CẢM NHẬN CẢNH NGÀY HÈ

Có người từng ví cuộc đời ta đang sống như những phím nhạc trên cây đàn piano vậy, đen trắng đan xen, khi trầm khi bổng.. Phải trải qua hết những điều ấy mới có thể tạo nên một bản nhạc hay,1 cuộc đời ý nghĩa cũng như vậy chắc hẳn Nguyễn Trải đã lắng nghe bao thăng trầm của tiếng đàn cuộc đời. Nhắc tới Nguyễn Trãi thì người ta nghĩ ngay tới vị anh hùng tên tuổi lẫy lừng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Tài năng kiệt xuất của ông không chỉ ở những lĩnh vực như chính trị quân sự mà còn nằm ở thi ca.

Nguyễn trãi có lý tưởng của riêng mình ông ôm ấp cái lý tưởng giúp vua làm cho đất nước thái bình nhân dân thịnh vượng. Lý tưởng cao đẹp ấy như là nguồn động viên mạnh mẽ ông vượt qua mọi thử thách, gian nan trên cõi đời người.Dù là lúc được nhà vua tin tưởng trọng dụng cũng như khi bị nghi ngờ là gian thần thì nỗi niềm lo nước, thương dân vẫn luôn canh cánh bên trong lòng ông. Bão tố cuộc đời cũng không thể dập tắt được ngọn lửa rực rỡ trong tâm hồn người chí sĩ tài đức vẹn toàn. Lắng nghe lấy tiếng đàn cuộc đời, những lớp sống phế hưng của thời đại để viết nên tác phẩm Cảnh Ngày Hè.

Cảnh ngày hè là bài thơ số 43 trong 61 bài của mục bảo kính cảnh giới trong quốc âm thi tập là một trong những bài thơ tiêu biểu của ông. Cảnh ngày hè được sáng tác khi ông về nghỉ ở nơi thôn dã côn sơn nơi chỉ là chỗ dừng chân bắt buộc đối với một người mong muốn được cống hiến như NGuyễn Trãi. Ông tạm thời xa lánh chốn kinh đô tấp nập ngựa xe và chốn cửa quyền hiểm hóc để về với thiên nhiên trong trẻo an lành.Và trong những ngày tháng dài nhàn nhã "bất đắc dĩ" đấy nhà thơ như thấy vui trước cảnh hè tưng bừng sức sống kín đáo gửi vào trong những vần thơ cảnh một thoáng dân giàu nước mạnh. Bìa thơ như phản ánh lên tâm hồn của Nguyễn Trãi chan chứa tình yêu với thiên nhiên, yêu dân và yêu đất nước.

mở đầu bài thơ đã cho chúng ta hình dung tâm thế của tác giả "rồi hóng mát thuở ngày trường' không có việc gì quan trọng,chỉ có mỗi việc là hóng mát dạo chơi cùng tâm hồn thảnh thơi từ ngày này sang ngày khác rồi ông rơi vào cảnh thân nhàn tâm bất nhàn. Đằng sau câu thơ như thấp thoáng một nụ cười chua chát của nguyễn trãi trước tình cảm trớ trêu ấy

chỉ có vẻ đẹp hồn nhiên, vô tư của cảnh vật mới có thể tạm xóa đi những áng mây buồn vương vít trong tâm hồn ông. Ông mở lòng đón nhận thiên nhiên và thấy vui trước

Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

hồng liên trì đã tiễn mùi hương

NHững câu thơ đẹp nhất trong bài , chỉ vỏn vẹn 3 câu thơ những gì là hương là sắc của mùa hè được hiện lên sinh động và hấp dẫn. chỉ 3 câu thơ tác giã khéo léo miêu tả những gì đặc trưng nhất trong mùa hè. màu xanh của những tán hòe tán giương rộng, là màu đỏ của cuốn hút của lựu ngoài hiên, mùi hương thơm mát của những bông sen> những hình ảnh ấy hòa vào nhau tạo nên mùa hè đầy màu sắc tươi tắn, rực rỡ.

