Chương V. Cha Mẹ Nhẫn Tâm Để Yêu Thương Con Sâu ĐậmCùng vun vén cho tình yêuCó phụ huynh nói: "Nguyên tắc có làm có hưởng liệu có phá hoại tình cảm giữa tôi và các con? Đó phải chăng là lợi bất cập hại!"Ý kiến này cho thấy phụ huynh chưa hiểu được tinh hoa của nguyên tắc có làm có hưởng trong giáo dục gia đình của người Do Thái. Các bà mẹ Do Thái cho trẻ làm việc nhà, rồi chú trọng bồi dưỡng kỹ năng quản lý tài sản, phát huy kỹ năng sinh tồn, nhóm lên lý tưởng và ước mơ cho con em mình từ khi chúng còn nhỏ không có nghĩa họ là những bà mẹ tàn nhẫn. Bởi vì, bậc làm cha làm mẹ thật sự hiểu biết, thông suốt sẽ khiến con trẻ dần dần cảm nhận được "cha mẹ làm vậy vì tương lai của mình", hiểu được tình thương giản dị và sâu sắc của cha, tình yêu lâu bền và ân cần của mẹ. Khi con cái có những bước lột xác nhờ vào tình yêu giống như hình ngọn lửa của cha mẹ, tình cảm máu mủ ruột rà chẳng những không phai nhạt mà càng ngày càng trở nên sâu đậm theo độ tuổi tăng dần của trẻ, con trẻ cũng càng cảm kích sự dụng tâm của cha mẹ, càng khâm phục tầm nhìn xa trông rộng của cha mẹ hơn. Cho nên bài học quan trọng nhất của nguyên tắc có làm có hưởng là vun vén tình yêu giữa bạn và con cái. Phụ huynh cất đi phân nửa trái tim của mình, không có nghĩa là vứt bỏ phân nửa tình yêu thương ấy, họ càng khiến con trẻ hiểu rõ đâu mới là thứ thật sự giá trị, đó là người thân, niềm vui, tình yêu. Phụ huynh Do Thái không làm máy in tiền, không làm nô lệ của con, nhưng vẫn có thể khiến tâm hồn của trẻ cảm nhận được niềm vui và hạnh phúc lớn nhất của tuổi ấu thơ.Hồi còn nhỏ, tôi cũng được tiếp cận phương pháp giáo dục này từ người cha của mình. Một mặt, cha dạy tôi không được làm "công chúa Hạt Đậu", phải làm cô gái chăm chỉ chịu khó; mặt khác, cuối tuần ông đưa tôi tham gia các buổi tụ tập cùng bạn bè của ông hoặc đi uống trà chiều. Tôi nhớ có lần ông xoa đầu tôi, nhẹ nhàng nói: "Sara, mục đích làm việc của người Do Thái là làm cho cuộc sống hạnh phúc hơn, đừng vì kế sinh nhai mà xem nhẹ hưởng thụ cuộc sống, nó sẽ khiến con mất đi những thứ quý giá hơn rất nhiều."Những lúc cùng cha uống trà, ăn điểm tâm là khoảnh khắc đẹp nhất, vô tư nhất trong ký ức thời thơ ấu của tôi. Đến nay, trong đầu tôi vẫn nhớ như in dáng vẻ cha thư thả tựa lưng vào ghế, vừa nghe tiếng nhạc dịu êm, vừa kể cho tôi nghe những câu chuyện thần tiên.Đến khi làm mẹ, tôi cũng thường xuyên đưa con gái đi uống trà chiều giống như trước đây cha tôi từng đưa tôi đi. Hồi Muội Muội còn nhỏ, kinh tế nhà tôi vừa mới qua cơn bĩ cực, tuy vẫn chưa gánh nổi những khoản chi phí xa xỉ đắt đỏ, nhưng mỗi ngày cuối tuần, tôi đều đưa con gái ra ngoài, tạo cho nó một cuộc hẹn đặc biệt và thú vị. Tôi hy vọng, hai mẹ con tôi cùng có những khoảng thời gian ý nghĩa bên nhau, để con bé cảm nhận được sự lãng mạn và tuyệt vời của dòng chảy thời gian, chứ không phải kể lại những chuyện vụn vặt trong gia đình làm con người ta phân tâm.Kể từ lần đầu tiên tôi và Muội Muội cùng uống trà ở Princess Teahouse, hai mẹ con tôi đã có những phút giây tuyệt vời, không sao nói hết. Đôi khi chúng tôi dùng một ít trà hoa hồng hoặc là bánh xốp đậu phộng. Con gái tôi ngồi ăn bánh xốp với dáng vẻ lịch sự, từ tốn, sau khi cắn mỗi miếng bánh, nó lại nhẹ nhàng lau phô mai và mứt hoa quả dính trên miệng. Con bé còn thích chế mứt hoa quả loãng màu xanh vào trà đen, tạo ra một hương vị mới. Bầu không khí trong Princess Teahouse khá tao nhã, nhạc cổ điển réo rắt bên tai, còn các cô phục vụ khoác lên mình những bộ trang phục thướt tha uyển chuyển giống như quần áo của các cô thiếu nữ đúng mực thời nữ hoàng Victoria. Trong không khí thân mật ấy, tôi thả lỏng người, tựa lưng vào ghế, kiên nhẫn trả lời các loại câu hỏi cổ quái của con gái. Đôi khi, tôi cùng con gái lắng tai nghe tiếng nhạc đang phát, trong lòng thầm gõ nhịp theo, vừa nghe vừa học giai điệu.Tôi và Muội Muội đều mong chờ những buổi hẹn cuối tuần ở Princess Teahouse. Dần dà, thời gian uống trà giúp con gái tôi tu dưỡng bản thân, có khí chất bao dung, tao nhã. Cách đây không lâu, tôi cùng một vài người bạn Thượng Hải tới Israel tham quan, họ rủ con gái tôi cùng đi dạo phố, con bé nhiệt tình làm phiên dịch cho họ, giúp họ chọn mua các món quà chuẩn bị mang về nước. Sau khi trở về Thượng Hải, các bạn của tôi đều không ngớt lời khen ngợi Muội Muội: Con gái bà dịu dàng nhỏ nhẹ, không khoa trương, nói năng từ tốn, lúc ăn thịt bò bít tết cả người con bé toát lên vẻ thanh lịch. Bạn tôi còn chân thành mời con gái tôi tới nhà họ chơi, vì con bé tạo cho người khác cảm giác ấm áp, thoải mái như được tắm mình trong gió xuân.Nghĩ lại khoảng thời gian tôi và con gái cùng uống trà, quả là không trôi qua một cách vô nghĩa. Tình cảm của hai mẹ con tôi thêm phần gắn bó, hơn nữa con gái tôi cũng trở thành một cô gái thanh lịch, hiểu biết về cuộc sống và có phong thái. Chúng ta đừng nên cho rằng giáo dục gia đình của người Do Thái chú trọng bồi dưỡng kỹ năng quản lý tài sản cho con từ nhỏ là vô cùng vụ lợi, khi tiếp cận giáo dục gia đình của người Do Thái, bạn mới có thể nhận ra, các bậc cha mẹ Do Thái chưa bao giờ coi nhẹ cuộc sống tình cảm giữa những người thân trong gia đình, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái cũng gắn bó khăng khít như người Trung Quốc vậy!Ngoài những lúc hẹn con gái đi uống trà chiều, tôi còn cùng các con làm những chuyến "du hành thời gian", mẹ con tôi thường cùng nhau tán gẫu, hồi tưởng lại một số chuyện ý nghĩa đã qua, làm tăng thêm sự liên kết của cả nhà.Sau bữa ăn tối là thời gian tốt nhất để nhà tôi "du hành thời gian", tôi thong thả kể lại những chuyện thú vị của chúng hồi nhỏ. Bọn trẻ rất thích nghe chuyện hồi nhỏ, chúng muốn biết những bí mật liên quan tới mình, như: Con sinh ra như thế nào, khi mới chào đời trông con ra sao, con lớn dần từng chút một... Các bà mẹ đừng ngại viết lại những chi tiết sau khi sinh con, hãy ghi chép về những lần đầu tiên của con như, lần đầu tiên con ăn dặm là khi nào, lần đầu tiên con cáu gắt là khi nào, lần đầu tiên con mỉm cười là khi nào, lần đầu tiên con biết cầm đồ vật là khi nào. Đương nhiên chúng ta không cần ghi lần đầu tiên con khóc là khi nào, vì khóc là một bản năng của con người, ngay từ khi chào đời, trẻ đã biết cất tiếng khóc. Lấy Dĩ Hoa làm ví dụ, hồi nhỏ thằng bé rất đẹp trai, mỗi lần đưa nó ra ngoài, mọi người đều xúm lại véo má nó, trầm trồ khen ngợi. Khi trò chuyện, tôi nói cho nó biết, hồi đó nó cười như thế nào. Còn có lần đầu tiên Dĩ Hoa biết tiêu tiền, nó tiêu nhoằng một cái hết ba hào mua trứng luộc trong nước trà. Vì vậy, tôi đặt tên mụ cho nó là "Ba Hào''. Vừa kể những chuyện này, tôi vừa châm chọc Dĩ Hoa khi đó đã lớn: "Dĩ Hoa, mặt con trắng trẻo thế kia chẳng giống trứng luộc trong nước trà tí nào."Qua những chuyến "du hành thời gian", các con tôi hiểu rằng, từ khi chúng đến với thế giới này, tôi vẫn luôn ở bên chúng, bất cứ khi nào, dù tôi có còn sống hay đã qua đời, tình yêu thương của tôi sẽ mãi mãi ở bên các con. Bọn trẻ cảm nhận được sự an toàn, ấm cúng, đồng thời cũng cảm động vì tinh thần trách nhiệm của mẹ. Trong chuyến "du hành thời gian", cả nhà tôi cùng tận hưởng niềm vui và những điều bí mật, diệu huyền từ quá trình trưởng thành của con người, cùng vun vén tình cảm huyết thống.Sau khi nghe những câu chuyện "cổ tích" vào buổi tối, Dĩ Hoa và Huy Huy đều muốn ngủ cùng tôi, làm sao đây? Tôi nằm giữa, Dĩ Hoa và Huy Huy mỗi đứa ôm một chân của tôi, nằm lăn lóc một góc. Nhưng vì hai đứa nó mỗi đứa ôm một chân của tôi nên tôi không thể trở mình. Trước khi trở mình, tôi đành phải xin hai đứa nó. Tôi xin hai đứa trẻ như thế nào? Tôi nói với chân trái trước: "Xin lỗi, chân trái cử động một chút", sau đó tôi lại nói với chân phải: "Tôi sắp cựa quậy, chân phải hãy tránh ra một chút nhé."Guồng máy gia đình không thể vận hành trơn tru, nếu nó chuyển động tùy ý theo hướng bất kỳ, vì vậy chúng ta cần phải vun vén cho gia đình mình. Tôi thường nói "yêu" không chỉ là một danh từ, nó còn là một động từ, cho nên các bậc làm cha làm mẹ cũng cần vun vén tình yêu thương dành cho con cái.Yêu cũng cần tâm đầu ý hợpKhi cha mẹ không chú ý vun vén cho tình yêu, con cái sẽ phản kháng.Thời gian đầu mới về Israel, có một dạo, tôi thường xuyên xào bắp cải cho các con ăn, làm bọn chúng phát ngán. Một buổi tối, như thường lệ tôi bưng đĩa rau xào lên bàn, nhưng hai cậu con trai của tôi bắt đầu kháng nghị: "Mẹ ơi, món này ăn không ngon, chúng con không muốn ăn nữa." Cô con gái bé bỏng nhất nhà cũng được thể nói theo: "Đồ ăn không ngon, con cũng không ăn".Ba đứa con của tôi cùng nhau lên kế hoạch chống đối mẹ từ trước, mục đích của chúng là muốn tôi cải thiện bữa ăn. Lúc này, tôi mới sực tỉnh, ý thức được vì áp lực cuộc sống nên tôi đã sơ ý coi nhẹ chuyện ăn uống của bọn trẻ. (Chú thích: Lúc đó tôi vẫn là bà mẹ nồi cơm điện hoạt động hai tư giờ một ngày)Trời đã tối, chợ thực phẩm đã đóng cửa, trong nhà cũng không có thứ gì ngon hơn.Bà mẹ thông minh sẽ làm thế nào? Tôi lập tức chạy xuống tầng, vào cửa hàng tạp hóa mua ít thịt dăm bông, rồi về nhà lấy đỗ xanh trong tủ lạnh ra, đập thêm ba quả trứng gà, làm một nồi cơm rang Dương Châu đủ màu sắc cho bọn trẻ. Tôi vừa bưng cơm ra bàn, ba đứa liền xúm vào, vui vẻ ăn ngay lập tức. Thật ra, tôi vẫn dùng bắp cải, chỉ là tôi biến hóa một chút thành món cơm rang Dương Châu, vừa có màu sắc bắt mắt vừa có mùi vị thơm ngon.Con cái không ăn cơm mình nấu là sự đả kích lớn nhất đối với người mẹ. Với các bà mẹ nước ngoài, đặc biệt là các bà mẹ Do Thái, khi trẻ không ngoan ngoãn ăn cơm, quá bữa, họ sẽ không cho trẻ ăn nữa. Nhưng lần này, bọn trẻ bỏ bữa hoàn toàn là do tôi lơ là chuyện đổi món cho chúng, nên tôi phải vội vàng chữa cháy. Nếu bạn muốn xây dựng quyền uy của đấng sinh thành, thì trước hết bạn phải tôn trọng ý kiến hợp lý của con trẻ.Tuy điều kiện kinh tế gia đình tôi lúc ấy cũng chỉ thường thường bậc trung, không thể ngày nào cũng ăn bốn món thịt một món canh, nhưng kể từ lần đó, tôi đặc biệt chú ý đến vấn đề đổi món cho bọn trẻ. Vào cuối tuần tôi bảo các con: "Lại đây nào các con, chúng ta cùng làm sủi cảo!" Nhân sủi cảo do bọn trẻ tự chọn, mỗi đứa ôm một cái chậu nhỏ, nào là nhân thịt bò, hành tây, cà rốt thịt dê và còn có cả nhân chay, chúng vô cùng hào hứng xắn tay cùng làm với tôi.Khéo vun vén cho tình yêu, cả nhà sẽ tâm đầu ý hợp. Nói đến đây, nước mắt tôi tự nhiên lại chực trào. Khi các con đang chơi đá bóng ở dưới tầng, trông thấy tôi đi mua thức ăn về, chúng sẽ chạy ùa ra, đón lấy túi, xách lên tầng. Những lúc ăn thịt gà, đáng lẽ đùi gà, cánh gà và ức gà đều là phần thưởng cho bọn trẻ, nhưng chúng lại tranh nhau nói: "Mẹ ơi, con muốn ăn cổ gà, mẹ gắp cổ gà cho con." Tôi tưởng rằng chúng thích ăn cổ gà, liền lấy cổ gà chia cho ba đứa, song cũng chính lúc đó tôi mới phát hiện ra những phần ngon nhất của con gà đều nằm gọn trong bát của tôi. Mỗi lần các con tôi bóc quýt ăn, ăn đến quả nào ngọt chúng đều để lại phần tôi. Khi tôi bước vào phòng, cả ba anh em nó cùng đưa quýt mời tôi, rối rít nói: "Mẹ, mẹ ăn quýt của con, quýt của con ngọt hơn!"Có một năm, mùa đông cũng trùng vào mùa mưa của Israel, tôi lạnh đến phát sốt, vội vàng thu dọn cửa hàng bán nem rán, đi viện khám bệnh, mua thuốc. Lúc về, vì tiếc tiền đi taxi, nên tôi vịn tường đi bộ về nhà, bình thường tôi chỉ đi hết quãng đường từ bệnh viện về nhà trong vòng mười lăm phút, không ngờ hôm đó, tôi phải mất hơn bốn mươi phút mới về được đến nhà. Vào phòng, tôi nằm bẹp trên giường. Ba đứa đi học về, vừa trông thấy tôi bị ốm đã vội vàng đi lấy gạo nấu cháo để tôi ăn cháo và uống thuốc trước rồi ngủ. Nửa đêm, đột nhiên các con lay tôi dậy, Huy Huy một tay cầm cốc nước, một tay cầm thuốc, nhắc tôi: "Mẹ ơi, mẹ uống thuốc đi." Về sau tôi mới biết, thì ra hai anh em nó tìm hiểu đơn thuốc của tôi, thấy trên giấy viết cứ sáu tiếng phải uống thuốc một lần, nên chúng tự phân công nhau, Dĩ Hoa trông ba tiếng trước, Huy Huy trông ba tiếng sau. Nghĩ hai cậu con trai ôm túi chườm nóng cho tôi, chăm chăm nhìn tôi uống thuốc trong đêm đông lạnh giá, tôi uống thuốc mà mắt ướt đẫm niềm vui.Bây giờ ba đứa đều đã khôn lớn, chúng không thể ngồi sát đầu gối, vây quanh người tôi giống như trước đây nữa, nhưng vào mỗi ngày nghỉ chúng đều đến thăm tôi. Có hôm, gần sáu giờ tối, Dĩ Hoa gọi điện bảo sắp đến, lòng tôi khấp khởi vui mừng. Tôi định xào cải thìa cho Dĩ Hoa, đó là món nó thích ăn nhất. Dĩ Hoa biết lưng tôi không khỏe, không nên tự thái rau, nhưng cũng biết không lay chuyển được tôi, nên nói: "Vậy mẹ để con tẩm quất cho mẹ trước nhé.""Hoa Mộc Lan" cảm nhận cuộc sống trong quân ngũ.Lúc đang chuẩn bị thái rau thì điện thoại trong phòng khách đổ chuông. Dĩ Hoa ra nghe điện thoại, mới đi được hai bước nó đã quay đầu lại nhắc tôi: "Mẹ, cẩn thận tay mẹ đấy." Trong lúc con trai ở ngoài nghe điện thoại, nước mắt tôi lại chảy ra. Ở đây, tôi muốn nói với những người mang phận làm con trên thế gian rằng, thứ người mẹ thật sự cần là rất ít, đôi khi một câu nói quan tâm ân cần hay chỉ cần trong lòng con có mẹ cũng đủ làm người mẹ cảm thấy vui vẻ và thỏa mãn vô hạn. Dĩ Hoa gác máy rất nhanh, trước khi nó chạy vào bếp, tôi đã kịp lau vội nước mắt, không để con trai trông thấy giọt nước mắt hạnh phúc của mình. Lời dặn dò chu đáo của Dĩ Hoa luôn ở mãi trong lòng tôi, không bao giờ quên. Mỗi khi tâm sự cùng bạn bè, nói đến chuyện này, tôi vẫn không sao diễn tả hết cảm xúc của mình.Đoạn trước chúng tôi nói, giáo dục gia đình của người Do Thái cũng giống như gia huấn cổ của Trung Quốc, đều nhấn mạnh đến sự kết hợp giữa yêu và dạy: "Không lo cha mẹ không yêu con, chỉ lo biết yêu mà không biết dạy." Dù vậy, yêu và dạy cũng cần có chừng mực, nếu chúng ta chỉ đẩy mạnh khía cạnh dạy dỗ, con trẻ sẽ trở thành tấm bia giáo dục, không cảm nhận được tình yêu thương cha mẹ dành cho mình, tình cảm giữa cha mẹ và con cái đi vào bế tắc.Có người bạn từng đến nhà tôi chơi, được biết con trai mua tặng tôi căn biệt thự ở Thượng Hải, bà ấy nói: "Tôi ngưỡng mộ bà nhất ở điểm bà có cậu con trai tuyệt vời. Người ta nói nuôi con phòng lúc tuổi già, bà thật sự làm được rồi."Bà ấy nói đúng. Tôi có đòi hỏi con cái phải báo đáp tình yêu thương của mình không? Có, mà cũng không. Yêu cầu được báo đáp chỉ là hình thức bề ngoài, còn dạy các con biết cảm nhận và truyền tải tình yêu, khơi thông tình cảm giữa hai bên và biết cảm ơn, đó mới là mục đích sau cùng của tôi. Khi con trẻ cố ý thể hiện tình yêu thương đối với cha mẹ, phụ huynh hãy cho chúng biết rằng: Mẹ cảm nhận được tình yêu con dành cho mẹ, mẹ cảm thấy rất vui. Cha mẹ phản hồi về niềm vui khôn tả con cái mang lại cho mình cũng sẽ làm bọn trẻ vui lây.Nói đến đây, tôi muốn chia sẻ với các bạn một câu chuyện trong ngày sinh nhật của Huy Huy. Đó là vào một sáng đẹp trời ngày 8 tháng 10, trời vừa sáng, tôi đã tỉnh giấc, nhưng vẫn nằm nán lại trên giường suy nghĩ xem buổi tối nên làm tiệc sinh nhật cho Huy Huy như thế nào. Bỗng thấy Huy Huy gõ cửa, chạy vào phòng tôi. Nó đến bên giường, thủ thỉ gọi tôi."Mẹ ơi, con cảm ơn mẹ!" Huy Huy đột nhiên nói chuyện với tôi bằng tiếng Hebrew."Con cảm ơn mẹ đã thai nghén con, mang con đến thế giới này để cho con nhìn thấy ánh mặt trời và cảm nhận cuộc sống tươi đẹp!"Thấy Huy Huy nói mấy lời văn vẻ này, lắp ba lắp bắp, tôi mới phát hiện ra trong lòng bàn tay nó có một mảnh giấy nhỏ. Huy Huy vừa liếc nhìn mảnh giấy nhỏ vừa nói với tôi bằng thứ tiếng Hebrew chưa sõi."Bây giờ con còn nhỏ nhưng con sẽ chăm chỉ học tập thật tốt, mẹ đợi sau này con lớn lên, con sẽ cho mẹ một cuộc sống tốt đẹp."Thằng bé còn nhỏ tuổi, vốn từ vựng tiếng Hebrew của nó cũng không nhiều, đều là tự tra từ điển từng câu một rồi viết ra giấy, lấy keo dán vào lòng bàn tay. Vào ngày sinh nhật của con trai, người làm mẹ lại nghe được lời cảm ơn xuất phát từ đáy lòng của con, thật vô cùng hạnh phúc. Yêu thương giống như một cái túi lớn, đựng vào thì có cảm giác thỏa mãn, lấy ra lại là cảm giác thành tựu và hạnh phúc.

