Từ khi bắt đầu nghề biên dịch tới giờ đã có rất nhiều cuốn sách do anh dịch được xuất bản. Từ tiểu thuyết, tản văn, bút ký, từ những tập tạp văn thường thường nói về việc đối nhân xử thế cho đến những cuốn sách kỹ năng hữu dụng cho cuộc sống thường ngày.

Đó đều là những công việc dịch do phía nhà xuất bản ủy thác, và dù họ giao việc gì chăng nữa thì anh vẫn luôn trả bài đều đặn không cần quan tâm đến nội dung. Anh đã là một dịch giả tử tế và dễ hợp tác. Ít nhiều thì xét từ lập trường của nhà xuất bản là như vậy. Anh chưa một lần từ chối. Cũng chưa từng quá hạn.

Hai cuốn tiểu thuyết này rõ ràng cũng chính là phía nhà xuất bản giao cho anh dịch. Nhưng nhà xuất bản đã giải thể và anh cũng chẳng nhận được một xu nào.

Bản thảo được anh lưu ở trong máy tính xách tay suốt hai tháng nay, trong thời gian đó anh cũng đã gửi bản thảo đi tới nay đã là nhà xuất bản thứ bảy rồi.

"Chắc anh Jeong cũng biết rồi đấy, dạo này thị trường xuất bản ảm đạm lắm. Nhất là tiểu thuyết lại càng không ai mặn mà."

Đó là câu nói của Hong In Soo - giám đốc một nhà xuất bản danh tiếng đã từng mời anh ngồi vào ghế tổng biên tập.

Nếu anh ta đã nói đến nước này thì chắc là những việc làm được đã làm cả rồi. Không còn cách nào khác, anh lại tiếp tục hành trình rong ruổi sang nhà xuất bản thứ tám. Khoác túi lên vai, anh nhắn nhủ với giám đốc Hong.

"Nếu có gì cần dịch thì nhờ anh giao cho tôi nhé."

"Tất nhiên rồi. Nếu mà có ấy... Gần tám mươi phần trăm các nhà xuất bản đã đóng cửa, số còn lại cũng đang ở trong tình trạng duy trì được đã là may mắn. Thời điểm này chỉ cần có một cuốn xuất bản cũng tốt rồi."

Anh ra khỏi phòng giám đốc và đang chuẩn bị rời khỏi ban biên tập thì cửa bật mở. Anh dừng bước và nhìn về phía người mở cửa. Chưa kịp hiểu gì thì người đó đã chìa tay về phía anh.

"Ôi! Jeong Ho Yeon! Đã mấy năm rồi nhỉ?"

Là Lee Guk Seong ở khoa Ngữ văn, tuy hai người học khác khoa nhưng lại là bạn vì đã cùng tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tại trường Khoa học Xã hội và Nhân văn. Sau khi tốt nghiệp đại học, lần cuối cùng họ gặp nhau là trong lễ cưới của Lee Guk Seong.

Lee Guk Seong dẫn anh quay trở lại phòng giám đốc mà anh vừa rời khỏi, và anh hiểu ngay ra lý do xuất hiện của Lee Guk Seong.

"Em vợ đã đến rồi đấy à?"

Hóa ra giám đốc Hong là anh rể của Lee Guk Seong. Nếu gặp may biết đâu hành trình rong ruổi vô ích của anh có thế kết thúc ở đây, anh nuốt nước bọt khô khốc thầm nghĩ.

Lee Guk Seong giới thiệu mối nhân duyên của họ với giám đốc Hong, rồi như để đáp lễ, anh cũng nói đôi lời về hoạt động phê bình của Lee Guk Seong. Năm ngoái, Lee Guk Seong đã được tạp chí Văn học đề cử là thành viên hoạt động tích cực nhất vào trong vai trò của một nhà phê bình chứ không phải một nhà thơ. Nếu căn cứ theo CV khi ấy thì đó là lúc Lee Guk Seong đang theo học tiến sĩ ở Viện Sau đại học cùng trường.

Lee Guk Seong hỏi với vẻ mặt nghiêm túc.

"Mấy năm rồi không thấy một bài thơ nào của cậu. Cậu không làm thơ nữa à, hay việc phát hành bị hoãn lại?"

"Mình không làm được ấy chứ."

Anh trả lời như vậy là có ý tôi không có gì để nói về chuyện này, cậu cũng đừng hỏi thêm nữa.

Nhưng Lee Guk Seong có vẻ như không hề hiểu ý.

"Người như cậu mà còn không làm được thì rốt cuộc ai làm được?"

Anh chỉ biết cười. Thực lòng mà nói thì đôi khi anh cũng bị cuốn vào câu hỏi rằng mình không làm thơ nữa hay mình không thể làm được nữa.

