Đây chỉ là những lời trút tâm sự bởi những gì một người đồng nghiệp nói với mình 2 tháng trước, và bởi vì mình không thể bỏ nó ra khỏi đầu, nên mình quyết định viết những dòng này để giải tỏa sự ám ảnh từ câu nói đó, và hi vọng mọi người sẽ hiểu hơn về tự kỷ.

Hơn nữa, đọc Wattpad thì toàn thấy các bạn teen một là viết truyện lãng mạn về tự kỷ, hai là tưởng tượng đây là một dạng trầm cảm gì đó, ba là cố gắng khiến bọn mình trông ngu ngốc và ngờ nghệch, mà điều đó thì hoàn toàn không đúng, vì vậy mình muốn đính chính lại thôi.

Mình hiểu rằng khi bạn nói với mình rằng mình trông không tự kỷ đâu, bạn có lẽ đang muốn khen mình, rằng mình quả thực đã rất tự nhiên đến mức bạn không nghĩ rằng mình là người tự kỷ.

Tuy nhiên những lời đó trên thực tế khiến mình cảm thấy không được thoải mái.

Nếu như mình không giống một người bị tự kỷ, vậy thì bạn liệu có thể nói cho mình biết một người tự kỷ thì nên trông như thế nào không?

Trên đời này không có một người tự kỷ nào giống người tự kỷ nào, và khi bạn gặp một người tự kỷ, thì bạn chỉ gặp một người tự kỷ thôi.

Tự kỷ là một phổ rất rộng, nhưng đa phần tất cả mọi người qua sách báo hay truyền hình chỉ gặp những trường hợp tự kỷ dạng thấp, và cần hỗ trợ đặc biệt.

Ở Việt Nam thì việc gán tự kỷ với một người không thể làm được gì và có vấn đề về trí tuệ lại càng nhiều hơn, bởi mọi người không thực sự hiểu về tự kỷ, và về các dạng tự kỉ chức năng cao, hay về hội chứng Asperger.

Mình là người có hội chứng Asperger, và kể từ năm 2013, hội chứng này đã được gộp vào trong phổ tự kỷ, và trở thành tự kỷ chức năng cao.

Những người có hội chứng Asperger, hay tự kỷ dạng cao sẽ thường không có những dấu hiệu về việc kém thông minh, hay chậm nói. Nhìn từ bên ngoài thì mình thậm chí không có gì khác thường so với mọi người cả, tuy nhiên trong tâm trí mình lại là cả một thế giới khác biệt.

Để mọi người có thể hiểu được phổ tự kỷ là như thế nào, và mình ở khoảng đâu trong đó, thì mình có một hình ví dụ minh họa bên dưới:

Một số người với hội chứng này thậm chí còn đặc biệt thông minh và có thể sống độc lập, ví dụ như nhà bác học Einstein.

Nhưng điều đó không có nghĩa rằng mình không phải đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Và thông thường, những gì mình cố làm để điều khiển bản thân, hay những đặc tính tự kỷ của mình thường được mọi người cho rằng là kì quặc, quái gở.

Kể từ khi mình còn nhỏ, mình luôn cảm thấy bản thân vô cùng khác biệt, và thường gặp nhiều vấn đề với những hành vi hơi lạ của mình.

Và bởi trong một thời gian rất dài mình đã không nhận được bất cứ chẩn đoán hay lời giải thích nào, nên mình luôn cho rằng mình không làm được, không thể cư xử như mọi người là bởi sự yếu kém của bản thân mình.

Mình thường cảm thấy bản thân mình giống như chú mèo máy Doraemon, giống như có một thứ gì đó không đúng với mình, dường như mình là một vật bị hỏng, và cái suy nghĩ đó luôn khiến mình trăn trở cho đến khi mình đọc về Hội Chứng Asperger.

Kể từ đó, tất cả mọi thứ mơ hồ với mình đều trở nên rõ ràng và có lí, chúng khớp lại gần như ngay lập tức.

Bây giờ mình hiểu rằng không có vấn đề gì với mình cả, và khi mình nói với bạn về chứng tự kỷ của bản thân, thì không phải mình đang cố miêu tả một bệnh lí để khiến bạn thương hại hay gì hết.

Giống như việc có người da trắng và người da màu, tự kỷ không phải là một bệnh. Đó chỉ là một sự khác biệt trong não bộ mà thôi.

Mình chỉ đơn giản giải thích cho bạn hiểu để tránh những hiểu lầm về những hành động của mình trong tương lai mà thôi.

Cuối cùng mình vẫn muốn nhắc các bạn là đây chỉ là những trải nghiệm của cá nhân mình, và mặc dù trên lí thuyết mình nằm trong hội chứng Asperger, mình không sở hữu tất cả những đặc điểm của tự kỷ. Có những người gặp vấn đề này và có người gặp vấn đề khác chứ không có ai giống nhau, nên bạn không nên đặt trải nghiệm của một người tự kỷ này lên người tự kỷ khác.

"You Don't Look Autistic" - What's Like In My Mind

This is ranting for what my colleague said to me 2 months ago, and I can't seem to get it out of my head, so I figured that this is a good way to let out some of my thoughts so I can finally concentrate on other activities in my life.

Also, there are numerous of literature works on Wattpad which either romanticize or make autistic people look dumb, so I also want to set the record straight of what being us is like.

Now I understand that you're aiming for a compliment, and don't mean anything bad when you said the words. But to me, it was rather insulting and doesn't sit right.

If I don't look autistic, then what do you think autistic people look like? Because, truthfully, there's no indication of how a person with autism should behave. When you meet a person with autism, you only meet a person with autism, not all of them.

Autism is a wide spectrum, but most people look at the TV or newspapers and see the low-functioning, require special support cases of autism, and assume that that is what autistic people are supposed to be like. This is even more so in Vietnam because there's not enough awareness of autism and of Aspies.

I have Asperger's Syndrome, which, after 2013, has been categorized as a subtype of autism spectrum disorder.

People with Asperger's might not have speech delay or several serious intelligence problems that low-functioning autism has. In fact, we are very much looking normal, just like anyone else from the outside. But inside of us is a completely different world.

In order to make it clear to you where I am in the spectrum, this is the range, and where I think I might be:

Many of us are well capable of living by ourselves, of functioning on our own and not dependent on anybody else, and some even have higher regard for their intelligence, take Einstein for example. But that also means that their behaviors are often passed off as quirky instead of as traits of Asperger's Syndrome.

We do have struggles, and sometimes we need understanding from others for how we behave in an attempt to control our problems.

When I was little, I also believed that I was normal, and I must be able to behave like everyone else and should be able to do what they can do. But when I couldn't, for the longest time, I thought that something was wrong with me, and maybe I'm broken, maybe I was inferior to others because I was so different from them, and this lack of explanations tormented me until I came across the term "Asperger's Syndrome". All of the sudden, things just clicked.

So I know now that there's nothing wrong with me, and when I told you I have autism, I'm not seeking pity, because there's nothing to be ashamed of. I just wanted you to know that my brain functions slightly differently than yours, and I want to inform you so you would understand, and avoid misunderstandings in the future.

Autism is not an illness. Just like there are black and white people, our minds are just wired differently.

Finally, I want you to understand that while technically I fall in the autistic spectrum, I don't have all problems that autistic people have. Just like everyone else on the spectrum, some people have these issues, and others have different ones, and you can't use one's autistic experience to interpret others.