Phương pháp bồi dưỡng lòng biết ơn cho con

Biết ơn là một thứ tình cảm cao thượng, và cũng là tài sản quý giá của con người. Khi thăng hoa, nó có thể kinh thiên động địa, tuôn chảy không ngừng, phát huy sức mạnh phi thường.Các bậc phụ huynh có thể bồi dưỡng lòng biết ơn của con em mình từ những phương diện sau đây:1. Dạy con biết chia sẻ. Chia sẻ không chỉ là một nghi thức giao tiếp, quan trọng hơn nó còn thể hiện một tâm hồn lành mạnh. Trong các gia đình Do Thái, tình yêu giữa cha mẹ và con cái không phải là một chiều, mà có sự trao đổi qua lại giữa hai bên, con trẻ không những tiếp nhận tình yêu thương của cha mẹ, chúng còn biết đáp lại tình cảm ấy.2. Đừng coi thường vai trò làm gương cho con cái của cha mẹ. Trong cuộc sống, cha và mẹ đều có trách nhiệm và nghĩa vụ riêng của mình đối với gánh nặng gia đình, nhưng hai người cũng nên cùng nhau chia sẻ những lợi ích của gia đình. Cha mẹ cần quan tâm đến từng thành viên trong gia đình, quan tâm đến nhu cầu và tôn trọng quyền lợi của người kia. Từng lời nói cử chỉ của cha mẹ đều ảnh hưởng sâu sắc tới con trẻ, chúng sẽ dung nạp được tư tưởng biết ơn trong quá trình mô phỏng lối sống của cha mẹ.3. Theo người Do Thái, muốn dạy con trẻ biết cảm ơn người khác, trước hết phải dạy chúng biết cảm ơn cha mẹ mình. Phụ huynh cần cho con em mình hiểu rõ, không dễ gì cha mẹ mới nuôi chúng lớn bằng ngần này, chúng nên báo đáp công ơn nuôi dạy của cha mẹ. Người Do Thái thường kể cho trẻ nghe câu chuyện động vật cảm ơn: Sau này con quạ lớn lên, nó quay trở về cho cha mẹ ăn, giống như ngày trước cha mẹ nó từng đi kiếm thức ăn ở bên ngoài về cho nó ăn. Loài chim còn làm được như vậy, huống hồ là con người?4. Hãy để "quan niệm chia sẻ" bám rễ trong lòng trẻ. Hầu hết các gia đình có một con đều rất nuông chiều, coi con trẻ là "tiểu hoàng đế" trong nhà, muốn gì được nấy, hiển nhiên chúng sẽ có tư tưởng độc chiếm. Khi ăn cơm, có gia đình đều dành hết thức ăn ngon cho con; khi xem ti vi, con giữ điều khiển từ xa; khi có đứa trẻ khác tới nhà chơi, con không cho mẹ chia quà vặt cho bạn. Cứ tiếp diễn như vậy, "quan niệm chia sẻ" và "lòng biết ơn" khó mà bám rễ trong con trẻ.5. Người Do Thái thường xuyên cho con trẻ nói ra tên người hay sự việc mà chúng cần cảm ơn, dạy chúng biết mỉm cười khen ngợi người tốt. Họ tin rằng, chỉ khi biết cảm ơn, trẻ mới biết giúp đỡ người khác, quan tâm đến người khác và làm việc gì cũng không lấy mình là trung tâm, không ăn hiếp bạn bè. Như vậy mối quan hệ giữa trẻ và mọi người xung quanh sẽ ngày càng hài hòa, tốt đẹp.6. Cho trẻ tiếp xúc nhiều hơn với thế giới tự nhiên. Nếu lúc nào con trẻ cũng nhìn thế giới bằng ánh mắt biết ơn, thì chúng sẽ nhận ra vẻ đẹp của thế giới này, đó là tiếng chim hót véo von, ánh nắng chan hòa, hoa cỏ ngát hương. Những điều giản dị đó sẽ làm tâm hồn con trẻ ngập tràn niềm vui.7. Cảm ơn phải thể hiện được sự chân thành, xuất phát từ sự cảm kích tận đáy lòng, chứ không phải vì mục đích nào đó như muốn lấy lòng người khác. Những người Do Thái kiệt xuất đều là những người hiểu được tầm quan trọng của lời cảm ơn.