Anh không hề thề rằng sẽ không làm thơ nữa. Nhưng anh đã từng nghĩ không làm nữa cũng không sao. Giống như nếu bản thân thơ ca đã có lúc là lý do để anh tồn tại, thì vào một thời điểm khác nếu anh tìm được một lý do khác để sống thì không làm thơ nữa cũng không sao.

Một lý do khác để anh phải sống từng chính là người vợ. Là đứa trẻ. Là cuộc sống mà họ cùng nhau xây đắp.

Giám đốc Hong nhìn anh chăm chú trong giây lát rồi hỏi:

"Anh đã giới thiệu được tất cả bao nhiêu bài thơ rồi?"

"Khoảng năm mươi đến sáu mươi rồi ạ."

Vào năm hai mươi sáu tuổi, anh thậm chí còn được tạp chí Văn học trao giải nhà thơ mới với mười ba bài thơ. Và chỉ trong vòng hơn ba năm, anh đã có khá nhiều bài thơ được đăng trên các tạp chí văn học, rồi cả các tờ nhật báo, cũng có lúc thơ của anh được người ta hết lời khen ngợi.

"Hay anh xuất bản thơ ở nhà xuất bản chúng tôi đi? Nếu thuận lợi chưa biết chừng sẽ có nhiều cơ hội hay ho đấy. Anh đừng mất công mất sức vào việc dịch tiểu thuyết nữa mà hãy làm thơ như tôi nói xem sao?"

Thời kỳ còn dồn toàn bộ tâm trí vào thơ ca, anh cũng nhận được một vài lời đề nghị xuất bản thơ. Nhưng anh một mực từ chối. Khi ấy anh thấy những bài thơ của mình vẫn còn thiếu sót chưa thể ghép lại thành một tập thơ.

Bẵng đi vài năm anh đã không làm thơ nữa. Giờ có lẽ cũng không ai còn chú ý tới anh. À không, chắc là người ta đã quên sạch tên tuổi anh rồi.

Giám đốc Hong hào hứng với câu chuyện về tình hình giới xuất bản dạo này, lúc nào cũng có tới vài ba tập thơ leo lên bảng xếp hạng bestseller. Nếu hỏi anh thấy sao, thì nãy giờ anh vẫn băn khoăn điều này, không biết giám đốc Hong đã đọc thơ của mình hay chưa.

"Trước tiên thì anh hãy thử làm khoảng hai mươi bài thơ buồn buồn đi. Tại sao ấy à. Vì đó là thứ thơ hợp với gu của những cô gái mới lớn. Nhớ nhung rồi yêu đương rồi ly biệt rồi nước mắt gì đấy. Dạo này những bài thơ như vậy đang thịnh hành. Chứ những bài thơ khó đọc, theo quy chuẩn văn học là y như rằng bị trả lại ngay."

Anh liếc nhìn Lee Guk Seong. Lee Guk Seong đang nhìn về phía anh cười hở cả răng. Anh vội ngoảnh mặt đi ngay nhưng lại chẳng có chỗ nào khác để nhìn cả.

"Sửa sang lại các bài thơ cho buồn buồn, rồi đặt một cái tựa thật bắt tai, rồi cho thêm một bông hoa làm màu vào bìa là được ngay."

Lee Guk Seong đỡ lời giám đốc Hong.

"Chắc là hơi khác với phong cách của Ho Yeon, anh rể ạ. Thơ của cậu ấy vốn xuất phát từ sự suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống cơ."

"Có ai nói là từ bỏ những bài thơ trước đây đâu? Tôi chỉ nói là hãy làm khoảng hai mươi bài thơ mang tính chiến lược chứ không phải là hạ thấp gì cả. Không phải thế sao, anh Jeong?"

"Để xem đã. Tôi không biết là mình có thể làm thơ kiểu ấy không nữa."

"Anh hãy nghĩ đơn giản thôi. Không cần phải nghiêm trọng thế đâu. Mà với năng lực của anh Jeong thì chắc chỉ độ ba bốn ngày là thơ tuôn ra ào ào ấy chứ. Có gì phải lo lắng đâu."

Lúc sau, khi hai người tới quán trà gần đó trò chuyện, Lee Guk Seong hỏi anh:

"Cậu định sẽ làm thơ thật đấy à?"

Anh chưa trả lời chắc chắn với giám đốc Hong. Nhưng cũng chưa từ chối. Có thể nói là anh đang bối rối đứng trước ngã rẽ, không biết nên rẽ phía này hay phía kia.

