Hoa lay ơn là loài hoa có cái tên tây nhất trong tuyển tập này. Nói lay ơn không thì chẳng có nghĩa gì trong tiếng Việt. Tên của nó là do người Việt đọc trại từ tên glaïeul của người Pháp, những người đã du nhập lay ơn sang ta. Hoa được trồng ở Việt Nam hồi đầu những năm 1900, trước tiên là để phục vụ cho nhu cầu của người Tây phương, sau đó hoa trở nên quen thuộc với người Việt. Hoa được đem đến từ xứ lạnh nên thích hợp với mùa đông của miền Bắc. Ở miền Nam có lẽ chỉ ở nơi núi cao như Đà Lại mới có thể trồng được hoa.

 Mùa đông ở Hà Nội vào dịp Tết là mùa hoa lay ơn. Hoa có hai màu phổ biến nhất là trắng và đỏ, sau có các màu khác như tím, vàng, hồng phấn. Lọ hoa ngày Tết đặt ở bàn thường hay có hoa lay ơn, cánh mịn như nhung vươn cao. Cắm hoa lay ơn thường người ta cắm cả bó năm bảy cành. Hoa lay ơn cánh dài sang trọng, mang vẻ đẹp Tây phương bên cạnh đào quất truyền thống của người Việt, tưởng không ăn nhập mà vẫn bổ sung tuyệt vời cho nhau.

 Hoa lay ơn được vào danh sách hoa ở đây, dù không phải là hoa bản địa của Việt Nam, cũng có nguyên nhân. Đấy là hoa cưới truyền thống của người Hà Nội. Từ thời thuộc địa đến tận những năm 80, lay ơn trắng thường được chọn là hoa cưới cho cô dâu. Thử tưởng tượng đã mặc áo cưới, trùm khăn voan và đi guốc cao gót, vậy mà phải bê trên tay bó hoa đến chục cành, dài hàng mét đến mấy tiếng đồng hồ thì khó nhọc biết chừng nào! Vậy mà tôi thấy trong nhiều ảnh cưới ngày xưa, cô dâu chú rể cười rạng rỡ bên bó hoa lay ơn. Về sau lay ơn được bó cùng với hoa hồng, chỉ để làm đuôi cho bó hoa thêm duyên dáng, mà cũng đỡ vất vả cho cô dâu.

 Có lần tôi nghe kịch truyền thanh kể về một cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai người trẻ tuổi thời chiến tranh chống Mỹ. Vẻ đẹp của cô gái được tả với cái cần cổ thanh tú vươn cao như đóa lay ơn nở muộn. Hình ảnh đó đã theo chàng trai trẻ đi chiến trường, nhớ mãi không quên về một người con gái. Câu chuyện lãng mạn, hào hoa như chính tính cách người Hà Nội vậy.

 Ở trời Tây không khó để trồng lay ơn. Tôi cũng có lay ơn các màu trong vườn, thích nhất là màu đỏ tím. Hoa lay ơn cành dài nên dễ bị gió bẻ gẫy, nếu không chống đổ cho cây. Thường khi hoa bị gẫy thì chúng được cắt cắm vào bình trong nhà. Có một điều thú vị là trong hoa có mật, nên bạn có thể ngắm khi hoa tươi, và hút mật khi hoa héo đi.