Nửa đêm chợt bừng tỉnh, không ngủ lại được, tôi chỉ khoác một tấm áo đơn giản rồi ngồi dậy, đẩy cánh cửa sổ khách điếm. Là trăng lưỡi liềm. Ánh trăng trong trẻo yên lặng rơi rắc trên mặt đất, vô tình mà lãnh liệt. Hít một hơi thật sâu luồng không khí se lạnh, dựa vào bên song, tôi khép hờ mắt, lòng ngập đầy ưu tư.

Danh Tùng, đã lâu lắm không còn nghe ai nhắc đến địa danh ấy, nhưng hôm nay sau khi nghe cái tên đó, những ký ức năm xưa luôn chôn chặt trong tâm khảm lại lần nữa vô thanh vô tức thức tỉnh khiến tôi giật mình tỉnh giấc giữa đêm khuya quay quắt. Nếu không vì nảy sinh việc ấy, có lẽ quãng thời gian tôi nán lại Nam gia sẽ dài hơn? Chính tôi cũng không biết được. Nơi ấy dẫu gì cũng là nơi đầu tiên trên thế giới này tôi tìm được sự ấm áp. Không biết bây giờ Hoà Ngạn ra sao, y có vất vả không? Chuyện ngày ấy có liên luỵ đến y không? Hy vọng là không, bằng không tôi cả đời này cũng chẳng thể an lòng. Cả nhũ mẫu, người vẫn luôn thương yêu tôi nữa, bà tuổi cũng đã cao vậy rồi, thân thể lại không ít bệnh tật, mấy năm nay trôi qua có khó khăn hay không? Tôi vô thức ngước đầu nhìn về phương Nam, Danh Tùng ở hướng ấy, thẳng một mạch về phương Nam, đô thành náo nhiệt kia có còn được như khi xưa?

"Công tử, người tỉnh rồi ư? Điểm tâm đem lên phòng hay để xuống dưới dùng?" Mính Chúc đứng trước bậc cửa, cười hỏi.

Tôi hơi quay người nhìn hắn, "Để ở đó là được, chúng ta xuống dưới dùng. Dùng bữa xong sẽ trả phòng ngay, đến lúc cần trở về rồi."

"Vâng, Mính Chúc đã hiểu." Vừa quay đi, hắn đã thu dọn mọi thứ đi mất.

Tôi nhìn theo dáng lưng hắn khe khẽ lắc đầu, tên Mính Chúc ấy, càng lúc càng không chút quy củ.

Mính Chúc là do tôi một lần trên đường xuống núi làm việc cứu. Khi ấy Mính Chúc bị mấy tên lưu manh quây quanh, hắn bị đánh đến mức mình mẩy đầy máu me, co quắp trên nền đất, ngay đến cựa quậy cũng không được. Lúc đó trong lòng tôi bỗng giật thột một cái, đến khi ý thức được mọi chuyện trước mắt thì tôi đã ra tay cứu hắn rồi.

Mính Chúc mê man mất một ngày một đêm, khó khăn lắm mới tỉnh lại được.

Tôi hỏi hắn là người từ đâu đến, đoạn thuận tay cho hắn chút bạc vụn, để khi thương thế lành lặn hắn có thể lên đường hồi hương. Nói xong đang định bụng rời đi, lại nghe từ phía sau truyền tới những tiếng nức nở đang cố dằn xuống.

Khẽ quay người, chỉ thấy Mính Chúc đang lộ ra một gương mặt khóc lóc đến mức lấm lem. Trong một chớp mắt, khuôn mặt Mính Chúc và tiểu Nhai đột nhiên chồng lên nhau. Sững người, tôi hoảng hốt hồi tưởng lại vẻ khóc sụt sùi đến thương tâm của tiểu Nhai, chẳng qua nó sẽ không bao giờ tự nén mình lại, đầu tiên nó sẽ khóc váng lên rồi có nói gì mới nói. Hoàn toàn không quan tâm mình là một thằng con trai.

Thấy tôi quay lại, Mính Chúc tức thì từ trên giường phủ phục dưới nền đất, quỳ xuống trước mặt tôi, tôi bị hắn hù cho giật mình, bất giác không chủ tâm lùi lại một bước.

"Van cầu công tử, người hãy cứu cha ta đi!" Mính Chúc không để tâm mình mẩy đầy thương tích của mình, hắn cứ thế, quỳ trước mặt tôi liên tục dập đầu.

Tôi ngây người, rồi đưa tay đỡ hắn, "Ngươi đứng lên."

