chính nghĩa, điều đẹp đẽ, thiên hạ không màng)

Địa ngục vô môn, hữu khách tầm
(Địa ngục không cửa nhưng lại có người tìm đến. Điều xấu xa, tội lỗi thì mọi người lại thích làm)

Sinh tử hữu mệnh, phú quý tại thiên 
(Sống chết là tại số kiếp, giàu có do trời xếp đặt)

Vô can kỷ sự, bất khả đương đầu 
(Việc không liên quan đến mình thì khó mà chống đỡ)

Bần cư tại thị vô nhân vấn
(Nghèo sống nơi đô thị cũng không ai tìm tới)

Phú tại sơn lâm hữu khách tầm
(Giàu có mà sống nơi rừng núi cũng có người tìm tới)

Vị qui tam xích thổ, nan bảo bách niên thân
(Chưa về với 3 tấc đất, không thể nói là sống trăm năm. Ngụ ý là không ai biết được ngày mai ra sao)

Ký qui tam xích thổ, nan bảo bách niên phần
(Ngay cả khi chôn dưới 3 tấc đất thì cũng không chắc là mộ sẽ tồn tại được trăm năm. Ngụ ý không có cái gì tồn tại vĩnh cửu được trên dương thế)

Nhất tự vi sư, bán tự vi sư
(Một chữ cũng là thầy, nữa chữ cũng là thầy)

Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ.
(Để ổn định thế giới, trước hết phải ổn định quốc gia. Để ổn định quốc gia, trước hết phải ổn định gia đình. Để ổn định gia đình, trước hết phải tu dưỡng cuộc sống cá nhân, phải có trái tim đúng đắn).
(Giữ cho bản thân mình trong sạch, chỉnh đốn gia đình, ổn định đất nước, thì thiên hạ thái bình yên ổn).

NGOÃ QUÁN BẤT LY TỈNH THƯỢNG PHÁ, TƯỚNG QUÂN NAN MIỄN TRẬN TRUNG VONG.
Chậu sành sẽ va vào thành giếng mà vỡ, tướng quân khó tránh bị tử trận.Thường xuyên hoạt động ở nơi nguy hiểm thì khó tránh khỏi tai nạn.

虚心竹有低头叶
HƯ TÂM TRÚC HỮU ĐÊ ĐẦU DIỆP.
Trúc rỗng ruột có lá rủ đầu. Người nên khiêm nhường

人无横财不富，马无夜草不肥
NHÂN VÔ HOẠNH TÀI BẤT PHÚ, MÃ VÔ DẠ THẢO BẤT PHÌ.
Người không tiền bất nghĩa chẳng giàu, ngựa không cỏ ăn đêm chẳng béo. Sự giàu có của kẻ bóc lột là nhờ đồng tiền bất nghĩa tạo nên.

运筹帷幄
VẬN TRÙ DUY ÁC
Bày mưu tính kế

丰年莫忘歉年苦，饱时莫忘饥时难
PHONG NIÊN MẠC VONG KHIỂM NIÊN KHỔ, BÃO THỜI MẠC VONG CƠ THỜI NAN.
Năm đầu được mùa đừng quên nắm sau thất bát,khi no đủ thì đừng quên lúc cơ hàn. Giàu sang mhớ lúc cơ hàn.

言轻休劝架，力小休拉架
NGÔN KHINH HƯU KHUYẾN NHÂN,LỰC TIỂU HƯU LẠP GIÁ.
Lời nói không có sức nặng và sức lực yếu kém thì đừng khuyên can người khác, không nên ôm lấy những việc không làm nổi.

事在人为
SỰ TẠI NHANN VI
Yếu tố chủ quan của con người đóng vai trò quyết định. Muốn sự tại người.

一日为师，终身为父
NHẤT NHẬT VI SƯ , CHUNG THÂN VI PHỤ
Một ngày làm thầy, suốt đời là cha. Học ai dù chỉ một ngày, cũng phải tôn kính người ấy như cha suốt đời.

