GOUT
1. Nguyên nhân :
Bệnh Gout xảy ra khi các tinh thể urat tích tụ, gây ra cơn gout cấp với chứng viêm và đau dữ dội. Tinh thể urat có thể hình thành khi có hàm lượng acid uric trong máu cao. Cơ thể sản xuất ra acid uric khi nó phá vỡ purin, chất được tìm thấy tự nhiên trong cơ thể, cũng như trong các loại thực phẩm nhất định, chẳng hạn như thịt nội tạng, cá cơm, cá trích, măng tây và nấm.
Thông thường, uric acid hòa tan trong máu và đi qua thận để ra nước tiểu. Nhưng đôi khi cơ thể tạo ra quá nhiều acid uric hoặc thận bài tiết ra quá ít acid uric. Khi điều này xảy ra, uric acid có thể tích tụ, hình thành nên kim tinh thể urat tại các khớp hoặc bao quanh khớp gây viêm đau và sưng.
- Nguyên phát :
Chưa rõ nguyên nhân
Yếu tố di truyền
Lối sống – sinh hoạt
Rối loạn chuyển hóa
- Thứ phat :
Giảm đào thải acid uric
Phân hủy thức ăn giàu purin
Thoái giáng purin nội sinh

2. Các yếu tố nguy cơ :
- Sử dụng nươc uống có cồn nhiều hơn 2 ly 1 ngày
- Yếu tố di truyền : có người trong gia đinh mắc bênh gout có nguy cơ phát bệnh
- Sử dụng thuốc lời tiểu để điều trị tăng huyết áp lâu ngày và aspirin liều thấp cũng làm tăng nồng độ acid uric
- Tuổi tác và giới tính. Bệnh Gout thường xảy ra ở đàn ông hơn là phụ nữ, chủ yếu là bởi vì phụ nữ thường có nồng độ acid uric thấp hơn nam giới. Tuy nhiên phụ nữ sao khi mãn kinh phụ nữ co các dấu hiệu tăng acid uric

3. Biến chứng :
- Sỏi thận : 10% sỏi thận do acid urisc. Tinh thể urat có thể thu thập ở đường tiết niệu của bệnh nhân bị Gout, gây sỏi thận. Thuốc có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận.
- Bệnh gout nặng. Nếu không điều trị, bệnh gout có thể gây ra lắng đọng của các tinh thể urat hình thành nốt dưới da ở gọi là tophi, có thể sưng lên trong các cơn gout cấp và làm biến dạng các khớp
- Ngoài ra còn có các biến chứng : suy gan, suy thận mãn, nhồi máu cơ tim, suy tim và đột quỵ nếu không điều trị đúng cách

4. Chẩn đoán :
phương pháp chẩn đoán để xác đinh gout hiện nay
- Chọc lấy dịch khớp : xem xét sự hình thành các tinh thể urat và thể tophi
- X-Quang giúp xác định các hình ảnh tinh thể urat tại khớp
- Lấy máu xác định lượng acid uric : chỉ có tính dự đoán nguy cơ , không đánh giá được bênh trạng

Còn ở quầy chúng ta thường thì
- Bệnh nhân đã đi khám thi bán theo toa
- Mới tái phát cần xem xét các khớp nhất là các khớp xa tim có sưng đỏ và đau : như khớp ngón cái bàn chân, mắc cá chân, đầu gối, mu bàn chân. Thương bị 1 hoặc 2 khớp không đối xứng. có khi thấy ở khớp ngón tay, cẳng tay và khớp bã vai nếu bị nặng

5. Phân loại :
Viêm khớp Gout cấp :
- Viêm điển hình sưng nóng đỏ đau rất dữ dội
- Thường xảy ra đột ngột
- Thường bị 1 khớp xa tim
- 24h – 48h tự khỏi

Viêm khớp Gout mạn :
- Viêm nhiều khớp, có thể đối xứng các khớp 2 bên, biến dạng khớp, teo cơ cứng khớp
- Xuát hiện các cục u ( thể tophi) ở vành tai, ở phần mềm cạnh khớp, ở quanh khớp : ngón chân, cổ chân, gối, ngón tay ..

6. Điều trị :
*Viêm Khớp gout cấp : uống cho đến khi cơn gout cấp hoàn toàn giải quyết
- Colchicin : 1mg
- Nsaid : lựa chọn ưu tiên nhóm ức chế Cox-2 : Celecoxid , entoricoxid
- Corticoid :
Oral : Prednisolon 20mg – 40mg/ ngày liều dùng cho 5 ngày
Chich :
• Methylprednisolon 40 – 120mg/ngày
• Triamcinolone acetonide 40-80mg/ngày

*Viêm khớp gout mạn : điều trị dự phòng nối tiếp sau đợt gout cấp
- Lưa chọn 1 : allopurinol
Liều thông thường cho người lớn bị bệnh gút:
• Liều khởi đầu: bạn nên dùng 100 mg uống mỗi ngày một lần;
• Liều duy trì: bạn nên dùng 200-300 mg (gút nhẹ) uống mỗi ngày một lần hoặc dùng 400-600 mg/ngày (gút tophaceous vừa nặng) chia uống nhiều lần.

- Lựa chọn 2 : Febuxostat/probenecid
Febuxostat :
• Liều khởi đầu: uống 40 mg một lần mỗi ngày.
• Liều duy trì: uống 40 mg hoặc 80 một lần mỗi ngày.

Probenecid :
• Liều khởi đầu: bạn dùng 250 mg uống mỗi 12 giờ trong 1 tuần.
• Liều duy trì: bạn dùng 500 mg uống mỗi 12 giờ.
• Liều có thể tăng hàng tháng khoảng 50mg cho đến khi nồng độ axit uric trong máu bạn bình thường.Liều tối đa hàng ngày không nên vượt quá 2 g.

- Đối với người tái phát có thể kèm theo colchicin 1mg để phòng ngừa gout cấp

7. Dặn dò :
- Hạn chế thực phẩm giàu purine như thịt đỏ, cà ngừ, cá trích, rau cần tây, nấm, các loại đậu, các thực phẩm chứa đường fructose như mật ong
- Hạn chế đồ uống có cồn
- Hạn chế vận động khi khớp đang sưng đau
- Ăn nhiều rau xanh và uống nhiều nước
- Giảm can và tăng cường vận động
- Gout có thể điều trị hết và có thể tái phát bất cứ lúc nào. Cần dùng thuốc đúng lúc giảm biến chứng
#Via: Nguyen Bao