Khoảng cách tâm hồn bằng khôngQuan điểm của một số bậc phụ huynh Trung Quốc cho rằng người phương Tây, người Do Thái đối xử vô tình và lạnh nhạt với con cái là hết sức sai lầm. Người Do Thái có một câu cách ngôn rất minh triết: Con người có ba người bạn là con cái, của cải và việc thiện. Chỉ có một dân tộc phải vật lộn trong dòng chảy sinh tồn của máu và lửa, đồng thời phải đối mặt với khổ đau trong thời kỳ dài mới có thể cấu tứ ra câu cách ngôn này. Dân tộc Do Thái ý thức rõ, tương lai và hy vọng của xã hội đều được ký thác trên đầu mỗi sinh mệnh nhỏ bé đó. Các gia đình Do Thái quả đúng là "vương quốc của trẻ thơ." Người Do Thái quan niệm phụ nữ mang thai phải được hưởng chế độ đặc biệt, ăn uống tẩm bổ thật tốt. Với gia đình nghèo, cả nhà thà nhịn đói chứ không để phụ nữ mang thai chịu đói. Đứa trẻ vừa chào đời đã trở thành trung tâm chú ý của cả gia đình. Nói theo cách của người Do Thái thì: "Một tuổi là quốc vương."Xét từ ý nghĩa này, người Do Thái cũng yêu thương, tôn trọng con cái giống như người Trung Quốc, chỉ có điều họ chú trọng nhiều hơn đến cách để thể hiện tình yêu thương.Khi trẻ bước qua thời thơ ấu, phụ huynh Do Thái sẽ giữ tình yêu thương ở sâu trong lòng, duy trì khoảng cách nhất định với trẻ. Mọi tình yêu trên thế giới đều hướng đến mục đích chung là sự gắn kết, chỉ có một tình yêu luôn hướng đến sự phân ly là tình yêu cha mẹ dành cho con cái. Giúp con sớm trở thành một cá thể độc lập, có khả năng tách rời cha mẹ, có thể đối diện với thế giới bằng nhân cách độc lập của mình chính là tình yêu đích thực cha mẹ nên dành cho đứa con của mình. Cha mẹ rút lui càng sớm, buông tay càng sớm, trẻ càng dễ thích nghi trong tương lai.Tuy nhiên, cắt đứt cuống rốn không có nghĩa cha mẹ và con cái đường ai nấy đi, tâm sinh hiềm khích. Ngược lại, phụ huynh Do Thái cho rằng, nếu duy trì được một khoảng cách phù hợp và tinh tế giữa cha mẹ và con cái sẽ càng khiến cho trẻ thấu hiểu lòng cha mẹ, cảm nhận được sức mạnh của tình máu mủ, dù xa nhau vạn dặm cũng vẫn cảm thấy như ở gần bên.Tạp chí Giáo dục gia đình của Israel có đề cập đến một đạo lý như sau: Nếu cha mẹ là cây cung thì con cái tựa như mũi tên. Cây cung tốt thì không có mũi tên tồi, cha mẹ cần hướng trẻ vào việc trau dồi trí tuệ, nhân cách. Bởi thế nên, bậc phụ huynh ẩn giấu phân nửa tình yêu thương của mình không phải là hoàn toàn vứt bỏ phân nửa tình yêu thương ấy, làm vậy tình cảm cha mẹ dành cho con cái càng trở nên lý trí, khoa học và nghệ thuật hơn, chứ không phải ngày càng trở nên nặng nề và mù quáng.Trong giai đoạn trẻ đi học, thời gian cha mẹ xa con nhiều hơn là thời gian ở bên cạnh con. Có lần Huy Huy, khi đó đang học ở nước ngoài gọi cho tôi một cuộc điện thoại đường dài quốc tế. Tôi thấy giọng con trai qua điện thoại có phần không vui, tâm trạng cũng khá buồn bã, nhưng khi đó tôi đang ở Tel Aviv, nước xa sao không cứu được lửa gần, tôi bỗng cảm thấy vô cùng lo lắng, không biết làm cách nào mới có thể khiến thằng bé chịu nói ra tâm sự của mình."Con trai sao thế, có chuyện gì không vui à?" Tôi thận trọng hỏi.Thằng bé hờ hững đáp: "Không có gì đâu, mẹ đừng lo".Con cái hiểu chuyện ngược lại đôi khi càng khiến cha mẹ cảm thấy dằn vặt hơn. Dù biết ắt hẳn thằng bé đã gặp chuyện không như ý nào đó, song tôi không truy hỏi thêm nữa, chỉ an ủi nó: "Con trai, dù có chuyện gì đi nữa, con cũng đừng quá lo lắng, mọi chuyện rồi cũng qua thôi." Vậy nhưng sau khi cúp máy, tôi vẫn thấy lấn cấn trong lòng, con cái là khúc ruột của người mẹ, nên nó rầu rĩ, tôi cũng thấy buồn theo. Huy Huy là đứa hướng ngoại, có chuyện gì thằng bé cũng chia sẻ với tôi ngay. Lần này chọn cách im lặng, nhất định là nó có chuyện khó mở lời.Làm thế nào đây? Hai mẹ con xa cách trăm núi nghìn sông, làm thế nào tôi có thể cho con thấy sự quan tâm và ủng hộ của mình dành cho nó? Sau khi nghĩ đi nghĩ lại, tôi quyết định cầm bút, viết cho con trai một bức thư:Huy Huy yêu dấu!Hy vọng khi con đọc được bức thư này của mẹ, tâm trạng của con đã khá hơn.Trong cuộc sống, vô vàn nỗi lo lắng của chúng ta thực ra đều do chúng ta tự chuốc lấy. Đời người vô thường, nếu con nhìn nhận nó theo hướng tích cực hoặc tiêu cực thì nó sẽ tích cực hoặc tiêu cực như vậy. Mẹ muốn kể cho con nghe một câu chuyện rất thú vị:Chiếc đồng hồ quả lắc mới lắp ráp được đặt ở giữa hai chiếc đồng cũ. Hai chiếc đồng hồ cũ "tích tắc", "tích tắc" từng giây. Một trong hai chiếc đồng hồ cũ bảo chiếc đồng hồ mới: "Chạy đi nào, giờ cháu cũng cần làm việc rồi đấy. Song ta có phần lo là cháu chẳng thể chạy quá 32 triệu lần đâu.""Trời! 32 triệu lần." Chiếc đồng hồ nhỏ vô cùng sửng sốt. "Bắt cháu làm việc nhiều như thế à? Cháu chẳng làm được, chẳng làm được đâu."Chiếc đồng hồ cũ còn lại liền bảo: "Cháu đừng nghe bác ấy nói linh tinh. Không cần phải sợ, cháu chỉ cần đung đưa quả chuông theo mỗi giây là được.""Trên đời này làm gì có việc đơn giản vậy." Chiếc đồng hồ quả lắc bán tín bán nghi: "Nếu thế thì cháu sẽ thử xem sao."Chiếc đồng hồ mới nhẹ nhàng "tích tắc" theo từng giây, cứ thế không biết một năm trôi qua từ bao giờ và nó đã chạy được 32 triệu lần.Sau khi con đọc hết câu chuyện này, mẹ muốn gửi cho con một bài hát cũ, đó là bài Auf Flügeln des Gesanges của Felix Mendelssohn, mẹ hy vọng bài hát đẹp và bình yên này sẽ giúp tâm trạng của con bình ổn trở lại.Năm xưa, ông ngoại con từng bảo mẹ: "Tiếng hát là những tinh linh tồn tại mãi mãi. Vì dù vui vẻ hay đau buồn, tiếng hát đều có thể giúp con tìm thấy hạnh phúc." Hồi đó mẹ còn nhỏ, không thể chia sẻ được với nỗi buồn của một người đã phải rời bỏ quê hương, ra nước ngoài lánh nạn là ông ngoại con, mẹ chỉ biết nép vào lòng ông, mơ hồ cảm nhận khúc nhạc du dương cùng ông.Thời gian tựa như nước chảy qua cầu, chớp mắt mẹ đã đến độ tuổi của ông ngoại con năm nào, cuối cùng mẹ đã hiểu vì sao ngày ấy ông con hay nghe nhạc một mình. Chỉ cần giai điệu cất lên, dù vào bất kỳ lúc nào hay bất kỳ nơi đâu, dù tâm trạng chúng ta đang nóng vội hay thư thả, thì những phút giây tươi đẹp và êm dịu ấy cũng khiến con người cảm thấy cuộc sống hóa ra không khô khan và căng thẳng đến vậy.Tôi ra cửa hàng băng đĩa nhạc mua đĩa Auf Flügeln des Gesanges của Felix Mendelssohn gửi kèm lá thư cho cậu con trai đang học ở Thượng Hải, thể hiện sự tin tưởng cùng lòng quan tâm tôi dành cho thằng bé, để nó hiểu rằng, dù hai mẹ con cách xa nhau, nhưng tôi vẫn có thể chia sẻ với nó mọi đắng cay ngọt bùi trên đường đời, nó không phải chiến đấu một mình.Sau một thời gian, con trai tôi trịnh trọng tuyên bố với tôi qua điện thoại: "Mẹ, con nhận được thư mẹ gửi rồi, bản nhạc đó quả thực rất hay. Con cảm ơn mẹ!" Giây phút ấy tôi thấy lòng mình như ấm lại.Vợ chồng tổng thống Mỹ Barack Obama cũng có cùng cách nghĩ như vậy trong vấn đề giáo dục con cái. Họ cố gắng giữ khoảng cách hợp lý trong tình yêu, nắm tay con trượt patin, vỗ tay khen ngợi động viên và hòa mình vào cuộc sống của con. Chỉ cần con gái đưa giấy mời tham dự hoạt động xã hội, họ đều cố gắng đến dự. Họ luôn theo sát mọi biểu hiện của con gái ở trường, giữ liên lạc với thầy cô giáo của con...Ba mẹ con đi bộ cùng nhau.Nếu các bậc cha mẹ muốn thúc đẩy trẻ tiến bước trên con đường tự lập, muốn một ngày nào đó mình có thể buông tay con ra, thì giữa cha mẹ và con cái cần phải có một khoảng "thời gian mật ngọt". Như hồi con còn nhỏ, khoảng thời gian trước lúc trẻ đi ngủ chính là "thời gian mật ngọt." Cha mẹ không nên cảm thấy khó chịu, phiền lòng với những câu hỏi liên miên của con, cũng đừng chán ghét việc kể đi kể lại cùng một câu chuyện cho con nghe mỗi đêm. Hãy tận dụng khoảng thời gian trước lúc trẻ ngủ để "nói chuyện tâm tình" với con, biến cảm giác gắn bó thành thứ "mật ngọt" điều hòa mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái.Khi bạn thật sự lắng nghe con cái, chúng sẽ dần dần học được cách chia sẻ những khúc mắc, hy vọng và mong muốn của mình với bạn. Những cái ôm, nụ hôn nhẹ và vuốt ve tràn đầy tình yêu thương của bạn sẽ làm dịu đi nỗi bất an trong con, khiến tâm tư trẻ trở nên thư thái và mãn nguyện, dễ đi vào giấc mơ đẹp. Dù cha mẹ có trò chuyện tán gẫu với con về bất cứ vấn đề gì thì đó cũng là một cách thể hiện tình yêu và sự quan tâm của cha mẹ đối với trẻ. Kỳ thực, con trẻ suy nghĩ vô cùng đơn giản, chúng chỉ muốn hằng ngày cha mẹ quan tâm tới mình nhiều hơn, trò chuyện với mình nhiều hơn. Cho dù đó chỉ là một số chuyện vặt không vui xảy ra ở trường, thì việc cảm nhận được sợi dây liên kết gắn bó giữa cha mẹ và chúng vẫn là điều mà trẻ ao ước nhất.Khi trao đổi, trò chuyện với các con, đôi lúc tôi sẽ kể cho chúng nghe những tình huống tương tự tôi từng gặp hồi nhỏ, rằng khi đó tôi đã xử lý ra sao, như lúc buồn, chịu thiệt hay thất vọng thì làm thế nào. Khi bọn trẻ biết tôi cũng đã từng phải đương đầu, vượt qua áp lực và phiền não, chúng chịu nghe lời tôi hơn. Tấm gương của người mẹ rõ ràng cũng sẽ khiến trẻ thêm can đảm, tự tin và có khả năng đề kháng áp lực tốt hơn.Chung Nam Sơn, viện sĩ Viện Công trình Trung Quốc trong một buổi báo cáo đã hồi tưởng về mẹ, người có ảnh hưởng rất lớn tới cuộc đời của ông. Ông nói, cốt lõi trong tình yêu thương của mẹ là mãi mãi nắm tay dìu dắt và dõi theo đứa con. Ông chia sẻ: "Mẹ là người có ơn sinh thành, dưỡng dục ra tôi, về giáo dục, mẹ càng bỏ nhiều công sức dạy dỗ tôi hơn. Hồi tiểu học tôi học rất kém. Lên lớp 5, trong một lần đi thi, tôi bất ngờ đạt được thành tích cao, mẹ vui mừng bảo tôi: 'Nam Sơn, con cũng được đấy chứ'. Lời mẹ nói làm lòng tự tôn trong tôi bỗng chốc bừng lên. Từ đó trở đi, tôi bắt đầu chăm chỉ học hành."Tình thân máu mủ giữa cha mẹ và con cái là mối liên hệ sẽ theo ta đến hết cuộc đời, "cha mẹ yêu mình, hiểu mình, ủng hộ mình, luôn luôn ở bên cạnh mình" là nguồn sức mạnh quan trọng nhất giúp con cái đứng lên tự đối diện với thế giới này.

Một số bí quyết nhỏ giúp phụ huynh nắm bắt tâm tư tình cảm của con

1. Cố gắng thu thập tư liệu về cuộc sống của con. Tạo hồ sơ tư liệu gia đình từ khi con ra đời, ghi lại những lời nói và việc làm của con. Qua đó, phụ huynh có thể nhìn ra ưu nhược điểm cũng như những tâm trạng phản ánh thói quen sinh hoạt, sở thích của con. Nhờ vậy, quá trình giáo dục sẽ đạt hiệu quả hơn.2. Lắng nghe ý kiến của con trên nhiều phương diện. Phụ huynh thu thập tư liệu về trẻ trên nhiều phương diện có thể tránh được cái nhìn chủ quan, phiến diện về con, qua đó giúp họ nhận ra vấn đề bản thân mình thường xem nhẹ, bỏ qua. Với trẻ, thầy cô giáo là người chúng tin tưởng nhất, còn bạn bè là người thân thiết nhất. Cho nên thu thập tư liệu từ thầy cô giáo, bạn bè của trẻ là lựa chọn đúng đắn nhất của các bậc cha mẹ.3. Trở thành bạn thân của con. Nếu không muốn con đóng chặt cánh cửa tâm hồn với bạn và biến bạn thành kẻ ngoài cuộc, thì các bậc cha mẹ không nên lúc nào cũng đặt mình vào vị thế bề trên. Sau khi cả nhà dùng bữa xong, phụ huynh có thể trò chuyện hỏi han, tâm sự cùng con. Rút ngắn khoảng cách tâm lý giữa hai thế hệ, giúp cha mẹ nắm được tính nết, cá tính, hứng thú và sở thích của trẻ.4. Trân trọng từng tiến bộ nhỏ của con. So sánh những thay đổi của con qua từng ngày, cha mẹ sẽ nhận ra sự tiến bộ và điểm sáng của con. Cha mẹ cần phải tuyên dương khích lệ, giúp con trải nghiệm thành công. Đó chính là điểm đột phá trong việc giáo dục con cái.5. Kịp thời nắm bắt động thái tâm tư của con. Giúp con học cách giải quyết các vấn đề nảy sinh trong cuộc sống một cách đúng đắn, đồng thời truyền đạt lại cho con những kinh nghiệm, tư tưởng và giá trị của mình thông qua giao tiếp ngôn ngữ.6. Chọn kênh kết nối phù hợp. Mỗi đứa trẻ có một tính cách khác nhau, muốn làm được điều này phụ huynh cần lựa chọn cách trò chuyện phù hợp với trẻ dựa trên đặc điểm tính cách của nó. Ở đây chúng ta có hai cách. Một là cách nói thẳng: Cha mẹ thẳng thắn cho trẻ biết rõ thái độ của mình về vấn đề cần bàn. Ưu điểm của phương pháp này là đi thẳng vào vấn đề, tuy nhiên nó chỉ thích hợp với những đứa trẻ có tính cách hướng ngoại. Cách gián tiếp: Cha mẹ dùng một câu chuyện nhỏ hoặc một ví dụ nào đó khơi gợi hứng thú trò chuyện của trẻ sau đó dẫn dắt cuộc nói chuyện vào chủ đề cần trao đổi.7. Tìm cơ hội trò chuyện thích hợp. Luôn có một vài vấn đề, sự việc phát sinh từ chính bản thân trẻ và môi trường xung quanh, việc cha mẹ kịp thời nắm bắt vấn đề, sự việc điển hình và tiến hành trao đổi, trò chuyện với trẻ sẽ mang lại hiệu quả cao hơn bình thường, bản thân trẻ cũng dễ tiếp thu hơn.8. Tạo bầu không khí thân ái, dễ chịu. Rất nhiều bậc phụ huynh bình thường rất ít khi trò chuyện, trao đổi với con, nhưng khi có vấn đề xảy ra, họ lại nghiêm khắc răn dạy trẻ, cứ như vậy khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày một lớn hơn. Vì vậy, muốn cuộc trò chuyện với trẻ đạt hiệu quả tốt hơn, cha mẹ cần tạo bầu không khí thân mật, gần gũi, pha trò, kể vài chuyện thú vị nhằm rút ngắn khoảng cách tình cảm giữa hai bên.