猫哭老鼠假慈悲
MÈO KHÓC CHUỘT, GIẢ TỪ BI.
Tâm địa độc ác, giả bộ từ bi. Nước mắt cá sấu

是福不是祸，是祸躲不过
THỊ PHÚC BẤT THỊ HOẠ,THỊ HOẠ ĐOÁ BẤT QUÁ
Là phúc không phải hoạ, là hoạ tránh chẳng qua. Hoạ phúc khó lường, hết bề né tranh tai hoạ.

弱肉强食，适者生存
NHƯỢC NHỤC CƯỜNG THỰC, THÍCH GIẢ SINH TỒN
Yếy làm mồi ăn cho kẻ mạnh, kẻ muốn sống tồn phải trải qua sự chiến thắng kẻ thù địch. Cá lớn nuốt cá bé.

胸有成竹
HUNG HỮU THÀNH TRÚC
Có hoạ sĩ đời tTống trước khi đặt bút vẽ cây trúc, đã phác thảo sẵn trong đầu ;Định liệu trước. Chủ động.

细水长流
TẾ THUỶ TRƯỜNG LƯU
Nước chảy nhỏ thì chảy dài : ( 1 )Biết cách sử dụng tiết kiệm thì không bao giời thiếu. ( 2 ) Đều đều, từng ít một, không ngừng.

饮水思源，缘木思本
ẨM THUỶ TƯ NGUYÊN,DUYÊN MỘC TƯ BỔN
Uống nước nhớ nguồn, leo cây nhớ gốc. Được sung sướng, trưởng thành,phải nhớ đến người giúp mình, gây dựng cho mình, phải đền ơn đáp nghĩa. Uống nước nhớ nguồn. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

念完了经打和尚
NIỆM HOÀNG LIỄU KINH ĐẢ HOÀ THƯỢNG.
Tụng hết kinh,đánh thầy tu. Vô ơn bạc nghĩa, lấy oán trả ơn. Khỏi rên quên thầy.Xong chay, quẳng thầy xuống ao.

有猫不知猫功劳，无猫才知老鼠多
HỮU MIÊU BẤT TRI MIÊU CÔNG LAO,VÔ MIÊU TÀI TRI LÃO THỬ ĐA.
Có mèo không biết công của mèo, không có mèo mới biết nhà lắm chuột. Không biết đánh giá công, tác dụng của người khác.

逆水行舟
NGHỊCH THUỶ HÀNH CHÂU
Chèo thuyền ngược nước.Bơi ngược dòng.

天无三日雨，人没一世穷
THIÊN VÔ TAM NHẬT VŨ, NHÂN VÔ NHẤT THẾ CÙNG.
Trời không mưa liền ba ngày, người không nghèo khổ suốt đời

十个梅子九个酸，十个官儿九个贪
THẬP CÁ MAI TỬ THẬP CÁ TOANTHẬP CÁ QUAN NHI CỬU CÁ THAM
Mười trái mơ, chín trái chua ;mười vị quan, chín vị tham. Hiếm có vị quan nào không tham tiền.

量材录用
LƯỢNG TÀI LỤC DỤNG
Bố trí công việc đúng khả năng.

山雨欲来风满楼
SƠN VŨ DỤC LAI PHONG MÃN LẦU
Cơn giông trước lúc mưa nguồn. Trước khi xảy ra sự việc lớn thường có những biến cố báo hiệu bất thường.

干什么说什么，买什么吆喝什么
CÁN THẬP MA THUYẾT THẬP MA, MÃI THẬP MA YÊU HÁT THẬP MA
Làm cái gì thì bàn luận về cái đó, bán gì thì rao to thứ đó ; làm nghề gì thì hay nhắc đến, bàn luận về nghề đó.

儿行千里母担忧，母行千里儿不愁
NHI HÀNH THIÊN LÝ MẪU ĐẢM ƯU,MẪU HÀNH THIÊN LÝ NHI BẤT SẦU
Con đi ngàn dặm mẹ lo âu, Mẹ đi ngàn dặm con chẳng sầu. Tình mẹ lo lắng cho con cái hơn hẳn con cái lo cho mẹ.

