Tương Dương một ngàn năm trước, là tòa thành khiến người ta hoài tưởng vô hạn.

Mọi người say sưa nói chuyện Chu Tuyên Vương sắc phong Trọng Sơn Phủ làm sao, bên thành Tương Dương trong tuyết lớn tán loạn làm sao long trung đối (nội dung cuộc nói chuyện lần đầu gặp mặt giữa Gia Cát Lượng và Lưu Bị), Nam Dương Ngọa Long chỉ điểm giang sơn, thiên hạ phân chia ba phần.

Tòa thành này tiến vào sử sách với một loại tư thái thảm thiết tuyệt vọng, tồn tại sau gần ba trăm năm.

Công nguyên năm 1273, Tương Dương thành cố thủ năm năm, hết gạo hết đạn viện binh không tới, phòng thủ tới Lữ Văn Hoán tứ cố vô thân, hiến thành quy hàng, nội địa Trung Nguyên từ đây rộng mở, Nguyên binh tiến nhanh vào, ba năm sau Lâm An bị chiếm đóng, triều đại Nam Tống diệt vong, Tống triều chậm rãi đi vào lịch sử.

Chúng ta còn nhớ Tương Dương thành, cùng Chu Tuyên Vương và Gia Cát Khổng Minh vân vân cũng không có quan hệ gì lớn.

Tên này sở dĩ khiến chúng ta khắc cốt minh tâm, chẳng qua bởi vì một ngàn năm trước nơi này từng viết xuống kết cục của cố sự. Một ngàn năm sau, chúng ta lật mở ra đọc, vô số lần hai mắt đẫm lệ nhạt nhòa, dù có không cam lòng bao nhiêu cũng không thể sửa đổi.

Một ngàn năm trước đã định kết cục.