Dưới trăng quyên đã gọi hè

Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông

Cúng là miêu tả mùa hè nhưng mùa hè của nguyễn du lại mang vẻ buồn mang mác cũng là hoa lựu nhưng mỗi tác giả lại mang đến sự diễn đạt khác Nguyễn Trãi dùng từ "phun" còn Nguyễn Du dùng từ "đâm". hai động từ đều gợi đến sự mạnh mẽ nở của hoa lựu. nhưng từ "phun" gợi tả sức sống tự nhiên hoang dại diễn tả sự sống đang lên hương mãnh liệt trong bức tranh mùa hè sống động , còn từ "đâm" dùng trong câu thơ của Nguyễn Du, khung cảnh thơ mộng, mơ màng dưới trăng.

bức tranh thiên nhiên đã được nhà thơ thể hiện bằng màu sắc, hương thơm thì bức tranh đời sống được nhà thơ thêm vào đó những âm thanh và hình ảnh con người và cảnh vật.

Lao Xao chợ cá làng ngư phủ

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

Âm thanh lao xao của chợ cá ánh lên vẻ nhộn nhịp của làng ngư phủ. Lao xao tiếng trao qua đối lại, ồn ã tiếng nói tiếng cười.Những âm thanh lao xao ấy hòa vào tiếng ve kêu dắng dỏi bất thân nổi lên trong chiều tà, báo hiệu chấm dứt một ngày hè nơi thôn dã tiếng ve lúc chiều tà thường gợi buồn, nhưng với nhà thơ lúc này, nó trở thành tiếng đàn rộn rã khiến tâm trạng nhà thơ náo nức hẳn lên. Cùng khung cảnh chợ chiều ta nhớ ngay đến bà huyện thanh quan với câu thơ "lác đác bên sông, chợ mấy nhà" cảnh chiều tà buông xuống ở nơi thôn dã của bà huyện thanh quan lại buồn tẻ và u sầu biết bao.so với cảnh vật chợ chiều căng tràn sức sống của Nguyễn TRãi.

Bằng sự cảm nhận tinh tế của mình trong tất cả các giác quan và với tình yêu thiên nhiên ông đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên và cuộc sống ngày hè bằng những đường nét tinh tế nhất bằng những gam màu tuyệt sắt nhất và trở thành một bức tranh sống động và tràn đầy sức sống.

Từ 6 câu thơ trên ta đã cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi.

Dẽ có ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương

tưởng chừng như gác lại tất cả vfa đề dành cho mùa hè những tới câu cuối ông lại quay lại về với suy nghĩ sâu trong lòng Yêu quốc ái dân, những điều ông luôn canh cánh trong lòng

"bui một tấm lòng trung lẫn hiếu

Mài chăng khuyết nhuộm chăng đen"

hay

"bui một tấc lòng ưu ái cũ

đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông"

Những câu thơ khiến ta cảm nhận sâu sắc hơn về nguyễn trãi, người luôn đau đáu việc nước.Ông muốn có trong tay cây đàn của vua THuần, đàn một tiếng để nổi lên niềm mong mỏi lớn nhất của mình là dân giàu đủ khắp mọi phương. ẩn sau lời mong ước đó là lời trách móc nhẹ nhàng nhưng nghiêm khắc với bọn quyền thần tham bạo ở triều đình không nghĩ tới dân tới nước. dẫu hòa hợp tới hết mình với thiên nhiên,Nguyễn trãi cũng không nguôi nỗi niềm đất nước.

Bài thơ Cảnh ngày hè với việc phá cách thơ đường, hình ảnh thơ gần gủi giản dị, ngôn ngữ giàu cảm xúc, giàu chất thơ cho chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp của bức tranh cảnh ngày hè. Sự đời thương hải tang điền, nhiều thay đổi khó đoán, một mai hành trình sống của con người có còn đó sự dõi theo của văn chương nghệ thuật? câu hỏi cuối cùng cho thế giới vẫn ở đó nhưng tin chắc chắn rằn bằng khả năng thấu thị của và tinh yêu thiên nhiên đất nước của nguyễn trãi và cùng với thi phẩm "Cảnh ngày hè" đã để lại cho đời những câu chữ sáng trong, vượt qua mọi sự băng hoại của thời gian mà ở lại với đời.