Tôi từ đầu đến cuối không cách nào quen được với thói quỳ lạy cúi bái ở thế giới này. Những thứ đó dẫu gì vẫn khiến lòng tôi không thoải mái, có lẽ với bọn họ xem ra phải quỳ là chuyện rất đỗi bình thường, chỉ có tôi mới không có thói quen ấy. E rằng đó là do văn hoá, giáo dục có điểm bất đồng sai. Mười chín năm ở thế giới cũ tôi đã được dạy dỗ rằng bình đẳng giữa người với người là điều quan trọng nhất và thiết yếu nhất. Rất nhiều điều đều dựa vào nền tảng căn bản này mà mở rộng ra. Nhưng ở đây, nói trắng ra vẫn còn là một thế giới quyền quý. Kẻ có quyền có thế có thể mặc sức hà hiếp những người bần hàn. Còn những kẻ xuất thân hèn kém vì để sinh tồn mà cùng bất đắc dĩ không thể không hướng đám quyền quý cao sang, khom lưng uốn gối, thậm chí còn phục lạy dập đầu. Tất cả những điều ấy đều khiến tôi phản cảm, nhưng lại không cách nào thay đổi.

"Nam nhi dưới đầu gối có hoàng kim*, quỳ để làm cái gì?" Tôi nâng hắn lên, quở mắng.

Mính Chúc quệt nước mắt, nghẹn ngào nói: "Cha ta, cha ta sắp không xong rồi! Hu hu, cầu công tử hãy cứu người đi!"

Nói xong liền lại quỵ xuống.

Tôi thở dài, đầu bắt đầu đau lâm râm. Tôi hiểu rất rõ, nếu tôi không chấp thuận, chỉ sợ tên nhóc này sẽ quấn lấy không rời. Huống chi, hắn lại còn vì cha, thực là một đứa nhỏ hiếu thuận. Tôi không thể từ chối hắn được.

Chạy theo hướng Mính Chúc chỉ, đến một ngôi miếu đổ nát ngoài thành, thì mọi thứ đã quá muộn. Cha Mính Chúc đã không kịp đợi hắn trở về mà đứt hơi đoạn thở. Mính Chúc quỳ mọp bên thân cha hắn khóc đến khàn đặc cả giọng.

Tôi nhìn hắn khóc tê tâm liệt phế, cũng không đến khuyên giải. Sự thống khổ trong lòng hắn, nếu không khóc thành tiếng chỉ e sẽ không cách nào tiêu tan. Cái gì là nhi tử muốn dưỡng mà phụ mẫu chẳng còn*, chính là vậy đây. Mãi cho đến khi tiếng gào khóc của hắn nhỏ dần lại, tôi mới lên tiếng: "Cha ngươi đã đi rồi, sớm nên để hắn nhập mồ an ổn đi."

Mính Chúc chớp mắt nhìn tôi, tựa hồ không hiểu tôi vừa nói gì, vẫn nghẹn ngào khóc không ngừng.

Tôi lấy trong tay áo mấy thỏi bạc, dúi vào tay hắn: "An táng cha ngươi cho tốt đi."

Xoay người định bước đi, chéo áo lai bị người túm lấy. Nghiêng người nhìn, lại là Mính Chúc.

Mính Chúc thấy tôi quay đầu, vội thả lỏng tay, lại dập đầu lạy tạ, miệng nói: "Đại ân đại đức của công tử, Mính Chúc đời này không bao giờ quên. Cầu công tử hãy đợi một chút, đợi Mính Chúc mai táng phụ thân xong liền làm thân trâu ngựa cho công tử để báo đáp đại ân."

Tôi thản nhiên nói: "Không cần. Ta xem ngươi cũng là kẻ hiếu thuận, mới ra tay cứu giúp. Sau khi mai táng cha ngươi xong, nếu ngân lượng còn dư, hãy giữ lấy mà tìm một cái đường sinh nhai đi."

Mính Chúc nghe xong bỗng nhiên ngẩng đầu, hai tay giương cao thỏi bạc trả lại cho tôi, "Công tử nếu không cần Mính Chúc báo ân, bạc này Mính Chúc ngàn vạn lần không thể nhận!"

Tôi nhướn mày, "Không có ngân lượng ngươi làm sao an táng phụ thân?"

Mính Chúc gục đầu không nói, nhưng đôi tay vẫn cứ giương cao không suy suyển.

Chúng tôi hai bên cứ giằng co không nhúc nhích hồi lâu. Cuối cùng vẫn là tôi nhượng bộ, mấy tiếng thở dài không thanh sắc, "Được rồi. Ta sẽ đợi ngươi ở khách điếm đằng kia."

Mính Chúc kinh ngạc vui mừng ngẩng đầu lên nhìn tôi, lại vội vàng phục lạy.

Tôi một tay kéo hắn, "Nếu ngươi muốn theo ta, cần ghi nhớ một chuyện, ngươi không cần quỳ lạy ta. Ngươi có thể lạy trời lạy đất lạy tổ tông lạy phụ mẫu, nhưng không cần quỳ lạy ta! Ta không thích kẻ khác hành đại lễ với ta đến mức này. Ngươi nhớ chưa? Con người sinh ra đều bình đẳng, ai cũng không cần phải bái lạy ai hết."

Mính Chúc nghe câu được câu mất, chần chừ hỏi lại: "Vậy, hoàng đế thì sao? Đại thần thì sao? Quỳ lạy công tử có gì không tốt?"