Lùi bước không có nghĩa là bỏ mặcVô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương khuyên các bậc phụ huynh, nếu thật sự nghĩ đến hạnh phúc của con, hãy lùi về phía sau, không làm một chiếc "trực thăng" lúc nào cũng bay lượn trên đầu trẻ, vì đó là hành động xâm phạm tâm hồn con trẻ và cũng là xem thường nhu cầu trưởng thành của chúng, làm giảm khả năng miễn dịch, khả năng tự lo liệu và thích nghi của con.Tuy nhiên, cha mẹ lùi về phía sau không có nghĩa là bỏ mặc trẻ. Ở Israel, dù hoàn cảnh mỗi gia đình khác nhau, nhưng tất cả các bậc cha mẹ đều có chung một nguyên tắc hành động cơ bản nhất là "tôi có thể buông tay cho phép con tự do trong giới hạn", còn nếu con vượt quá giới hạn này, cha mẹ sẽ không để trẻ tùy ý nữa.Nếu bạn hỏi tôi có kinh nghiệm gì về việc lùi về hậu phương, buông tay song vẫn không bỏ mặc con tự tung tự tác, thì điều đầu tiên tôi nghĩ đến chính là các buổi họp gia đình của chúng tôi. Gần như hàng tuần, mỗi gia đình Israel đều có buổi họp mặt định kỳ. Theo chuyên gia giáo dục Israel: Thảo luận hoặc giải quyết vấn đề về con cái (từ bốn tuổi trở lên) trong buổi họp gia đình được tổ chức mỗi tuần một lần có thể giảm bớt rất nhiều rắc rối cho cha mẹ. Nhiều vấn đề có thể được giải quyết thông qua buổi họp gia đình, song đây chỉ là lợi ích phụ mà nó đem đến cho bạn. Lợi ích quan trọng hơn của buổi họp gia đình nằm ở chỗ, nó giúp trẻ học kiến thức sinh tồn, như nắm được cách giải quyết vấn đề, học hỏi kỹ năng giao tiếp, biết hợp tác và tôn trọng lẫn nhau, bồi dưỡng trí sáng tạo, biết cách tổ chức thảo luận tập thể, biết chịu trách nhiệm và phát biểu cảm nhận, biết làm sao cho mọi người đều vui vẻ.Các buổi họp gia đình đánh dấu quá trình chuyển biến tư tưởng của tôi và các con. Tôi xin chia sẻ một số tình tiết cụ thể trong buổi họp gia đình của chúng tôi. Buổi họp mở đầu bằng tách trà buổi sớm, thường do Muội Muội pha sau giờ ăn sáng thứ Bảy hàng tuần. Con bé mặc chiếc tạp dề nhỏ, bưng món điểm tâm dâu tây ngon mắt nó tự làm, cẩn thận đặt từng phần nhỏ xuống trước mặt mọi người.Về cơ bản, người chủ trì buổi họp không phải là tôi, mà do bọn trẻ luân phiên đảm nhận. Ngoài người chủ trì buổi họp ra, mỗi buổi họp gia đình còn có một trợ lý chịu trách nhiệm hỗ trợ người chủ trì và đảm nhận các công việc như điều phối thời gian, ghi biên bản buổi họp, những "chức vụ" này cũng là do bọn trẻ lần lượt nhận làm. Chủ trì và trợ lý đảm bảo buổi họp được triển khai theo đúng trình tự, nhiệm vụ của những người còn lại là tham gia thảo luận. Khi bắt đầu buổi họp, mỗi thành viên trong gia đình đều phải tích cực tham gia xây dựng ý kiến, vì chủ đề thảo luận là những vấn đề thường gặp trong cuộc sống hằng ngày nên mỗi thành viên đều cảm thấy mình có điều cần nói, còn một khi đã nói thì phải nói ra hết."Tình hình học tập tuần này thế nào?", "Dạo này có đối xử tốt với bạn bè hay không?", "Tuần này ai trực nhật tốt?", "Thực đơn tuần này thế nào?", "Làm sao học tiếng Hebrew nhanh hơn?", "Nem rán bổ sung thêm vị cay liệu có đắt hàng không?", "Thêm bột nêm gà sau cùng đỡ lãng phí hơn?", "Cần chuẩn bị quà gì cho sinh nhật bạn học?", "Con muốn tới tiệm bánh mì làm thêm liệu có được không?", "Mẹ mở nhà hàng thì thế nào?"...vv.. Đó đều là những câu hỏi thảo luận trong buổi họp gia đình của chúng tôi. Nhìn qua, chúng đều là những vấn đề nhỏ nhặt, song thực tế lại rất quan trọng. Vào thời điểm thảo luận, đó thật sự là những vấn đề cấp bách chúng tôi cần phải giải quyết.Buổi họp gia đình mang lại cho bọn trẻ cảm giác có một sợi dây liên kết các thành viên trong gia đình với nhau, chúng nhận ra mẹ chính là hậu thuẫn của chúng. Những lúc khó khăn nguy nan, cần sự trợ giúp, mẹ nhất định sẽ xuất đầu lộ diện. "Bữa ăn ở Jerusalem" xuất phát từ chính sự thương thảo trong một buổi họp gia đình.Sau khi đến Israel, Dĩ Hoa và Huy Huy lần lượt nhập học trường ngôn ngữ. Trường ngôn ngữ Israel dạy tiếng Hebrew bằng tiếng Hebrew. Trên cánh cổng chính của trường treo một khẩu hiệu: "Khi bước vào trường, bạn hãy nói tiếng Hebrew." Đối với những em nhỏ mới đến Israel, thầy cô giáo sẽ dạy chúng bằng ngôn ngữ cử chỉ. Chẳng hạn như khi dạy đến từ "mở cửa" trong tiếng Hebrew, thầy cô sẽ làm động tác "mở cửa." Với trường hợp ngôn ngữ cử chỉ không thể biểu đạt rõ ý nghĩa, thầy cô sẽ vẽ hình minh họa. Vì thế cho nên khi đứa trẻ cất tiếng nói, ngữ cảm tiếng Hebrew trong trẻ đã được hình thành, vấn đề ngôn ngữ nhanh chóng được giải quyết.Trong một buổi họp gia đình, Dĩ Hoa và Huy Huy bảo tôi: "Mẹ, có vẻ như chúng con học tiếng Hebrew mà chẳng hiểu gì cả." Sau khi trò chuyện với hai đứa, tôi nhận thấy nguyên nhân khiến chúng không qua được môn này không phải là do chúng không cố gắng. Nguyên nhân nằm ở chỗ, lớp học có quá nhiều học sinh Liên Xô cũ nên bất đắc dĩ giáo viên phải điều chỉnh phương pháp dạy học, dùng tiếng Nga xen lẫn tiếng Hebrew. Kết quả là Dĩ Hoa và Huy Huy bị lẫn giữa tiếng Hebrew và tiếng Nga.Tôi cảm thấy có vấn đề, hồi đó Israel và Trung Quốc mới thiết lập quan hệ ngoại giao, chúng tôi là gia đình Trung Quốc đầu tiên di dân về Israel. Ngoài hai anh em Dĩ Hoa và Huy Huy ra, ở trường ngôn ngữ của Israel không còn học sinh Trung Quốc nào khác, nên thầy cô giáo chắc chắn sẽ không đặt ra chế độ giảng dạy riêng biệt chỉ vì hai học sinh Trung Quốc. Giờ làm thế nào?Đắn đo suy nghĩ mãi, cuối cùng tôi quyết định đến Cục Giáo dục Jerusalem ngay trong đêm đó. Khi tôi vất vả đến nơi thì trời đã tối đen như mực, Cục Giáo dục đã hết giờ làm. Tôi cũng không biết mình lấy đâu ra can đảm ngủ qua đêm dưới tòa nhà không bóng người qua lại đó. Sáng sớm hôm sau, tôi vào văn phòng làm việc của Cục trưởng và cuối cùng cũng mời được một giáo viên dạy tiếng Hebrew giỏi nhất ở địa phương cho hai cậu con trai của mình. Người thầy tôi mời về từ Jerusalem quả đúng là giáo viên dạy tiếng tốt nhất mà tôi từng gặp. Dưới sự dạy dỗ hết lòng của thầy, tiếng Hebrew của Dĩ Hoa và Huy Huy đã tiến bộ vượt bậc.Sự thành công của giáo dục ngôn ngữ Israel đã gợi mở cho tôi nhiều ý tưởng. Hằng ngày tôi thu thập các loại hoa văn, cắt và phân loại các kiểu tranh ảnh trên giấy báo rồi đem dán lên tấm bìa các tông. Khi Dĩ Hoa và Huy Huy từ trường về, tôi đưa tấm bìa các tông cho hai đứa, bảo chúng nhặt ra những từ mình chưa biết để đến trường hỏi lại thầy cô hoặc hỏi bọn trẻ hàng xóm. Đó cũng là lý do các con tôi luôn tin mẹ là hậu thuẫn mạnh mẽ nhất của chúng. Vì chúng biết, vào những thời khắc quan trọng, chắc chắn mẹ sẽ xuất hiện.Cũng trong một buổi họp gia đình, tôi trịnh trọng hỏi bọn trẻ: "Mẹ muốn mở một quán cơm Trung Quốc, các con thấy được không?" Tôi đề nghị từng đứa phát biểu ý kiến của mình. Lúc đó, cô con gái của tôi mới học tiểu học, song nó cũng có quyền phát biểu ý kiến. Nhiều năm sau, các con tôi đều đã trưởng thành, nhưng cho đến bây giờ, mấy đứa vẫn nhớ cả nhà từng ngồi họp bàn về "Kế hoạch tăng trưởng GDP của gia đình."Tuy tôi là người đề xuất họp gia đình hàng tuần, nhưng cũng chính tôi - một bà mẹ Trung Quốc, lại không hẳn thích ứng với kiểu dân chủ hoàn toàn, nên những hành động thiếu dân chủ xuất hiện trong các buổi họp đại đa số đều bắt nguồn từ tôi. Tôi thường vô tình mang quyền làm mẹ của mình ra áp đảo bọn trẻ. Song cách hành xử của tôi ngay lập tức vấp phải sự lên án và phê bình của các con. Chúng nghiêm mặt, trịnh trọng bảo tôi rằng: "Chúng con đề nghị mẹ chỉ phát biểu khi đến lượt mình, giờ chưa đến lượt mẹ." Tôi vội vàng đáp: "Mẹ xin lỗi!" và đành tuân thủ chương trình làm việc của buổi họp, kìm nén uy quyền của mình, để các con có cơ hội thể hiện.Israel có câu danh ngôn: Vì Đức Chúa Trời không thể chăm lo mọi việc nên ngài mới tạo ra người mẹ. Nói như vậy có nghĩa là người mẹ có đặc quyền trong tình huống đặc biệt. Tôi rất ít khi sử dụng thanh thượng phương bảo kiếm này, nhưng cũng có một số ngoại lệ, như trong vấn đề chọn trường của con cái. Môi trường xã hội của con là do bạn học của chúng quyết định, những người bạn này có thể trở thành bạn bè, đối tác làm ăn trong suốt đời của con, và đôi khi còn trở thành bạn đời của chúng. Ngoài ra, tố chất của giáo viên cũng có mối liên hệ mật thiết tới tố chất của từng học sinh. Vì vậy chọn trường là vấn đề lâu dài. Về vấn đề này, tôi từng có bất đồng với con gái và phải dùng đến thanh thượng phương bảo kiếm của mình. Khi đó, con bé không muốn đến trường tiểu học tôn giáo, vì trường tiểu học tôn giáo quy định giờ vào lớp sớm hơn các trường tiểu học công lập thông thường, lại còn quy định học sinh phải mặc váy đến trường và dành 40% thời gian học môn Do Thái học. Con gái tôi muốn học ở một ngôi trường nào đó sôi nổi, ồn ào hơn. Song tôi lại giúp nó tìm một trường tiểu học tôn giáo tốt nhất ở địa phương. Tôi đã suy nghĩ rất kỹ rồi mới đưa ra quyết định này.Từ thập kỷ 1950 của thế kỷ trước, Israel khuyến khích con em của dân di cư mới vào học trường tiểu học tôn giáo, học một số kiến thức và giá trị quan truyền thống cơ bản của dân tộc Do Thái qua các môn học (đặc biệt là lịch sử, văn học và địa lý) và hoạt động ngoại khóa của trường. Cách học này giúp thế hệ sau của dân di cư mới nhanh chóng vượt qua rào cản văn hóa Hebrew, nhanh chóng thích nghi với văn hóa Israel, hòa nhập cuộc sống nhà trường và môi trường xã hội nơi đây. Tôi nghĩ, sau này lớn lên có thể con gái tôi không thừa nhận văn hóa Israel, nhưng con bé không thể không hiểu gì về nó. Ví dụ như: bộ đồ ăn dùng trong các chế phẩm từ sữa bắt buộc phải sử dụng riêng với bộ đồ ăn dùng trong các món chế biến từ thịt. Cá, trứng, nước hoa quả và rau củ (thực phẩm Pareve) có thể ăn chung với các loại thịt hoặc chế phẩm từ sữa. Bộ đồ ăn dùng trong các chế phẩm từ sữa và bộ đồ ăn dùng trong các món chế biến từ thịt cần được sử dụng, rửa và cất riêng...Để giúp con gái có một khởi đầu tốt đẹp trước khi đến trường tiểu học tôn giáo, tôi thuê gia sư hằng ngày đến nhà dạy con bé hai mươi hai chữ cái trong tiếng Hebrew suốt một tháng. Trong tiếng Hebrew, từ "sabra" nghĩa là "người Israel sinh ra và lớn lên ở địa phương", là ngôn ngữ dân tộc của người Do Thái và cũng là một trong những ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới. Nó là một phân nhánh của nhóm ngôn ngữ Semitic thuộc hệ ngôn ngữ Semito - Hamitic Trung Đông, không có chữ cái nguyên âm mà chỉ có hai mươi hai chữ cái phụ âm, chữ viết được viết từ bên phải sang bên trái. Văn Hebrew tuy đơn giản nhưng muốn giữ được nét dung dị, tự nhiên người viết cần phải hết sức cẩn thận. Tôi nhờ gia sư bắt đầu dạy con gái từ chữ cái đầu tiên đến chữ cái cuối cùng trong bảng chữ cái, còn con bé cứ học như vậy một tháng cho đến khi thuộc làu làu.Hồi mới đến trường tiểu học tôn giáo, con gái chưa hoàn toàn hiểu tâm nguyện tôi. Nhưng sau khi học được ba năm, những nét văn hóa và lễ nghi này đã ăn sâu, bén rễ vào tâm hồn con bé. Muội Muội hiểu phong thổ và phong tục tập quán của Israel, con bé viết văn bằng tiếng Hebrew rất hay, kỹ năng tu từ cũng rất tốt. Nhờ nhận được sự giáo dục ổn thỏa nên con bé đã trở thành cô gái được mọi người yêu mến.Gửi con gái theo học một trường tôn giáo, để cho con bé học cách trở thành cô gái nết na. Trong thâm tâm, tôi vẫn luôn muốn tìm cơ hội để trò chuyện với con về quyết định thiếu tôn trọng của tôi đối với cá tính của con, tôi vẫn luôn muốn xin lỗi và nói với con rằng: lựa chọn này xuất phát từ toan tính riêng của người mẹ. Tôi tin, đến một ngày nào đó, khi tôi không còn tồn tại trên cõi đời này, thế hệ di dân thứ ba là những đứa cháu do con gái tôi sinh ra sẽ thấu hiểu nỗi khổ và tâm nguyện của bà ngoại nó.Dù vậy, tôi cũng không kiên trì làm theo toan tính riêng của mình đến cùng. Sau khi con gái tốt nghiệp tiểu học, tôi thuận theo ý con bé, cho nó vào học ở một trường trung học cơ sở phổ thông. Bước vào cấp hai, thành tích tiếng Anh và toán học của con bé luôn đứng đầu lớp, đó là nhờ vào sự giáo dục vô cùng nghiêm khắc từ trường tiểu học tôn giáo.Mười chín tuổi, con bé đã bắt đầu nhận được thành quả từ sự giáo dục của nhà trường trong những năm tháng đó, nó thông hiểu văn hóa và lễ nghi phong tục của Israel, được bạn bè Israel yêu mến và có mối quan hệ rất tốt với mọi người. Nó làm phiên dịch hỗ trợ Cục Cảnh sát, làm trợ lý cho luật sư, giúp các lao động Trung Quốc thưa kiện mà không gặp khó khăn gì về mặt văn hóa. Một hôm, đột nhiên con gái bảo tôi: "Nếu ban đầu mẹ không bắt con học trường tiểu học tôn giáo, có lẽ con sẽ mãi không hiểu được những điều sâu sắc trong tâm hồn."Cảm ơn sự trưởng thành của con gái.Tuy ranh giới giữa lùi một bước và bỏ mặc là rất nhỏ, nhưng lại tồn tại sự khác biệt vô cùng lớn. Lùi một bước là một sách lược nhìn xa trông rộng trong giáo dục gia đình. Nhưng khi thực hiện phương án giáo dục đẩy trẻ lên "tuyến đầu" đúng lúc, những lúc trẻ cần được bảo vệ hoặc vấp phải khó khăn vượt quá tầm xử lý của chúng, phụ huynh phải có sự hỗ trợ trẻ thật kịp thời. Nói cách khác, cha mẹ cần đứng ở "cự ly an toàn" để bảo vệ, để trẻ biết rằng khi nguy cấp, mẹ nhất định sẽ xuất hiện!

Một số nguyên tắc cơ bản cần tuân thủ khi tổ chức buổi họp gia đình

1. Ấn định thời gian họp hàng tuần và tất cả các thành viên trong gia đình đều phải có mặt đầy đủ.2. Công bố trước chủ đề sẽ thảo luận trong buổi họp gia đình (ghi ra giấy), để mọi người trong nhà đều có thể viết ý kiến lên đó.3. Cho trẻ viết lại thông tin quan trọng cùng những thỏa thuận giữa các thành viên trong gia đình.4. Tránh can thiệp, cần tắt ti vi và máy nghe nhạc trong lúc họp.5. Mở đầu buổi họp bằng lời tán thưởng và cảm ơn. Như vậy, mỗi người trong gia đình đều có cơ hội khen thưởng và được khen thưởng, cảm ơn và được cảm ơn.6. Chú ý lắng nghe ý kiến của từng người, vì thảo luận và lắng nghe cảm nhận của người khác luôn khiến đối phương cảm động và chuyển biến tích cực.7. Không to tiếng, chê bai, quát tháo hay cắt ngang lời người khác trong buổi họp.8. Không chiếm dụng khoảng thời gian xem phim hoạt hình của trẻ làm thời gian tổ chức buổi họp.9. Dành chút thời gian thảo luận về những việc, kế hoạch sắp tới như kỳ nghỉ.10. Chuẩn bị một ít thức uống và đồ điểm tâm trước khi bắt đầu buổi họp gia đình để buổi họp thêm phần vui vẻ.

