Đã bao mùa Xuân đi qua chở theo nỗi buồn trong tôi vơi đầy cùng năm tháng. Như bát nước nguội dần, nỗi đau mất bà ngoại cũng phần nào nguôi ngoai nhưng nỗi nhớ và những ký ức về ngoại thì chẳng hề phai nhạt.

Mỗi dịp Tết đến, lòng tôi lại rưng rưng, bồi hồi thương nhớ. Bởi mùng Một Tết chính là ngày giỗ của ngoại. Ngày gia đình sum vầy đoàn tụ thì lại là ngày ngoại rời xa cõi tạm để đến một miền cực lạc xa xôi. Từ đó, Tết trong tôi cứ thiếu vắng một điều gì đó chẳng thể gọi thành tên.

Dẫu biết rằng Tết đến là niềm vui, là quây quần đầm ấm, là được trở về sau bao ngày lo toan cơm áo để sắm sửa, trang hoàng, chào đón một năm mới với bao hy vọng và niềm tin vào những điều an lành ở phía trước. Nhưng Tết năm ấy, cách đây chín năm, mãi mãi là một dấu ấn đau buồn trong tôi.

Tháng Chạp, đúng đợt rét đại hàn, ngoại trở bệnh nặng sau một lần ra sân rút quần áo, không may bị trượt chân ngã. Ngoại nằm liệt một chỗ vì cơ thể ốm yếu lâu ngày với những bệnh mãn tính được thể bùng phát. Đúng là "giậu đổ bìm leo", lục phủ ngũ tạng của ngoại cùng lên tiếng: tiểu đường, viêm phổi, huyết áp cao... tất cả bệnh tật dồn ngoại đến cạn kiệt cả sức sống. Những ngày giáp Tết, con cháu thay phiên nhau túc trực, chăm sóc ngoại ở bệnh viện, hy vọng vào một phép màu kỳ diệu, mặc dù bác sĩ kết luận ngoại bị "bệnh già" và khuyên gia đình đưa ngoại về nhưng mẹ không nghe. Mẹ bảo "còn nước còn tát" nên các cậu các dì cứ răm rắp nghe theo. Mẹ lấy chồng cùng xóm nên chưa bao giờ xa ngoại. Vì thế chị em tôi cũng lần lượt được bàn tay ngoại bế ẵm, ru hời. Nhưng quy luật của tạo hóa chẳng chừa một ai.

Nhìn ngoại nằm đó, hai cánh tay tím bầm vì những mũi tiêm hàng ngày, lòng tôi thấp thỏm lo âu. Mẹ và các cậu các dì chẳng còn bụng dạ nào mà nghĩ đến chuyện sắm Tết. Ngoài chợ, ngoài phố, người người tấp nập bán mua. Những cành đào, cành quất rực rỡ sắc Xuân đang tràn về khắp các nẻo đường. Hương vị của Tết đã quấn quyện trong những cơn gió lạnh của những ngày cuối năm nhưng phòng bệnh nhân chỉ có một màu trắng toát, lạnh lẽo đến se thắt cả ruột gan. Mùi thuốc kháng sinh, mùi ê-te sát trùng nồng nặc trở thành nỗi ám ảnh của tôi đến tận bây giờ. Những thìa cháo loãng mẹ phải ép mãi, dỗ mãi thì ngoại mới chịu hé miệng nhưng cũng trào ra ngoài đến hơn một nửa.

Chỉ còn ba ngày nữa là Tết đến, ngoại thì thào trong hơi thở yếu ớt, đứt quãng, tha thiết muốn về nhà: "Về... nhà... ăn Tết... đi!". Đó là nguyện vọng cuối cùng của ngoại nên chẳng ai nỡ từ chối. Cả đời ngoại gắn bó với ngôi nhà thân yêu, có Tết nào mà ngoại xa nhà cơ chứ. Nhất định phải đưa ngoại trở về nhà ăn Tết, dù là cái Tết cuối cùng. Lòng mẹ rối bời nhưng mẹ vẫn tỏ ra cứng rắn để vào bếp làm mâm cơm Tất Niên có đầy đủ các món ăn truyền thống: bánh chưng, giò lụa, chả nem, canh miến mọc nhĩ, dưa hành... Cả một mâm ngồn ngộn thức ăn nhưng không ai nuốt được, cổ họng nghẹn lại khi nhìn ngoại nằm bất động trên giường chẳng khác nào cây đèn đang cạn dầu.

Ước gì ngoại có thể ngồi dậy để thưởng thức các món ăn cùng con cháu, rồi bàn chuyện năm mới sẽ làm những gì. Ngoại sẽ ra vườn hái gấc chín đỏ phân phát cho từng nhà nấu xôi sáng mùng Một. Ngoại sẽ nhổ những cây mùi già để nấu nước thơm rửa mặt trong mấy ngày đầu năm mới. Ngoại sẽ xếp gọn những đồng tiền mới tinh để mừng tuổi các cháu. Ngoại vốn chu đáo như vậy, yêu thương mộc mạc như vậy, không cần thốt thành lời. Nhưng ngoại chẳng thể nữa rồi.

Đêm Giao Thừa, cả nhà quây quần bên giường ngoại, lắng nghe từng hơi thở phập phồng của bà mà lòng nặng trĩu ưu tư. Ngoài kia pháo hoa rực trời, những mầm xanh có lẽ cũng đang cựa mình vươn lên để tiếp thêm nhựa sống. Còn ngoại cứ lặng lẽ thiếp đi, chìm vào giấc ngủ dài bình yên và không bao giờ tỉnh lại nữa. Những tiếng khóc nghẹn ngào kìm lại trong cổ họng các con các cháu để ngoại ra đi được thanh thản. Bà về với tổ tiên, về với ông sau bao năm xa cách.

Dẫu biết rằng "sinh có hạn, tử bất kỳ" nhưng lòng tôi vẫn nhói lên câu hỏi: "Sao ngoại lại ra đi vào thời khắc nhà nhà vui vầy? Sao ngoại không ở lại để hưởng cái Tết cuối cùng bên con cháu?". Năm ấy, đại gia đình tôi mất Tết nhưng có lẽ đó là cái Tết ám ảnh nhất, thương nhớ nhất trong cuộc đời tôi.

Mùi vị của Tết năm đó với tôi là vị mặn chát của nước mắt, là mùi hương trầm đau xót tỏa khắp nhà ngoại, là âm thanh nỉ non của tiếng kèn đồng. Văng vẳng bên tai tôi những tiếng xì xào của người đưa đám: "Bà cụ một đời vất vả, ra đi lại mất giỗ, tội nghiệp". Nước mắt tôi chảy dài, khóc chẳng thành tiếng, thương ngoại một đời tảo tần, lo toan vì ông mất sớm. Nhưng chẳng vì ngoại đi vào dịp Tết mà mất giỗ được bởi ngày đó là ngày đáng nhớ, con cháu sẽ luôn khắc sâu hình bóng của ngoại trong tâm khảm.

Một Tết nữa lại về. Nhớ ngoại, lòng tôi bỗng rưng rưng...

ST.