Hoa ngọc lan có ý nghĩa đặc biệt đối với tôi, bạn đọc có thể đoán ra từ tên sáng tác của tác giả. Lan là tên phổ biến cho con gái ở châu Á, chẳng cứ Việt Nam, mà Trung Quốc, rồi Nhật Bản, Hàn Quốc. Sang châu Âu tên hoa cũng được đặt cho bé gái, thuộc dạng tên hơi cổ một chút nhưng đang có xu hướng quay lại. Trong truyện ngôn tình Trung Quốc, nhân vật nữ dũng cảm, tài giỏi hay được ví là Mộc Lan, theo tên một nhân vật nữ anh hùng Trung Hoa có thật.

 Hoa họ mộc lan có loại trắng, loại vàng, loại thơm, loại không thơm. Lớp tôi hồi trước có Ngọc Lan ngồi cùng Hoàng Lan, bên cạnh là Hồng, là Mai, là Cúc. Thế vẫn chưa đủ, còn có đứa mang tên cả một vườn lan! Nhớ truyện Hồn bướm mơ tiên của Khái Hưng có chú tiểu Lan (con gái) và nhân vật chính tên Ngọc. Một ngày nọ, chú tiểu trồng hai cây ngọc lan ngay trước cửa sổ phòng của Ngọc. Ngây thơ và táo bạo biết bao! Hai cây lan ấy là lời tỏ tình kín đáo của người con gái.

 Đường Phan Đình Phùng tôi đi học xưa có nhiều hoa ngọc lan rụng vào đầu hè. Đây là chỗ ở của nhiều quan chức cao cấp trong chính phủ, nên nhà nào cũng là biệt thự có vườn, và có những cây ngọc lan cao vút hoa chín rụng xuống vỉa hè. Đến mùa, ngày nào đi qua tôi cũng không kìm được rẽ vào nhặt hoa đem đến lớp, cả ngọc lan lẫn hoàng lan. Hoa ủ trong tay, thơm suốt đường đi lối về. Thậm chí đến khi hoa héo đi rồi mà vẫn còn thơm. Bao nhiêu năm xa rồi, giờ nhớ lại đường đi học là lại nhớ tới hương hoa ngọc lan.

 Hoa lan trắng thơm tinh khiết, ngọt ngào hay được trồng ở đền chùa. Tinh dầu chiết xuất từ hoa lan vàng được sử dụng khá phổ biến ở phương ây, gọi là hoa ylang ylang. Cây ngọc lan trắng mọc nhiều ở vùng nhiệt đới, để làm cảnh, lấy hoa và lấy gỗ. Trong phong tục đám cưới của một số nước như Indonesia và Thái Lan, hoa được kết thành vòng cho cô dâu, chú rể.

 Ở châu Âu có nhiều mộc lan, hoa to các màu nhưng không thơm như hoa ngọc lan ở xứ nóng. Đến mùa xuân, nhà nào có hoa thì biết ngay vì cây lan rất to, cành lá sum xuê, hoa nở phớt hồng như những bàn tay trẻ nhỏ úp vào nhau. Cây chỉ giữ hoa được một tuần rồi rất nhanh cánh hoa sẽ rụng xuống, lá xanh rì mọc lên che kín thân cây. Dù sao cũng rất biết ơn có cây hoa này nên dễ giải thích ý nghĩa tên mình cho dân Tây.