Gieo nắng cho tình yêuCon cái là thiên sứ của cha mẹ, là phúc phận ông trời ban tặng cha mẹ; con cái là báu vật của cha mẹ, dù nghèo đói hay giàu có, đối với cha mẹ con cái mãi mãi là người quan trọng nhất; con cái là niềm vui của cha mẹ, dù cuộc sống khổ cực thì cha mẹ cũng đã có con là niềm an ủi; con cái là hy vọng của chúng ta, mọi vinh hoa phú quý đều không thể sánh bằng lòng hiếu thảo của con trẻ. Như lời bài hát Con yêu, con nghe chăng: "Con yêu, con nghe chăng? Không cần con báo đáp mẹ bất cứ điều gì. Đêm ngày nuôi dạy con đã mang đến cho mẹ thời khắc đẹp nhất cuộc đời..."Nguồn năng lượng để duy trì nhịp đập của cả gia đình không phải là uy quyền, mà là sự lạc quan và tình yêu cha mẹ dành cho con. Chính sự lạc quan rộng mở và tình yêu thương vô bờ mới là cội nguồn tinh thần, là bến đỗ an toàn, là động lực không ngừng tuôn chảy trong trái tim mỗi thành viên trong gia đình.Trong việc thể hiện tình yêu ấy, các bậc cha mẹ Do Thái coi trọng phương pháp biểu đạt có tính lạc quan hơn.Lúc gần gũi con, cha mẹ Do Thái thường bảo trẻ rằng: "Sống vui vẻ và hạnh phúc mỗi ngày là mục tiêu của cuộc sống." Đó cũng là tinh thần giáo dục gia đình của dân tộc Do Thái được truyền qua các thế hệ.Chúng ta thường quan niệm, một ngày là khoảng thời gian được bắt đầu từ sáng sớm và kết thúc vào lúc sẩm tối, nhưng người Do Thái lại nghĩ khác.Một ngày của người Do Thái bắt đầu từ lúc mặt trời lặn. Rất nhiều người tò mò trước quan niệm thời gian kỳ lạ này: "Tại sao một ngày lại bắt đầu từ khi mặt trời lặn?" Người Do Thái cho rằng, so với cách tính thời gian bắt đầu bằng ánh sáng và kết thúc bằng bóng tối, cách tính thời gian bắt đầu bằng bóng tối và kết thúc bằng ánh sáng khiến con người ta cảm thấy hân hoan vui sướng hơn. Khi đặt chân vào một gia đình Do Thái, điều đầu tiên khiến bạn ấn tượng, chắc chắn là bầu không khí lạc quan của gia đình. Lạc quan là cội nguồn tinh thần các bậc phụ huynh Do Thái tạo ra cho con cái họ.Hồi tôi còn nhỏ, cha tôi lấy mình làm gương, dạy tôi phải luôn mỉm cười đối diện với khó khăn. Khi bị phát xít Đức bức hại, cha tôi đã xoay xở bỏ trốn đến Thượng Hải. Với hai bàn tay trắng, ông đã tạo dựng công việc buôn bán các loại rượu và thảm trải sàn bằng sự hiểu biết, tinh thần lạc quan điển hình của người Do Thái, bắt đầu gây dựng lại cuộc sống. Ông dốc hết tâm trí của mình vào việc dạy tôi trở thành một người biết vượt lên khó khăn, ông thường nói: "Sara, khi con thấy tâm trạng mình không tốt, hụt hẫng chính là lúc con tự coi mình là kẻ bất hạnh nhất trên thế giới. Nếu con biết còn có người khổ sở hơn con nhiều, cha tin con sẽ vô cùng trân trọng những điều mình đang có. Tựa như bóng tối làm nền cho ánh sáng, điều không may cũng làm nền cho may mắn. Khi con mỉm cười với cuộc sống, cuộc sống cũng sẽ mỉm cười lại với con."Tôi từng đọc một bài viết của Du Mẫn Hồng, Hiệu trưởng trường Tân Phương Đông, nói về cách tạo dựng cội nguồn tinh thần cho con cái của một gia đình tràn đầy tinh thần lạc quan và tình yêu thương. Du Mẫn Hồng đưa gia đình đi nghỉ, cả nhà cùng ngắm trăng bên bờ biển. Sau hơn một giờ ngắm trăng, ông lo con gái lạnh nên đề nghị mọi người quay về khách sạn. Nhưng con gái ông nói: "Con không về đâu, phải đợi đến khi trăng lên đến chỗ kia thì con mới về." Câu nói của con gái khiến Du Mẫn Hồng nhận thấy tính quan trọng của việc để con lĩnh hội những ý thơ trong cuộc sống, và điều này cũng khiến ông ngộ ra rằng, chính thái độ sống tiêu dao, ung dung tự tại của cha ông năm xưa đã truyền lại tính cách cởi mở, thoải mái cho ông bây giờ. Khi gặp bất cứ khó khăn, trắc trở hay nỗi đau nào, tính cách này luôn phát huy tác dụng rất lớn.Các bậc cha mẹ Do Thái coi tinh thần lạc quan và tình yêu thương là cội nguồn tinh thần, là huyết mạch sinh tồn của toàn gia đình. Còn tôi, chưa kịp suy nghĩ thấu đáo đã phải chấp hành nhiệm vụ này rồi.Lúc mới trở về quê hương, mọi chuyện đều không như những gì tôi mường tượng, chuyện tốt đẹp thường chỉ đến sau những khó khăn. Ban đầu tôi cứ ngỡ ít nhất Cục Di dân Israel sẽ sắp xếp cho tôi sống ở một thành phố tầm cỡ như Haifa, không ngờ họ sắp xếp cho gia đình tôi đến thành phố Kiryat Shmona gần biên giới nước Lebanon láng giềng. Đó là một thành phố nhỏ nằm ở phía tây bắc của Hula Valley với hai mươi hai ngàn dân.Ba đứa con của tôi chưa hiểu gì, vì đây là lần đầu tiên xuất ngoại, nên được đi máy bay là bọn trẻ đã thích chí lắm rồi. Rời sân bay ồn ào và đám người xa lạ, bọn trẻ tựa như những chú chim khách bé nhỏ, ríu rít lên xe ngồi, ô tô chạy thẳng về phía bắc Israel theo con đường quốc lộ nhấp nhô lên xuống. Đi, đi mãi, Dĩ Hoa và Huy Huy nhận thấy phong cảnh bên ngoài cửa xe càng lúc càng trở nên hoang vắng, so với Thượng Hải phồn hoa náo nhiệt cùng những tòa nhà chọc trời, nơi đây thật đơn điệu và yên ắng."Mẹ, sao chúng ta phải đến đây?""Vì đây là nơi đào tạo ra những viên chức ngoại giao xuất sắc nhất của Israel!" Đó là điều cán bộ của Cục Di dân cho tôi biết, tôi dùng nó vực dậy tâm trạng đang chuyển từ háo hức sang buồn chán của bọn trẻ.Sau hơn ba giờ chạy, xe đến Kiryat Shmona, rồi dừng lại ở giữa những tòa nhà màu trắng vững chãi. Thật ra thành phố Kiryat Shmona cũng rất đẹp, xa xa là rặng núi tuyết cao ngất trời của Lebanon, còn ở ngay trước mắt là hoa cỏ cây cối xanh tươi rậm rạp.Bọn trẻ lớn lên ở Thượng Hải, chưa bao giờ được nhìn thấy núi tuyết nên lúc đó chúng đã phấn chấn lại ngay. Hơn nữa, những vị chủ nhân trong tòa nhà màu trắng nghe nói là dân di cư từ Trung Quốc về, đều nhiệt tình ra thăm hỏi chúng tôi. Dựa vào chút vốn liếng tiếng Hebrew cổ được cha tôi dạy trước đây, tôi thực hiện một vài cuộc chuyện trò đơn giản với họ.Đám trẻ hàng xóm nhiệt tình giúp chúng tôi mang hành lý lên tầng ba. Hệt như bố cục nhà tôi sống hồi nhỏ tại Hội Liên hiệp người Do Thái ở Thượng Hải, chỗ này cũng thiết kế tầng ba làm nơi ở, tầng trệt không có tường ngăn nên có thể dùng làm sân bóng cho bọn trẻ chơi đùa. Gia đình tôi ở căn hộ số chín gồm ba phòng ngủ, hai phòng khách và hai phòng vệ sinh với tổng diện tích sử dụng là hơn một trăm mét vuông, vừa đủ dùng. Tuy nhiên, căn hộ trống huơ trống hoác, không có đồ đạc gì cả, nên nhìn hơi thê thảm.Bọn trẻ ôm hành lý của mình, vừa muốn đặt xuống lại vừa không muốn, thiểu não hỏi tôi: "Mẹ, tối nay chúng ta ở thế nào đây?""Các con đừng lo, để mẹ nghĩ xem nào." Lúc đó, tôi không biết mình lấy đâu ra sự can đảm vô song đó. Nhân lúc mặt trời còn chưa lặn, tôi vội vàng chạy xuống tầng dưới tìm mấy thùng các tông, xé thành từng tấm, trải xuống sàn nhà rồi dỡ chăn đệm trong hành lý mang theo ra, bốn mẹ con mới tạm coi là có chỗ ngả lưng. Đến khi những người hàng xóm mang bữa tối sang, chúng tôi bắt đầu ngày đầu tiên của cuộc sống mới ở Israel. Tâm trạng bọn trẻ như thời tiết tháng sáu, thoắt cái đã nắng vàng rực rỡ. Trong màn đêm u tối, tôi và bọn trẻ chơi trò oẳn tù tì, nắm tay to nắm tay nhỏ vung lên hạ xuống chung một nhịp, căn hộ sơ sài đầy ắp tiếng cười hạnh phúc.Trước khi đi ngủ, tôi ôm bọn trẻ bảo: "Các con, mọi thứ khắc có thôi. Dù nơi đây không phồn hoa bằng Thượng Hải, song nó mang đến chiếc nôi cho sự trưởng thành của các con và một ngôi trường hoàn toàn mới mẻ. Các con có biết người Do Thái đã tạo ra cho thế giới biết bao nhân tài không? Họ chính là những tấm gương cho các con noi theo. Sau nửa năm nữa, các con học tốt tiếng Hebrew, mẹ sẽ cố gắng chuyển nhà đến Tel Aviv hoặc Jerusalem, mẹ mong các con sẽ có một tương lai tươi sáng. Mẹ yêu các con. Mẹ hứa sẽ cho ba anh em một cuộc sống hạnh phúc."Cuộc sống lật sang trang mới. Theo quy định của nhà nước, mỗi người dân di cư mới chuyển đến Israel đều phải đến học ở trường ngôn ngữ, tham gia khóa đào tạo tiếng Hebrew từ ba đến sáu tháng. Tiếng Hebrew là ngôn ngữ dân tộc của người Do Thái, được xem là thứ ngôn ngữ lâu đời nhất trên thế giới hiện nay. Điểm khác biệt lớn nhất của tiếng Hebrew so với tiếng Trung là tiếng Hebrew có rất ít hình dung từ. Chẳng hạn khi miêu tả một sự vật, bạn sẽ phải sử dụng rất nhiều phép so sánh. Để rèn luyện khả năng so sánh cho các con trong thời gian ngắn nhất, mỗi tối tôi và bọn trẻ ngồi quây quần bên bàn ăn cùng chơi trò ngôn ngữ. Tôi chịu trách nhiệm đặt câu hỏi, ba đứa con tranh nhau trả lời. Ví dụ như tôi hỏi: "Các con, ai hình dung ra được ngày tối trời nhất thì như thế nào nhỉ? Hôm nay mẹ có món đùi gà, ai trả lời đúng sẽ được ăn trước!""Ngày tối trời nhất là: tối đen như mực!""Chưa phải là câu trả lời hay nhất!""Ngày tối trời nhất là: giơ tay ra trước mặt cũng không thấy gì!" Câu trả bằng tiếng Hebrew của Dĩ Hoa là hay nhất. Dĩ Hoa được cắn một miếng đùi gà trước tiên, ba đứa cười lăn với nhau."Yeheyebesedr (mọi thứ nhất định sẽ tốt hơn)". Đây là câu đầu tiên tôi nói với bọn trẻ vào mỗi buổi sáng sau khi thức dậy, nó cũng là câu cửa miệng quen thuộc của các bậc cha mẹ Do Thái.Chỉ là một người phụ nữ bình thường, vào thời điểm đó tôi có lý do để buồn bã khóc lóc, thậm chí vô cùng lo sợ cho tương lai sau này; nhưng trên cương vị một người mẹ trưởng thành, tôi cần dùng thái độ lạc quan, kiên cường, để ung dung đối mặt với mọi chuyện, tôi phải làm tốt vai trò đầu tàu gia đình của mình. Thực tế cuộc sống là tài liệu giảng dạy tốt nhất trong việc giáo dục con cái, thái độ nhiệt tình, kiên trì, không ngại khó và ý chí kiên cường của cha mẹ trong cuộc sống sẽ là trụ cột tinh thần vững chãi nhất của trẻ khi đứng trước khó khăn.Trở về Israel, quần áo mấy mẹ con mang theo từ Thượng Hải không phù hợp với hoàn cảnh ở đây, chúng tôi liền nhặt quần áo trong giá đựng quần áo cũ ngoài đường đem về dùng. Điểm khác biệt giữa người Do Thái và người Trung Quốc, đó là người Do Thái thường giặt sạch, xếp gập gọn gàng những bộ đồ họ không dùng đến, rồi mang ra đặt vào giá đựng quần áo cũ cạnh thùng rác để những người nghèo khó có thể lấy về dùng. Có một thời gian, quần áo của cả nhà chúng tôi đều lấy từ đó.Mấy năm sau, tình hình kinh tế của gia đình khấm khá hơn, chúng tôi cũng làm như vậy, giặt sạch, gấp gọn chỗ quần áo cả nhà không dùng đến rồi mang ra xếp cạnh thùng rác, tặng lại những người cần sự giúp đỡ. Sau đó, tôi cẩn thận dặn Huy Huy: "Nếu thấy người khác mặc quần áo của nhà mình, con không được nói đó vốn là quần áo của tôi!"Không ngờ, ngày hôm sau Huy Huy chạy về nhà rối rít nói: "Mẹ, mẹ ơi, con nhìn thấy một người Liên Xô mặc quần áo của nhà mình! Nhưng con không nói gì đâu, con giả vờ mình không nhìn thấy, rồi đi lướt qua ông ấy.""Làm tốt lắm. Đúng là con ngoan của mẹ!" Biết tôn trọng người khác, bạn mới thật sự yêu thương họ, đồng thời nó cũng thể hiện nhân cách của chính con người bạn.Trước đây khi chúng tôi nhặt quần áo thừa của người khác, lúc nào tôi cũng nghĩ Dĩ Hoa và Huy Huy đã đến tuổi thiếu niên, nếu chẳng may bạn học ở trường chúng bảo: "Ô! Quần áo cậu mặc là đồ của tớ" thì không biết bọn trẻ sẽ ra sao? Nên ở nhà tôi đã phải dặn trước mấy đứa: "Nếu có ai nói, quần áo các cậu mặc là đồ của tớ, thì các con phải nói là, cảm ơn cậu đã giúp đỡ." Tôi nhắc nhở chúng tuyệt đối không được đáp trả: "Quần áo là do tớ nhặt ở chỗ thùng rác, cậu dựa vào cái gì mà nói là của mình?" Tôi mong bọn trẻ trân trọng sự giúp đỡ của người khác, dù sự giúp đỡ đó là trực tiếp hay gián tiếp.Bọn trẻ chưa bao giờ hỏi tôi liệu chuyện này có xảy ra không, song tôi tin nếu thật sự có ai nói: "Quần áo bạn mặc là của tớ", bọn trẻ sẽ lịch sự cảm ơn người đó.Bức ảnh trên tôi chụp năm hai mươi hai tuổi tại một công viên ở Thượng Hải. Hôm đó, do tâm trạng không vui nên tôi đến công viên dạo, thấy có máy ảnh ở đấy nên tôi mới chụp tấm này. Lúc bấy giờ tôi không nhìn thấy bất kỳ lối thoát hay chút hy vọng nào trong cuộc sống. Vì nghĩ đến lời răn dạy của cha tôi lúc sinh thời, và cũng là để động viên mình, tôi đã chụp bức ảnh này và còn viết một bài thơ vào mặt sau tấm ảnh:"Trong mùa tươi đẹp nhất này,Em không biết vì sao em không nghe thấy tiếng ca của anh,Vì sao em không nhìn thấy nụ cười anh,Anh hãy hát,Anh hãy nhảy,Chớ giày vò bản thân vô vọng trong đợi chờ vô ích."Bên dưới là tấm hình tôi chụp năm 1992, vào ngày thứ hai trong lần quay về quê hương. Khi đó tôi còn chưa giỏi tiếng Hebrew, còn những suy nghĩ đang chất chứa như một tảng đá nặng trĩu trong lòng. Khi đi qua sạp hoa tươi, tôi quyết định chụp một bức ảnh trước sạp hoa với mong muốn bước chân và tâm trạng mình cũng tươi tắn như những bông hoa, để nụ cười của tôi có thể mang lại lòng can đảm và sức mạnh cho các con.Từ khi tự mình xây dựng gia đình, trở thành mẹ của ba đứa con, chưa có giây phút nào tôi quên lời dạy từ người cha Do Thái của mình: Hãy để gia đình tràn ngập lời ca tiếng hát. Mọi người thường nói vợ chồng nghèo khó luôn gặp trăm chuyện sầu khổ, hoàn cảnh kinh tế gần như là thứ có khả năng phá vỡ sức mạnh liên kết trong một gia đình nhiều nhất. Thực tế, những yếu tố khiến sức liên kết của gia đình khó có thể tách rời nhất chính là sự lạc quan và tình yêu thương của cha mẹ. Chính trong lúc các bậc làm cha làm mẹ chúng ta đang tìm đủ mọi cách đáp ứng nhu cầu này yêu sách nọ của con, liệu chúng ta có bao giờ nghĩ đến thứ quan trọng nhất chúng ta cần mang lại cho con là gì không? Nó không phải là vật chất, mà là tinh thần không chịu đầu hàng trước bất cứ nghịch cảnh nào, là phẩm chất đạo đức kiên cường, sự tự tin của cả gia đình, là tình yêu thương vô điều kiện, tính hiệu quả của vị thế người lớn trong gia đình đối với con trẻ. Chỉ có tinh thần lạc quan và tình yêu thương ấy mới tạo nên cội nguồn tinh thần vững vàng cho gia đình, mới khiến tình yêu thương cha mẹ, gia đình trong trẻ còn mãi khi chúng rời xa gia đình.