Tôi biết đây là thế giới quân chủ chuyên chế, quỳ trước quân vương là điều đương nhiên, nhưng hoàng đế chung quy cũng chỉ là một con người mà thôi, có cái gì hay mà quỳ lạy? Có điều tôi cũng biết suy nghĩ của mình là điều không thể dung thứ ở thế giới này. Đến lúc ấy, tôi cũng chỉ có thể thoả hiệp với những tập tục này mà thôi. Nhưng trời cao mà hoàng đế lại ở xa, tôi vẫn còn có thể không để ý đến những chuyện đó.

"Ngươi cho rằng muốn quỳ trước mặt hoàng đế là có thể quỳ sao? Chỉ e đến nhìn cũng không thể nhìn được. Ta, ngươi tuyệt đối không được quỳ lạy, nhớ kỹ chưa?"

Mính Chúc gật gật đầu.

Tôi trở về khách điếm, hơn nửa ngày sau, Mính Chúc cũng tìm được đến nơi. Đôi mắt sưng húp lên như hai quả hạnh đào. Từ khi ấy, Mính Chúc luôn theo sát cạnh tôi, mà thời gian thoảng qua cũng đã được ba năm ròng. Thật là nhanh.

Hồi tưởng lại những ngày đầu tiên ấy, tôi liếc xéo Mính Chúc một cái, khẽ thở dài, đứa bé đáng yêu dễ thương ngày xưa đã biến đâu rồi? Chỉ còn tên nhóc láu cá mồm mép láu lỉnh này.

Mính Chúc vác những túi nải trên lưng đi tới cạnh, "Công tử, đã xong rồi, chúng ta có thể rời đi."

Khẽ gật đầu, tôi cùng Mính chúc, cả hai một trước một sau rời thành, hướng núi mà đi, chuẩn bị trở về Thanh Liên sơn trang. Thanh Liên sơn trang là nơi hai vị sư phụ của tôi và tôi cùng trú ngụ. Những người ở đó chỉ biết tôi tên Hàn Tiêu, phải, Hàn Tiêu, tên ban đầu của tôi, mà không phải danh tự Nam Khê của cái thân thể này.

Nam Khê đã không còn tồn tại nữa, hắn đã chết rồi, hiện giờ có lẽ cũng không còn một ai nhớ đến đứa trẻ ấy nữa? Thế cũng tốt, tôi từ đầu cũng không muốn liên luỵ nhiều với Nam gia, như bây giờ cũng coi như đạt được ước nguyện. Cứ việc nỗ lực cố gắng.

_______________

Note:

Dịch: Nam nhi dưới đầu gối có hoàng kim – Nam nhi tất hạ hữu hoàng kim.

Nguyên bản: Nam nhi tất hạ hữu hoàng kim, chích quỵ thương thiên hòa nương than. (Nam nhi dưới gối có hoàng kim, chỉ quỳ trước trời cao cùng thân mẫu.)

Nam nhi tràn đầy nhiệt huyết, chỉ báo đến nước nhà cùng nhân dân.

Ý chí phải kiên cường, không được a dua nịnh hót. Cổnhân đối với lễ quỳ lạy vô cùng để tâm coi trọng, nhất là với những kẻ có cốt cách nam nhi, lại càng không được tuỳ tiện hành địa lễ với kẻ khác. Ý nghĩa ban đầu của câu này là nam nhi quỳ gối cũng như hoàng kim (vàng) trân quý bảo vật như nhau, không được tuỳ tiện quỳ lạy người khác.

Dịch: Tử dục dưỡng nhi thân bất tại – nhi tử muốn dưỡng nuôi mà phụ mẫu chẳng còn

Nguyên bản: Thụ dục tĩnh nhi phong bất đình, Tử dục dưỡng nhi thân bất tại – Cây muốn lặng mà gió chẳng đừng, con muốn nuôi mà cha mẹ không còn sống.

Thầy Tử Lộ vào hầu Khổng Tử, nói rằng:

– Đội nặng đường xa, tiện đâu nghỉ đấy, không đợi chọn chỗ rồi mới nghỉ. Nhà nghèo, cha mẹ già thì con làm nên thế nào hay thế ấy không đợi có quyền cao chức trọng mới chịu làm. Ngày trước, Do này lúc song thân còn thì cơm thường dưa muối, đường xa trăm dặm phải đội gạo để nuôi song thân. Lúc song thân mất, làm quan nước Sở, xe ngựa hàng trăm. Lương bổng hàng vạn, ăn những miếng ngon, mặc những của tốt, mỗi khi nhớ đến song thân lại muốn dưa muối, đội gạo để nuôi người như trước thì không sao được nữa! Cha mẹ tuổi già như bóng qua cửa sổ. Cây muốn lặng mà gió chẳng đừng, con muốn nuôi mà cha mẹ không còn sống. (Thụ dục tĩnh nhi phong bất đình, Tử dục dưỡng nhi thân bất tại)

– Do nhà ngươi phụng sự song thân như thế là rất phải. Lúc người còn thì hết lòng phụng dưỡng, lúc người mất thì hết lòng thương tiếc.

(Quan Doãn Tử)