儿子是自己的好，老婆是别人的好
NHI TỬ THỊ TỰ KỶ HẢO, LÃO BÀ THỊ BIỆT NHÂN ĐÍCH HẢO
Con mình thì hay, vợ người thì đẹp. Một trạng thái tâm lý của người đời, bao giờ cũng thấy con mình là hay và thích vợ người khác. Văn mình vợ người.

上贼船易，下贼船难
THƯỢNG TẶC THUYỀN DI, HẠ TẶC THUYỀN NAN
Lên thuyền giặc dễ, rời thuyền giặc khó. Đi theo kẻ xấu thì dễ,rời bỏ chúng thì khó.

一个香炉一个磬，一个人一个性
NHẤT CA HƯƠNG LÔ NHẤT CÁ KHÁNH,NHẤT CÁ NHÂN NHẤT CA TÍNH
Mỗi bát nhang một cái khánh, mỗi người một cá tính. Tính nết mỗi người một khác, giống như ở đình chùa cái bát nhang khác với cái khánh vậy.Chín người mười tính.

亲戚是把锯，你有来，我有去
THÂN THÍCH THỊ BẢ CỨ, NHĨ HỮU LAI, NGÃ HỮU KHỨ.
Họ hàng là cái cưa, người kéo qua, ta kéo lại. Quan hệ họ hàng như kéo cưa, bên này tới thăm bên kia, bên kia ắt phải đáp lễ.

多年的路走成河，多年的媳妇熬成婆
ĐA NIÊN ĐÍCH LỘ TẨU THÀNH HÀ,ĐA NIÊN ĐÍCH TỨC PHỤ NGAO ( NGẠO ) THÀNH BÀ.
Con đường do người đi nhiều, lâu làm cho mòn đi có thể thành sông, người con dâu sống lâu năm, được rèn luyện nhiều rồi cũng thành mẹ chồng. Sống lâu lên lão làng.

锲而不舍
KHIẾT NHI BẤT XẢ.
Kiên trì làm đến cùng. Đã chạm phải chạm cho trót. Đã vót vót cho trơn.

做到老，学到老
TỐ ĐÁO LÃO, HỌC ĐÁO LÃO
Làm đến già, học đến già. Việc học khống có chỗ dừng, người ta phải học suốt đời.

老子偷瓜盗果，儿子杀人防火
LÃO TỬ THÂU QUA ĐẢO QUẢ,NHI TỬ SÁT NHÂN PHÓNG HOẢ.
Bố mà trộm cắp, thì con giết người. Người cha có hành độnh xấu xa, thì con cái sẽ bắt chước cha và phạm tội nặng hơn. Rau nào sâu ấy.

人越丑越爱戴花
NHÂN VIỆT XÚ VIỆT ÁI ĐỚI HOA
Người càng xấu càng thích cài hoa. Ai cũng muốn che giấu khuyết điểm của mình.

骑驴看唱本，走着瞧
KỊ LƯ KHÁN XƯỚNG BẢN, TẨU TRƯỚC TIÊU.
Cưỡi lừa xem hát, nhẩn nha mà xem. Cứ để xem diễn biến thế nào, rồi mới đưa ra kết luận. Cứ để đó xem sao.

上司放个屁，下属唱台戏
THƯỢNG TI PHÓNG CÁ TÍ, HẠ THUỘC XƯỚNG ĐÀI HÍ.
Quan vừa khẽ ho,lính vội lo thuốc. Cấp trên vừa lên tiếng,thuộc hạ lập tức lo sốt vó thực hiện

日出万言，必有一伤
NHẬT XUẤT VẠN NGÔN, TẤT HỮU NHẤT THƯƠNG.
Ngày nói vạn lời, ắt có câu khiến người tổn thương.Chớ nên nhiều lời.

任凭风浪起，稳坐钓鱼船
NHIỆM BẰNG PHONG LÃNG KHỞI, ỔN TOẠ ĐIẾU NGƯ THUYỀN.
Bất kể sống to gió lớn như thế nào vẫn ung dung ngồi câu cá ; Không dao động trước khó khăn nguy hiểm.

男盗女娼
NAM ĐẠO NỮ XƯƠNG
Nam trộm cắp, gái bán ... ; cùng một lũ mèo mả gà đồng.