Bồi dưỡng thái độ lạc quan cho con

1. Cha mẹ và con cái cần phải xác lập niềm tin thay đổi tính cách. Cha mẹ nên nhận biết rõ ràng tính cách bi quan của trẻ. Tính cách có thể được uốn nắn, cha mẹ cần giúp cho con xác lập niềm tin rằng trẻ hoàn toàn có thể hình thành sự lạc quan trong tính cách của mình.2. Giúp con phân tích bản thân mình một cách đúng đắn, hướng dẫn con thảo luận về tâm trạng tiêu cực. Khuyến khích con miêu tả sinh động nỗi lo lắng của chúng, vì cách miêu tả sinh động, giàu sắc thái sẽ giúp trẻ thư giãn và mang tác dụng trị liệu.3. Tăng cường mối liên hệ tình cảm giữa trẻ với bạn bè của chúng. Tình bạn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách lạc quan ở trẻ. Cha mẹ cần khuyến khích con cái vui chơi với các bạn cùng độ tuổi, để trẻ học được cách giao tiếp vui vẻ, hòa nhã với người khác.4. Giúp trẻ điều chỉnh tâm trạng của bản thân. Hướng dẫn trẻ học cách tự gạt bỏ chướng ngại tâm lý, học cách kịp thời hóa giải tâm trạng bi quan.5. Tích cực tham gia các hoạt động thể dục thể thao và làm việc nhà. Những hoạt động này không những giúp trẻ xóa bỏ cảm giác bất lợi và tâm trạng tiêu cực, nó còn giúp trẻ thấy được rằng bản thân trẻ có thể tự kiểm soát và điều khiển thế giới bên ngoài, bồi dưỡng cảm giác thành tựu và lòng tự tin của trẻ.6. Giảm ham muốn chiếm hữu vật chất ở trẻ. Hãy giúp trẻ hiểu rằng hạnh phúc của cuộc đời không thể đánh đồng với sự giàu có về vật chất. Khi giảng giải đạo lý này với trẻ, cha mẹ nên hạn chế ham muốn vật chất của con.7. Để trẻ có hứng thú phong phú. Nói về hứng thú và sở thích, cha mẹ hãy cung cấp cho trẻ nhiều kiểu lựa chọn khác nhau, cho trẻ những hướng dẫn thiết yếu, vì cuộc sống tràn đầy hứng thú sẽ dễ tạo cho con người cảm giác hạnh phúc.8. Làm gương cho con noi theo. Cha mẹ tự kiểm điểm xem bản thân mình có vô tình lan truyền cảm giác lo lắng, buồn chán thái quá cho con hay không. Tuy cha mẹ không nên bảo vệ con quá mức, nhưng điều đó cũng không có nghĩa là cha mẹ không cần bảo vệ con trong chừng mực vừa phải.9. Khi gia đình đang phải đương đầu với thử thách, cha mẹ càng phải lấy mình làm gương, ung dung đối diện với thử thách của cuộc sống, để trẻ cảm nhận được quyết tâm chiến thắng khó khăn cùng ý chí kiên cường của bạn. Bạn có thể tự nhủ với bản thân một số câu động viên trước mặt trẻ, đừng xem thường những câu nói tự khích lệ bản thân, vì trẻ có thể học cách tự khích lệ bản thân và tâm thế bình tĩnh từ chính bạn.

Đừng để những bất hạnh trong hôn nhân làm ảnh hưởng tới conHồi nhỏ, cha kể cho tôi nghe rất nhiều câu chuyện đẹp, trong số đó có một câu chuyện ngụ ngôn rất xúc động:Ánh nắng mùa xuân sưởi ấm mặt đất. Một bông hoa nhỏ xinh khẽ đung đưa trong gió, muốn tìm kiếm sự tương ngộ đẹp nhất cho riêng mình. Một cái cây nhỏ đang đâm chồi thu hút sự chú ý của bông hoa, bông hoa bẽn lẽn, ngượng ngùng bày tỏ tình cảm của mình với cái cây. Và thế là chúng yêu nhau. Bông hoa xinh đẹp và cái cây chỉ có thể ngắm nhìn nhau từ xa. Cái cây cố hút lấy chất dinh dưỡng, mong mình có thể vươn dài cánh tay dưới lòng đất ra thật xa để an ủi vỗ về nỗi mong chờ của bông hoa.Mùa thu đến, cánh tay mong chờ từ lâu của cây đã vươn ra chạm đến phần rễ yếu ớt của bông hoa.Song bông hoa đã dần dần héo tàn trong gió thu.Cái cây không vì mất cây hoa mà bi thương tuyệt vọng, nó ôm chặt lấy hạt của bông hoa. Mùa đông năm đó, cái cây cố hết sức đưa hạt hoa xuống phần rễ của mình.Mùa xuân thứ hai lại về, bông hoa mọc lên cạnh cái cây. Khi bông hoa ngẩng đầu lên nhìn, thấy cái cây nhỏ giờ đã lớn, nó thanh thản mỉm cười. Từ đó về sau, mỗi khi mùa xuân về, mọi người đều thấy dưới gốc một cây to mọc lên một bông hoa rất đẹp. Họ nói: Đó chính là nhân duyên đời đời kiếp kiếp của bông hoa và cái cây.Tình yêu và hôn nhân dẫn dắt trái tim người phụ nữ hướng đến cuộc sống hạnh phúc. Dưới sự chiếu rọi của vầng sáng này, người phụ nữ trở nên dịu dàng, can đảm, thông minh và cố chấp. Dẫu cuộc sống có khổ cực, có mệt mỏi, chỉ cần cảm nhận được sự bền vững của hôn nhân, mọi phong ba bão táp đều trở nên không còn u ám, mọi khổ nạn đều gieo mầm cho sự khởi đầu mới ngọt ngào. Dù thế nào chăng nữa, hôn nhân cũng để lại dấu vết trong cuộc đời người phụ nữ, hoặc là đau khổ, hoặc là hạnh phúc.Tôi đã từng đi trên con đường hôn nhân hạnh phúc, nhưng thật không may, tôi lại là người vợ lận đận trên con đường ấy.Còn nhớ, hồi đó tôi và cha bọn trẻ đã ly hôn từ lâu, nhưng ở trước mặt con gái, hai người chúng tôi vẫn lặng lẽ che giấu con bé. Chỉ đến khi ở trong phòng, khoảng cách giữa tôi và cha nó mới thể hiện qua những cuộc cãi vã. Khi ấy con gái tôi mới bốn tuổi, song khả năng quan sát của con bé rất tốt. Trẻ con rất nhạy cảm. Tôi liên tục thấy con bé hé cửa quan sát hai chúng tôi. Một lát sau, bạn có thể không nghe thấy tiếng bước chân, nhưng thật ra con bé đang đứng chân trần ngoài cửa, tiếp sau một lát nữa, tôi lại nhìn thấy cặp mắt to tròn của nó. Hành động của con gái khiến tôi cảm thấy vừa sửng sốt vừa đau đớn. Tôi đã không kìm được nước mắt. Tôi muốn nói với con gái: Mẹ xin lỗi con. Vào giây phút ấy, tôi tự kiểm điểm lại bản thân thêm lần nữa, cảm thấy đủ mọi cảm xúc đan xen, lòng đau như dao cắt. Tôi chưa kịp chuẩn bị tinh thần trước cho con gái về việc ly hôn của cha mẹ. Những năm tháng sau này, tôi phải bỏ không biết bao nhiêu tâm huyết để bù đắp cho con.May thay, cuối cùng con bé cũng trở thành một cô gái nhã nhặn, tốt bụng, tích cực và có chí tiến thủ. Từ tháng 3 năm 2009, con bé bắt đầu thực hiện nghĩa vụ quân sự trong quân đội Israel. Dù bộ phận tình báo con bé tham gia dựng trại ngoài sa mạc vô cùng gian khổ, nhưng nó vẫn kiên trì chịu đựng đến cùng. Năm ngoái, một vài người bạn Thượng Hải của tôi sang Israel chơi và có gặp con bé. Lúc về nước họ bảo tôi: "Con gái bà thật hiểu chuyện. Con bé mặc bộ quân phục từ đầu đến chân trông rất hiên ngang mạnh mẽ, nhưng không khó gần. Con bé dẫn mấy người chúng tôi đi khắp trung tâm mua sắm, nhiệt tình làm phiên dịch giúp các bác, giới thiệu với các bác đủ loại đồ đạc. Điều khiến chúng tôi ấn tượng nhất là khi vào cửa hàng giày dép, con bé rất chịu khó chọn giày, chúng tôi cứ tưởng con bé chọn mua cho mình, không ngờ con bé chọn mua cho mẹ. Con bé nói chân mẹ cháu hơi to, nên nhìn thấy giày dép đẹp là cháu luôn để ý cho mẹ. Con bé còn nói mẹ cháu có tuổi rồi nên trách nhiệm càng lớn hơn. Con bé cũng nhờ chúng tôi khi quay về nước thì nhắn lại với mẹ nó là con bé sẽ học hành chăm chỉ để mẹ yên tâm."Một cặp vợ chồng không hạnh phúc có nên miễn cưỡng duy trì hôn nhân vì con cái? Cách làm này liệu có tốt cho bọn trẻ? Đến giờ những câu hỏi trên vẫn là vấn đề còn nhiều bàn cãi.Theo kinh nghiệm của tôi, thường có ba cách thuyết phục con cái trong gia đình ly hôn như sau:Cách thứ nhất: Cha mẹ đều là người hướng ngoại, trước giờ vẫn liên tục cãi nhau, cha không yêu mẹ, mẹ cũng không yêu cha, đây là một tấn bi kịch hôn nhân, trong đó con cái mới là người chịu ảnh hưởng nặng nề. Đối với trẻ mà nói, chuyện ly dị của cha mẹ là một sự giải thoát. Trong suy nghĩ của đứa trẻ, việc hai bên cha mẹ đều muốn giành quyền nuôi con trong bản thỏa thuận ly hôn chỉ là sự bù đắp tổn thương họ gây ra cho trẻ.Cách thứ hai: Con cái chưa bao giờ thấy cha mẹ cãi nhau, cuộc hôn nhân giữa cha mẹ bất ngờ thay đổi, khiến trẻ không kịp trở tay. Lúc đó cha mẹ càng giỏi đóng kịch thì mức độ tổn thương của trẻ càng lớn, chúng cảm thấy mình bị ra rìa. Có khả năng trẻ sẽ đi theo hướng cực đoan, từ ngoan hiền biến thành hư hỏng.Cách thứ ba: Xảy ra trong một số gia đình tương đối dân chủ. Con cái lờ mờ nhận ra cha mẹ mình không còn hạnh phúc, vui vẻ nữa. Bầu không khí này khiến đứa trẻ cảm nhận thay cha mẹ rằng cha mẹ quá mệt mỏi. Vì trẻ tận mắt chứng kiến nỗi đau khổ cha mẹ chúng phải chịu đựng khi phải đóng kịch vì chúng. Trẻ có thể trưởng thành hơn một bậc, tạm thời không nghĩ đến mình mà nghĩ thay cho cha mẹ. Trẻ sẽ nói, chuyện ly hôn thì cha mẹ tự quyết định, nhưng đã là gia đình thì phải vui vẻ, phải có bầu không khí hòa hợp ấm cúng.Sớm muộn gì cuộc sống hôn nhân cũng có lúc gặp trục trặc, cách giải quyết tốt nhất là các bậc cha mẹ cần khắc phục những trục trặc, vướng mắc trong gia đình để làm gương cho con cái. Sau này con trẻ sẽ biết cách giải quyết các vấn đề phát sinh trong cuộc sống hôn nhân của mình.Nhưng một khi gia đình không khắc phục được những trục trặc trong hôn nhân thì cha mẹ nên yêu con như thế nào? Và làm sao thể hiện tình yêu đó?Israel còn mở một số trường phụ đạo chuyên biệt, nhằm giúp đỡ những vị phụ huynh đơn thân hay gặp phải sai lầm trong cách yêu thương con. Tôi cũng từng tới những trường phụ đạo này, những "kinh thư" của nhà trường đã phổ độ tâm hồn mê muội của tôi khi ấy, tôi dần biết cách xây dựng cuộc sống tốt đẹp và lạc quan bằng tình yêu thương, khiến cho các con tôi cảm nhận được tia nắng ấm áp trong cuộc sống của bốn mẹ con. Cũng nhờ nội tâm thanh thản, kiên cường của người mẹ, mà những phiền não khó tránh khỏi trong cuộc sống không thể bắt chúng tôi ngừng cất cao bài hát Auf Flügeln des Gesanges. Cuộc sống lại bắt đầu tươi mới, căng tràn.Tôi học tập "mẫu thân Mạnh Tử ba lần chuyển nhà", đưa các con về Israel, mong muốn mang lại một tương lai rộng mở hơn cho chúng trong khả năng cho phép của mình; khi tôi nhận ra quan niệm giáo dục của mình có thể kìm hãm sự trưởng thành của các con, tôi hạ quyết tâm làm một người mẹ gương mẫu, thực hiện cải cách giáo dục tại gia, bước ra khỏi phương pháp giáo dục chất lượng thấp, nhen nhóm kỹ năng và tố chất vào sâu thẳm tâm hồn con.Trên vạn dặm đường đời, tình mẹ luôn thiết tha sâu lắng. Giờ ba đứa con của tôi đều đã trưởng thành, xuất sắc hơn cả những gì tôi tưởng tượng, hai cậu con trai giống như năm xưa từng hứa, một đứa tặng tôi một chiếc chìa khóa của căn biệt thự, một đứa tặng tôi một chiếc chìa khóa ô tô. Còn cô con gái út, tuy vẫn chưa tặng tôi chiếc khóa két sắt chứa đầy châu báu, nhưng tôi tin rằng, ngày tôi được cầm chiếc chìa khóa ấy không còn bao xa nữa.Các con tôi lần lượt tìm bến đỗ cuộc đời mình, cánh buồm của tôi cũng phải bắt đầu một hành trình mới. Năm 2003, sau một thời gian quen biết thầy giáo Trần, giảng dạy tại một trường cao đẳng ở Thượng Hải, tôi báo tin mình sắp kết hôn cho các con biết. Dĩ Hoa tới gặp vị hôn phu của tôi, nó thầm nghĩ, gọi thầy giáo Trần bằng chú thì không thích hợp, không tôn trọng mẹ, còn ngay lập tức gọi thầy là cha thì nó cũng cảm thấy ngượng ngùng."Dượng, con chào dượng!" Trong tích tắc, Dĩ Hoa chợt nhớ ra một cách xưng hô phù hợp hơn cả."Dượng, con mời dượng hút thuốc." Dĩ Hoa kính cẩn đưa một điếu thuốc lá mời thầy giáo Trần."Xin lỗi con, dượng không hút thuốc." Thầy giáo Trần không có thói quen hút thuốc."Như vậy tốt hơn, hút thuốc có hại cho sức khỏe." Dĩ Hoa nói.Tôi không ngờ Dĩ Hoa xưa nay vẫn là đứa hướng nội vậy mà nó có thể nói ra những câu tình sâu nghĩa nặng: "Dượng, con cảm ơn dượng đã ở bên mẹ con trong những lúc cô đơn, chúng con là phận làm con nhưng đều không thể ở bên, bầu bạn cùng mẹ".Dĩ Hoa viết số điện thoại của mình ra giấy rồi nói tiếp, "Đây là số điện thoại di động của con, nếu mẹ con và dượng có chuyện gì mâu thuẫn, không có chỗ nào trút bầu tâm sự, thì dượng cứ gọi điện cho con. Con sẽ có mặt trong vòng hai mươi bốn tiếng. Xin dượng tin tưởng, chúng con sẽ phân xử công bằng, nếu mẹ con bắt nạt dượng, dượng nhất định phải báo cho chúng con biết đấy. Anh em con hết sức ủng hộ dượng."Nói xong, Dĩ Hoa bước lên phía trước, ôm thầy giáo Trần, trịnh trọng nói: "Giao mẹ cho dượng rồi, chúng con không còn lo lắng về mẹ nữa. Chúng con rất vui, cảm ơn dượng!"Sau khi gặp Dĩ Hoa, rất lâu sau thầy giáo Trần vẫn chưa thể lấy lại bình tĩnh. Lúc thì ngồi trầm ngâm trên ghế sô pha, lúc thì đứng dậy đi lại trong phòng khách, rồi nói với tôi rằng: "Làm sao con em lại xuất sắc đến vậy? Phần lớn các bậc cha mẹ tái hôn đều phải mời con cái tới, dùng đủ mọi cách thuyết phục chúng, mong chúng thông cảm. Đằng này các con của em lại nói cảm ơn với anh."Trước khi tới gặp thầy giáo Trần, ba đứa con tôi đã bàn bạc trước với nhau, chúng nhất trí để Dĩ Hoa ra mặt đại diện. Dĩ Hoa gặp thầy giáo Trần, có lòng chúc phúc cho tôi: "Chúng con đều rất yêu mẹ, đây là gia đình mới của mẹ, chúng con hy vọng nó sẽ tiếp thêm động lực để mẹ vui sống khi không có chúng con ở bên!"Đôi khi sự quan tâm các con dành cho thầy giáo Trần còn làm tôi hơi ghen tỵ.Chúng đi nước ngoài về đều mua quà cho thầy giáo Trần trước. Con trai lớn mua đồng hồ, con trai thứ mua giày. Thỉnh thoảng, tôi hỏi các con sao không mua quà cho mẹ, chúng sẽ nói đùa: "Vì mẹ sẽ tự đi mua mà."Điều làm tôi cảm động hơn là bọn trẻ còn cẩn thận mua một số sách chăm sóc sức khỏe cho thầy giáo Trần đọc, vì chúng biết ông ấy phải hạn chế ăn đường nên sợ tôi nấu nướng không đúng tiêu chuẩn. Chúng giả bộ nghiêm túc nói: "Mẹ tuyệt đối không được làm đồ ngọt cho dượng ăn, nếu không chúng con khóa tủ lạnh trong nhà lại đấy!"Ly hôn có làm tổn thương con cái về lâu dài hay không? Giới giáo dục hôn nhân gia đình hiện vẫn đang nghiên cứu tìm hiểu đề tài này, ai cũng bảo vệ ý kiến riêng mình và chưa có phán quyết rõ ràng. Nhưng có một điều chắc chắn là, nếu như ly hôn là không thể tránh khỏi, thì các bậc cha mẹ đơn thân sau khi ly hôn nhất định phải biết cách yêu thương con cái.Tôi có một điều ước tốt đẹp trong tiệc sinh nhật.Thuở nhỏ, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng sống trong cảnh cha mẹ ly dị như vậy. Sau khi chia tay chồng, mẹ ông cho ông tiếp cận cơ hội giáo dục tốt đẹp, còn cha ông vẫn thường xuyên khích lệ ông quyết chí vươn lên, theo đuổi lý tưởng của mình qua những lá thư qua lại. Vì thế cuốn sách đầu tiên ông viết lấy tựa đề Cha tôi. Từ đó có thể thấy, các bậc cha mẹ ly dị đều có thể đem đến cho con em mình sự mạnh mẽ khi trưởng thành, quan trọng là phải biết thể hiện tình yêu với con.

Bốn sai lầm trong cách yêu con của cha mẹ đơn thân

Sai lầm thứ nhất: Quá nhiều ám thị tình cảm

Khi xuất hiện mâu thuẫn và các vấn đề trong quá trình trưởng thành của con, nhiều phụ huynh thường quy kết, đổ lỗi cho sự không hoàn chỉnh của gia đình, truyền cho con tư tưởng gia đình đơn thân là không bình thường, khiến bản thân con cũng nghĩ mình khác với các bạn cùng trang lứa. Ví dụ, một số phụ huynh thường nói những câu tương tự như "con thật đáng thương" làm trẻ có cảm giác mặc cảm, tự ti. Thật ra, cha mẹ thường xuyên cãi nhau cũng làm ảnh hưởng rất lớn tới sự trưởng thành của trẻ. Cha mẹ đơn thân là một hiện tượng bình thường của xã hội, miễn sao phụ huynh không cho con những ám thị tình cảm sai lầm. Nếu chúng ta biết cách xử lý tốt, những bất hạnh trong hôn nhân không thể ảnh hưởng tới sự trưởng thành của con cái, con trẻ vẫn có thể sống vui vẻ, khỏe mạnh cả về tâm lý và thể chất.

Sai lầm thứ hai: Liên tục bài xích đối phương

Rất nhiều cặp vợ chồng sau ly hôn, bên nuôi con thường không muốn người kia tiếp xúc với con, có khi còn chuyển chỗ ở tới nơi người kia không tìm được, ngăn con không gặp được cha hoặc mẹ của nó. Còn có phụ huynh cảm thấy đối phương vô cùng xấu xa, nên truyền cho con ý nghĩ thù hận như "Tuyệt đối không được giống cha (mẹ) mày", con nghe nhiều sẽ hình thành tâm lý bác bỏ cha (mẹ). Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng giải thích tại sao con cái của các gia đình đơn thân lại thường có tính cách lệch lạc.

Sai lầm thứ ba: Quá nuông chiều con

Nuông chiều con cái là bệnh chung của rất nhiều gia đình và thường thể hiện rõ hơn ở phụ huynh đơn thân. Phụ huynh đơn thân cho rằng, cha mẹ ly dị là rất có lỗi với con, nên khi con có bất cứ yêu cầu gì, bất luận về tinh thần hay về vật chất, phụ huynh đều đáp ứng một cách vô điều kiện. Lâu dần, trẻ sẽ dễ hình thành khiếm khuyết trong tính cách như lầm lì, tự kiêu, buông thả, ích kỷ.

Sai lầm thứ tư: Suy sụp tinh thần

Trước hết, người mẹ đơn thân cần phải tự động viên, không được suy sụp tinh thần, đặc biệt là ở trước mặt các con, người mẹ phải tỏ ra ung dung điềm đạm, như vậy mới có thể khiến trẻ có cảm giác an toàn. Khi đối diện với những lời đồn thổi, suy đoán lung tung, người mẹ đơn thân vẫn cần giữ vững tinh thần trách nhiệm, cần biết quý trọng bản thân mình và yêu cuộc sống để làm lá chắn cho con.

Lời Cuối: Yêu Con Trọn ĐờiQua mười năm tiếp cận nền giáo dục xuyên quốc gia, đến nay trong đầu tôi liên tục xuất hiện hai hình ảnh sống động: Hình ảnh thứ nhất khắc họa một số cha mẹ Trung Quốc yêu thương con cái giống như hình tử cung; hình ảnh thứ hai khắc họa các bậc cha mẹ Do Thái yêu thương con cái giống như hình ngọn lửa.Bức vẽ tử cung đẹp nhất xuất hiện trong bản thảo của Leonardo da Vinci, thời kỳ Phục Hưng, thể hiện hoàn hảo ý nghĩa "cung điện của đứa bé." Con cái tựa như tác phẩm được sinh ra từ tử cung của người mẹ, sau khi chào đời, nếu cha mẹ vẫn không cắt đứt "tử cung hư cấu" do chính mình tạo ra để tiếp tục "yêu" con, thì dần dần phụ huynh sẽ bồi dưỡng con thành kẻ tầm thường, không có tài cán gì.Với hình ảnh ngọn lửa, các bậc cha mẹ Do Thái dùng ngọn lửa nhóm lên cuộc đời và tiền đồ cho con. Nhìn từ xa, họ giống như mặt trời trong buổi ban mai.Tình yêu cha mẹ dành cho con cái trong hình tử cung và tình yêu cha mẹ dành cho con cái trong hình ngọn lửa, liệu có mâu thuẫn với nhau không? Thưa, hoàn toàn không! Không có tình yêu giống như tử cung, làm sao có sự dâng hiến, có lòng hy sinh; nhưng nếu không dùng đến tình yêu như hình ngọn lửa, thì sự nhiệt tình của cha mẹ chỉ là hành động theo cảm tính, không có lý trí, là sự hy sinh chỉ có vất vả mà không mang lại lợi ích lâu dài cho con, là tình yêu mù quáng không sáng suốt và thiếu tính nghệ thuật.Trong thế kỷ XXI, con cái phải đối mặt với môi trường cạnh tranh khốc liệt, tôi tin rằng tất cả các bậc cha mẹ trên thế giới đều có chung nhận định, cách bao bọc con trong một tử cung hư cấu là cách dạy mang tính hủy hoại. Song điều đáng lo là không ít bậc phụ huynh lún sâu vào sai lầm đó lại không hề nhận ra rằng chính bản thân họ là người mang đến cho con món quà đáng sợ nhất.Tôi không muốn khoe khoang phương pháp dạy con của mình chỉ vì các con tôi đã trở thành triệu phú. Bởi tôi cũng từng là một bà mẹ không tìm được phương hướng, từng bị một bà mẹ khác phê bình tình mẫu tử của mình, cho nên tôi càng thấu hiểu tâm tình của các bậc cha mẹ ngày nay. Cũng bởi vậy, tôi mong muốn được chia sẻ tất cả kinh nghiệm cũng như sự phấn đấu của mình với mọi người. Làm mẹ cũng cần phấn đấu sao? Nếu bạn có thể leo một cương vị cao mà không cần dựa vào bằng cấp, thì đó là cương vị làm mẹ. Chỉ có điều, người giữ cương vị này phải có kiến thức uyên thâm, "thi đầu vào" thì dễ, "tốt nghiệp" mới khó. Giống như Maksim Gorky từng nói: sinh con là việc ngay cả gà mái cũng biết làm, yêu con là việc khác. Khi tình thân đã được nhân loại khoác trên mình sứ mệnh giáo dục, mà các bậc cha mẹ vẫn chỉ biết dành cho con tình yêu thương đong đầy là hoàn toàn chưa đủ, họ cần phải nắm bắt quan điểm khoa học, nắm bắt nghệ thuật và học vấn để yêu thương con. Còn những quan niệm và phương pháp giáo dục không phù hợp, rốt cuộc kết quả nhận được sẽ hoàn toàn đi ngược lại mong đợi của cha mẹ.Mỗi bậc cha mẹ đều kỳ vọng con mình thành tài, đều tích cực yêu thương con, song lớn lên mỗi đứa trẻ lại có một tương lai khác nhau. Có trẻ tài năng xuất chúng, có trẻ vô cùng tầm thường, tại sao lại có sự khác biệt lớn như vậy? Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt ấy chỉ đơn giản là gia đình có chọn cách yêu con khoa học hay không, có ngăn chặn thất bại hay không.Trong cuốn sách này, tôi luôn nhấn mạnh đến việc tình yêu thương cha mẹ dành cho con cái cần phải có ý nghĩa, có giá trị và có thành tựu. Việc sau này lớn lên trẻ có được cuộc sống tốt hơn hay không liên quan mật thiết đến nỗ lực của cha mẹ. Là một người mẹ sống trong thời kỳ đất nước Trung Quốc thay đổi, chuyển mình đến chóng mặt, cảm nhận được sự khác biệt trong nền giáo dục đa quốc gia của Trung Quốc và văn hóa Do Thái, tôi đã phải trải qua rất nhiều vất vả và phải tự xem xét lại mình.Tôi ghi lại ba nội dung chính và kỹ xảo tương ứng của phương pháp Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương, đó chính là những kinh nghiệm, nỗ lực và sự suy xét của tôi. Đây không chỉ là cuốn sách tham khảo dành riêng cho các gia đình khá giả, mà nó còn thôi thúc họ đổi mới cách yêu con. Tuy cuốn sách lấy phương pháp giáo dục của người Do Thái làm chuẩn mực, song tôi cho rằng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, một số đạo lý trong này đều có thể được áp dụng chung cho cả thế giới. Còn tấm lòng những người làm cha làm mẹ dành cho con cái thì ở đâu cũng giống nhau. Tôi hy vọng cuốn sách có thể giúp các bậc cha mẹ lĩnh ngộ một số kỹ năng dẫn dắt của cha mẹ đối với con cái.Vì vậy, nếu các bạn hỏi tôi những câu hỏi đại loại như, "Làm cha mẹ như thế nào, yêu con như thế nào, triển khai giáo dục gia đình ra sao, làm sao cho con lớn lên có một cuộc sống tốt hơn", tôi sẽ luôn trả lời các bạn theo phương châm của cuốn sách này: Tình yêu cha mẹ dành cho con cái mãi mãi vô hạn, nhưng cũng có tiêu chuẩn kiểm tra chất lượng của tình yêu ấy, đó là tình yêu chất lượng cao, đem lại cho con lợi ích suốt đời.Cuối cùng, từ cuốn sách này, một lần nữa chúng tôi muốn chia sẻ với các bậc cha mẹ những quan niệm và kỹ xảo mang lại lợi ích suốt đời cho con.Người Do Thái xếp "giáo dục sinh tồn đứng hàng đầu trong các chương trình giáo dục trẻ em", trong đó "nguyên tắc có làm có hưởng" là tinh hoa của giáo dục sinh tồn, nó chẳng những khiến cho con cháu của họ trở nên tài giỏi và giàu có, mà còn khiến họ dù phiêu bạt đến bất cứ nơi nào, sự nghiệp cũng như diều gặp gió. Theo phụ huynh Do Thái, giáo dục tố chất bao gồm âm nhạc, múa, mỹ thuật, tennis đều là chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng của con, nhưng những môn học ấy không thể cung cấp cho trẻ một "sân huấn luyện" kinh nghiệm cuộc sống. Đứa trẻ chỉ có thành tích học tập xuất sắc chưa chắc thành công trong cuộc sống, nói cách khác, trẻ chỉ có thành tích học tập xuất sắc không có nghĩa là nó sẽ thực hiện suôn sẻ giá trị cá nhân và giá trị xã hội trong cuộc sống sau này.Tạp chí Giáo dục gia đình của Israel từng tiến hành một cuộc điều tra cho thấy: Tỷ lệ thất nghiệp của những đứa trẻ thích làm việc nhà và những đứa trẻ không thích làm việc nhà là 1:15, thu nhập bình quân của những đứa trẻ thích làm việc nhà cao hơn những đứa trẻ không thích làm việc nhà là 20%. Trẻ hiểu lý luận học về lao động ngay từ khi còn nhỏ, tìm được phương hướng cuộc đời trên nền tảng không ngừng thể nghiệm cuộc sống, ngày sau càng dễ thành công trong sự nghiệp. Xét về cải cách giáo dục trong gia đình tôi, từ khi thực hiện nguyên tắc có làm có hưởng, tôi nhận thấy các con tôi giỏi giang hơn những gì tôi tưởng tượng, chúng có ý thức thời gian, ý thức chi phí, ý thức quản lý bản thân và ý thức trách nhiệm hơn trước."Trì hoãn sự thỏa mãn, biết yêu đồng thời cũng biết dạy." "Đặt mình vào vị trí của trẻ" vốn là kết quả của sự quan sát khoa học với trẻ em, nó thể hiện sự tôn trọng và thấu hiểu của xã hội ngày nay đối với trẻ. Tuy nhiên, "đặt mình vào vị trí của trẻ" không phải là xúi giục phụ huynh cho con cái ngồi trên ghế cao đè đầu cưỡi cổ mình, đó là nhận thức sai lầm. Đặt mình vào vị trí của trẻ nhấn mạnh tính quan trọng của việc tương thông giữa tâm hồn cha mẹ và con cái, nhưng không cho phép cha mẹ thỏa mãn vô hạn yêu cầu của con hoặc là dễ dàng thỏa mãn, thỏa mãn quá mức.Tôi rất thích tham gia các buổi họp phụ huynh ở các trường học Israel, vì mỗi buổi họp đều khiến tôi mở rộng tầm mắt, các bậc phụ huynh thường xuyên đưa ra những góc nhìn của mình về quan niệm bồi dưỡng "trì hoãn sự thỏa mãn" cho trẻ, như "tham quan một ngày của cha mẹ", "mô phỏng hoàn cảnh gia đình." Sự xuất hiện của vô vàn các nhân tài Do Thái trên khắp thế giới là minh chứng cụ thể cho những lợi ích không nhỏ mà truyền thống giáo dục gia đình của người Israel mang lại.Hiện giờ, chúng ta là người cha người mẹ yêu thương con cái nhất, chúng ta có khả năng đáp ứng tất cả các yêu cầu của con. Nhưng đến khi đứa trẻ vốn quen đắm mình trong cảm giác thỏa mãn đó bước ra xã hội, xã hội liệu có thể đáp ứng yêu cầu của nó? Nếu như xã hội không thể đáp ứng yêu cầu của nó, vậy tâm lý của nó có suy sụp hay không? Nếu bạn không muốn nộp khoản học phí quá đắt đỏ ấy cho con, thì trước hết phải triển khai các bài học từ chối sự thỏa mãn ở mức độ vừa phải trong phạm vi gia đình. Một mặt khiến trẻ biết trì hoãn sự hưởng thụ, có kỳ vọng vào cuộc đời, một mặt tăng cường tâm lý chịu đựng của trẻ sau khi bị từ chối, mua "bảo hiểm tâm lý" cho trẻ."Lùi một bước, học buông tay, không bồi dưỡng 'thai nhi quá hạn', không làm cha mẹ trực thăng."Nhờ các bà mẹ Do Thái soi sáng, tôi hiểu làm mẹ - môn nghệ thuật sâu sắc nhất không phải là làm tổng quản ôm đồm mọi việc, mà làm quân sư có trách nhiệm "quan sát, nhắc nhở và tham mưu" cho con. Các bậc cha mẹ thật sự nghĩ cho hạnh phúc của con em mình, phải có con mắt đầu tư lâu dài, biết lùi về phía sau một bước, trao cho trẻ nhiều cơ hội sáng tạo, tìm kiếm thông tin bên ngoài, chứ không đứng mũi chịu sào, một tay lo hết mọi việc, che khuất tầm nhìn tương lai của trẻ.Từ những kinh nghiệm cuộc sống được tích lũy trong hàng chục năm trời, chúng ta cần phải cho con biết: Con hãy xem mình có hứng thú với cái gì, có năng khiếu gì? Con muốn trở thành người như thế nào, con đã chuẩn bị tinh thần học tập suốt đời chưa? Làm cha mẹ, chúng ta cần phải rèn luyện kỹ năng suy nghĩ độc lập, kỹ năng lựa chọn, kỹ năng xây dựng lý tưởng và kỹ năng tìm kiếm giá trị cho con.Ở Israel lưu truyền một câu danh ngôn của Albert Einstein, hậu duệ tài ba của người Do Thái: Mục đích của giáo dục là mỗi cá nhân đều phải tôi rèn thành một người có tư tưởng độc lập.Tôi muốn nhấn mạnh một điều, tôn chỉ duy nhất mà Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương muốn đem lại cho các độc giả đã đang và sắp làm cha làm mẹ, đó là giúp họ hoạch định tầm nhìn và tư duy giáo dục gia đình một cách hợp thời nhất, giúp cho trẻ có một xuất phát điểm tốt hơn cho cuộc sống sau này, đó là cha mẹ chỉ ẩn giấu đi một nửa trái tim mình, chứ không phải vứt bỏ phân nửa tình yêu thương ấy, có như vậy thì tình cảm cha mẹ dành cho con cái mới trở nên lý trí, khoa học và nghệ thuật hơn, chứ không phải ngày càng nặng nề, ngày càng mù quáng.Qua quá trình quan sát trẻ em Do Thái, tôi nhận thấy phương pháp giáo dục gia đình "vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương" không hề làm cha mẹ và con cái trở nên xa cách, mà còn tăng thêm tính liên kết trong gia đình, tăng thêm cảm giác an toàn của trẻ. Tình cảm giữa cha mẹ và con cái cũng gắn bó hơn.Trong hàng chục ngàn công việc khác nhau trên thế giới, nuôi dạy con cái là công việc quan trọng nhất và đòi hỏi nhiều thử thách nhất. Rất nhiều bậc cha mẹ sử dụng phương pháp nuôi dạy con cái bằng thực tiễn, mò đá qua sông, nhưng đến khi sang được bờ bên kia họ lại thường hướng ánh nhìn tiếc nuối sang bờ bên này. Đó là điều không tránh khỏi, vì tình thương dành cho con cái là vô bờ. Nhưng những tiếc nuối ấy có thể bức xạ trên diện tích nhỏ hơn hay không?Erich Fromm, nhà tâm lý học người Mỹ từng nói một câu như sau: Yêu thương giống như một môn nghệ thuật, chúng ta cần phải học tập thì mới nắm bắt được nó. Mỗi người cha người mẹ phải biết "yêu thương" thông qua quá trình học tập và nỗ lực của mình. Như vậy là ông đang nói đến việc tri thức có khả năng thay đổi số phận, nếu như chúng ta nắm vững tinh hoa chân chính của quan niệm giáo dục gia đình, chẳng phải có thể thay đổi vận mệnh của cả gia đình hay sao?Trở thành cha mẹ, đồng nghĩa với sự song hành của khó khăn và vĩ đại, vất vả và hạnh phúc, vậy chúng ta hãy ấp ủ ước mơ và hy vọng, không ngừng trau dồi yêu thương và tin tưởng vào một tương lai tươi sáng hơn, hạnh phúc hơn đang ở phía trước!

Cảm nhận sau khi đọc cuốn sách

"Thỏa mãn quá mức" là sự bạo hành trong giáo dục gia đình- ĐỒNG ĐẠI HOÁNVô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương thật sự là một cuốn sách hay. Tôi đã dành riêng mấy ngày, ngấu nghiến đọc hết cuốn sách này và cảm thấy tiếc nuối vì mình đọc được nó quá muộn. Nay con tôi đã học lớp 9, nếu như tôi đọc được cuốn sách này khi con tôi mới học những năm đầu tiểu học, có lẽ sẽ tốt hơn cho quá trình trưởng thành của cháu rất nhiều. Tất nhiên bây giờ tôi đọc nó vẫn còn kịp, chỉ có điều thời gian thấm thoắt thoi đưa, nhiều nhất ba năm nữa con tôi cũng phải rời xa cha mẹ, một mình bươn chải ngoài xã hội.Đa số các vấn đề về giáo dục của Trung Quốc đều xuất phát từ phụ huynh, cụ thể là giáo dục trong gia đình. Từ cha mẹ cho đến thầy giáo đều ra sức nhồi nhét kiến thức vào đầu con trẻ, mà không nghĩ cách khuyến khích chúng tự giác, chủ động học tập. Chúng ta đang cho trẻ đi tàu bay giấy, tách rời những tri thức và thói quen sách vở với bồi dưỡng đạo đức và trí tuệ sinh tồn. Trên thực tế, trí tuệ sinh tồn là cội nguồn của mọi tri thức và trí tuệ. Trẻ em nhà nghèo sớm biết làm việc nhà vì cha mẹ chúng quán triệt giáo dục sinh tồn ngay từ đầu, bồi dưỡng kỹ năng sinh tồn cho con từ khi chúng còn nhỏ.Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương nhắc đến việc người Do Thái coi việc "thỏa mãn quá mức" là bạo hành trong giáo dục gia đình. Về học tập, cách giáo dục con cái của chúng ta giống như cây gậy, không ngừng gia tăng áp lực cho trẻ (kể cả học nghệ thuật); nhưng đối với những vấn đề trong cuộc sống hằng ngày, thì cách giáo dục con cái của chúng ta lại như mật ngọt, cha mẹ cơm bưng nước rót cho con và đáp ứng mọi đòi hỏi của chúng. Từ đó dẫn đến hệ quả, rất nhiều người Trung Quốc suốt đời dựa dẫm cha mẹ giống như hổ Hoa Nam được nuôi nhốt, bảo vệ cẩn thận nên thiếu kỹ năng sinh tồn khi trở về môi trường hoang dã. Ngày sau lớn lên con cái chúng ta chỉ biết ca cẩm phàn nàn và trông chờ vào sự giúp đỡ của cha mẹ, mà không chịu nỗ lực phấn đấu, chỉ biết than mình sinh ra không gặp thời, than tài năng của mình không được đánh giá cao.Bà Sara, tác giả cuốn Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương một mình nuôi dạy ba người con trong khi kinh tế gia đình sa sút, bà chưa bao giờ yêu cầu các con phải trở thành triệu phú hay ngôi sao, song bà từng bước bồi dưỡng họ trở thành người tự lập, kiện toàn, hiếu thảo, có trí tuệ sinh tồn, có khả năng và hứng thú học tập suốt đời, có ước muốn để theo đuổi và có động lực sống. Người con 7x của bà đã tặng mẹ chiếc chìa khóa của một căn biệt thự ở thành phố Thượng Hải sầm uất khi mới hai mươi ba tuổi, và chưa đến ba mươi tuổi anh đã trở thành triệu phú, đó mới chỉ là kết quả phụ từ cách nuôi dạy con cái theo phương pháp này. Cuốn sách này cho chúng ta thấy phương pháp giáo dục sinh tồn, trì hoãn thỏa mãn, khéo léo từ chối thỏa mãn, rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian... cho con ngay từ khi chúng còn nhỏ sẽ giúp trẻ hình thành tư tưởng dựa vào chính mình. Khác với những cuốn sách bồi dưỡng "nhân tài" chúng ta vẫn thường đọc chỉ có thể khiến người ta ngước nhìn mà không thể theo kịp, ở đây mỗi phụ huynh chỉ cần dụng tâm đều có thể lĩnh hội và thực hiện được phương pháp nuôi dạy con thành tài.

Chiều con là hại con

- QUÁCH THIỆU VŨSáng thứ bảy, trên đường đi làm, tôi tình cờ nghe MC Hiểu Lợi, đồng nghiệp của tôi giới thiệu với bạn nghe đài cuốn sách mới Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương của bà Sara - một bà mẹ Do Thái, nói về tư tưởng và khuôn mẫu giáo dục gia đình của người Do Thái, trong chương trình Hoa phụ nữ. Tôi ngồi trong xe, chú tâm nghe, đặc biệt là đoạn Hiểu Lợi nói quan niệm dạy con chủ đạo của bà Sara là "trì hoãn sự thỏa mãn", tôi bỗng cảm thấy lòng mình xao động, quan niệm của bà khác hẳn với quan niệm cố gắng đáp ứng tất cả các yêu cầu của con ở hầu hết các bậc phụ huynh Trung Quốc. Vì vậy tôi rất tò mò, đến cơ quan, tôi đi thẳng vào phòng phát thanh, mượn cuốn Vô cùng tàn nhẫn vô cùng yêu thương trên tay Hiểu Lợi ngay khi cô ấy vừa thực hiện xong chương trình Hoa phụ nữ, và đọc một mạch hết hai trăm năm mươi ngàn chữ trong hai ngày nghỉ cuối tuần.Do Thái là một dân tộc huyền bí, trong lịch sử từng xuất hiện nhiều triết học gia vĩ đại, các doanh nhân thành đạt ở khắp mọi nơi rất nhiều người có nguồn gốc Do Thái. Họ là một dân tộc ít người nhưng có sức mạnh cực kỳ lớn lao, chưa biết chừng còn nắm giữ huyết mạch của cả thế giới. Còn riêng cuốn sách của một người phụ nữ Do Thái sinh ra và lớn lên ở Thượng Hải, chỉ có trình độ học vấn cấp hai này cũng đủ để chúng ta phải suy ngẫm về câu hỏi làm cha làm mẹ như thế nào và khiến tôi một lần nữa phải thốt lên rằng: người Do Thái quá giỏi.Năm nay bà Sara năm mươi tám tuổi, cha bà là một người Do Thái từng trốn đến Thượng Hải lánh nạn trong Chiến tranh thế giới thứ Hai. Để tạo cho các con một môi trường phát triển hoàn toàn mới, bà Sara đưa cả nhà sang Israel. Thời gian đầu, cuộc sống của bà gặp vô vàn khó khăn vất vả, bốn mẹ con sống dựa vào nghề bán nem rán, vậy mà bà vẫn đi theo nguyên tắc dù mình có khổ thế, khổ nữa cũng không được để cho con khổ, bà là máy giặt, là tủ lạnh, là ngân hàng của các con, không khiến chúng nhúng tay vào việc buôn bán và cả việc nhà nặng nhọc. Giả dụ bà Sara không di dân, không gặp được những người hàng xóm tốt bụng ở Israel, chắc hẳn bà cũng ôm hết những khó khăn trong quá trình trưởng thành của con mình, giống như phần lớn các bà mẹ Trung Quốc.Nhưng từ khi đến Israel, sự việc dần dần thay đổi. Một hôm, người hàng xóm sang nhà bà chơi, tận mắt chứng kiến mọi việc, thẳng thắn mắng con trai lớn của bà: "Cháu đã lớn rồi, phải biết đỡ đần mẹ chứ, không được như đồ vô dụng, trơ mắt nhìn mẹ mình bận rộn tất bật." Tuy bà hàng xóm mắng người con, nhưng từ khi nghe được câu nói này, bà Sara đã bắt đầu thay đổi quan niệm giáo dục, bà cho các con tự trải nghiệm những khó khăn trong cuộc sống. Ba người con của bà dần trưởng thành trong quá trình quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau và ứng phó với khó khăn, họ không ngừng học tập, cuối cùng lập nên sự nghiệp của mình.Như bà Sara từng chia sẻ trong cuốn sách này: Gà mái cũng biết đẻ con, nhưng dạy con là một chuyện khác. Phần lớn phụ nữ sinh con trong khi họ còn chưa biết cách dạy con như thế nào, nhất là phụ nữ thành thị ở Trung Quốc hiện nay. Họ có một cuộc sống tốt nên thường chọn cách nuông chiều con cái, thỏa mãn trước, thỏa mãn quá mức yêu cầu của con, mà không biết rằng: "Người nào nuông chiều con cái, ắt có ngày người đó phải băng bó vết thương cho con. Mềm mỏng là hại, tàn nhẫn là yêu!"Các bậc cha mẹ hãy dắt tay con đi hoặc nhìn con tự bước đi, tuyệt đối không bế con! Và hãy xuất hiện vào những lúc con cần cha mẹ nhất hay những lúc cha mẹ bắt buộc phải xuất hiện, chứ chúng ta vĩnh viễn không được trưởng thành thay con.Từ ánh mắt cương nghị của bà Sara, tôi nhìn ra tấm lòng của một bà mẹ kiên cường.Rất nhiều các bà mẹ trên thế giới cũng có chung nhận định chiều con là hại con, nhưng thật sự chúng ta rất khó có thể cứng rắn với con, tự tạo ra nghịch cảnh cho con, trì hoãn thỏa mãn và nhất là ý thức bồi dưỡng chỉ số EQ, AQ, FQ cho con. Người nào làm được những điều này, người đó mới chính là bà mẹ nhân từ và vĩ đại.Tuy bà Sara có trình độ học vấn không cao nhưng khả năng hiểu biết, khả năng học tập và khả năng viết của bà không thua kém gì trình độ của các giáo sư. Có điều ở đây, chúng ta không tán thưởng lời văn đẹp đẽ của bà, mà chỉ hy vọng tìm ra bí quyết thành công trong giáo dục con cái ẩn sau lời văn chân thực, giản dị ấy. Bà Sara quả là một tấm gương tốt cho các bậc cha mẹ noi theo, dẫn dắt chúng ta đi vào con đường giáo dục gia đình hiệu quả.Giáo dục con cái là một môn học, một nghệ thuật mà tất cả mọi người đều phải học tập. Nếu cha mẹ không học cách nuôi dạy con đúng đắn thì chắc chắn sẽ chuốc lấy hậu quả đáng sợ và đáng tiếc. "Con muốn học mà cha mẹ không dạy" cũng bi thương như "con muốn nuôi, mà cha mẹ không còn sống." Cha mẹ cần dạy dỗ con một cách khoa học như thế nào? Đó là một câu hỏi và cũng là một vấn đề lớn có liên quan mật thiết đến thành công hay thất bại của một người và cũng là sự hưng thịnh hay suy vong của cả một dân tộc.

Phương đông hửng sáng

Phương Đông hửng sáng, ánh nắng lẻn vào phòng bệnh, rơi trên khuôn mặt trắng đầy gió sương. Chạm tay của bạn tiếp thêm sức mạnh, lau đi những giọt nước mắt. Khẽ khàng cất tiếng hát, tôi mong bạn khỏe lại. Ngày hôm nay qua đi, ngày mai sẽ tươi sáng hơn hôm nay!Phương Đông hửng sáng, ánh nắng chạy vào phòng bệnh, hỏi thăm đôi mắt nhắm nghiền. Khát vọng của bạn chảy đầy trong tim, đáy mắt khô cạn khiến bạn cảm thương, nói với ánh nắng rằng tôi luôn kề bên bạn, ước nguyện của bạn sẽ có tôi giúp, tiếp thêm can đảm cổ vũ cho bạn, ngày mai sẽ mạnh mẽ hơn hôm nay!Phương Đông hửng sáng, ánh nắng nhảy vào phòng bệnh, đuổi theo dòng xe qua lại. Sau này khi có phương hướng, bạn hãy đứng gác cùng tôi. Mở cửa sổ ra, những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời là ánh mắt cảm ơn tâm hồn con người, bạn là niềm vui, là ánh nắng của tôi, là sức khỏe và là kỳ vọng của tôi, ngày mai sẽ rộng mở hơn hôm nay!Chú thích: Khi tôi đang ngồi trên chuyến bay sớm nhất từ Thượng Hải đi Tế Nam, bỗng nhiên có tia nắng chiếu qua cửa kính vào khoang máy bay, tôi lặng nhìn tia nắng và có những chiêm nghiệm sâu sắc về quãng thời gian kéo dài suốt bảy năm làm tình nguyện ở Trung Quốc. Mang hơi ấm đến với rất nhiều người cần sự giúp đỡ là một phần vinh quang của tôi. Trong phút chốc cảm hứng dâng trào, tôi sáng tác bài thơ Phương Đông hửng sáng.