Mỗi ngày sống là thêm một ngày phải đối mặt với nỗi nhục nhã. Làm sao mà anh lại khổ sở đến thế này cơ chứ. Anh có cảm giác rằng mối bất hòa giữa anh với thế gian ngày càng trở nên sâu sắc hơn. Dù thế thì anh vẫn muốn hòa giải với thế gian. Hay là thỏa hiệp cũng được. Anh đã tin rằng với sự hòa giải và thỏa hiệp đó, anh sẽ có thể cứu sống được đứa trẻ.

"Rốt cuộc thì cậu muốn điều gì? Làm thơ đơn thuần hay cậu chỉ định làm vì tiền?"

"Nếu vừa làm thơ vừa kiếm được tiền thì cũng tốt mà."

Anh vừa uể oải đáp lại thì Lee Guk Seong há miệng ngạc nhiên bảo:

"Thời gian qua cậu thay đổi nhiều thật đấy. Nếu là cậu ngày xưa thì đây đúng là việc không thể tưởng tượng được. Chỉ cần nghe thấy lời đề nghị như thế cũng đủ làm cậu khó chịu rồi ấy chứ."

"Đúng như lời giám đốc Hong, đó đơn giản chỉ là việc làm mấy tập thơ vô thưởng vô phạt thôi mà. Có gì ghê gớm đâu?"

"Cậu có biết vì sao mình lại từ bỏ làm thơ và quay sang nghiệp phê bình không? Chính là vì cậu, Jeong Ho Yeon đấy. Dù có cố gắng đến đâu thì mình cũng phải thừa nhận rằng mình không thể viết hay hơn cậu. Đúng thế đấy. Thơ của cậu hay đến ngạt thở. Đến mức không thể làm ngơ. Nhưng bây giờ cậu lại định làm mấy bài thơ vớ vẩn kia sao? Đừng làm mình thất vọng... Mình cũng không hiểu sao thời gian vừa rồi cậu lại lặn mất tăm nữa. Dù sao thì cậu hãy làm thơ trở lại đi. Không phải mấy bài thơ nhạt nhẽo kia, mà là những bài thơ thật sự như trước đây ấy."

"Mình không biết mình còn có thể làm thơ như trước đây được hay không. Nếu mà là mấy bài thơ vô thưởng vô phạt thì chắc không phải không làm được, nhưng dù sao thì mình ấy mà, không biết chỉ là tạm thời hay có lẽ cả sau này nữa, nhưng mình không nghĩ là mình sẽ tiếp tục làm thơ."

"Không làm thơ nữa... Lý do là gì vậy?"

Lý do? Đứa trẻ bị bệnh và đang chết dần chết mòn. Chẳng lẽ ở bên cạnh một đứa trẻ như vậy mà anh vẫn có thể thản nhiên tơ tưởng tới những ý thơ và thể hiện bằng những vần thơ bay bổng hay sao? Nhưng nếu nó có thể biến thành tiền và với số tiền ấy có thể chữa trị cho đứa trẻ, thì thơ vớ vẩn hay cái gì hơn thế anh cũng có thể làm được.

Nhưng anh đã lựa chọn im lặng, còn Lee Guk Seong thì không ngừng nói về tình hình của những người bạn đã từng hoạt động cùng câu lạc bộ ngày xưa. Khi câu chuyện chững lại, anh liền đi vào nội dung chính, đây cũng là lý do vì sao anh kéo Lee Guk Seong ra quán trà nói chuyện.

"Mình muốn bán mấy tập thơ. Cậu xem có thể mua giúp mình không?"

Thời gian mà họ cùng hoạt động trong hội, Lee Guk Seong thường xuyên ghé qua nhà trọ của anh, để xem những tập thơ mà anh sở hữu. Và đã mấy lần cậu ta đề nghị anh bán lại những tập thơ đó cho mình.

Đó là những tập thơ mà anh đã nhịn đói để mua. Để có những tập thơ ấy, thời đi học anh đã không nề hà bất cứ một công việc gì. Mùa hè thì anh đi thuyền đánh cá, mùa đông thì anh lang thang trong khu rừng cấm săn bắt. Đó là thời kỳ mà anh đã tin rằng hạnh phúc chính là khi được vùi mình giữa khoảng hai nghìn tập thơ.

Phần lớn trong số đó đều là ấn phẩm xuất bản lần đầu tiên, và cũng có nhiều quyển là bản quý hiếm. Được biết tập thơ viết tay của các nhà thơ KAPF* ra đời trong thập niên 30 và bút tích của các nhà thơ chết yểu được phát hành trong thời chiến mà anh đang giữ, tất cả cũng chỉ còn vài cuốn là được lưu giữ cho đến ngày nay.

Lee Guk Seong hỏi lại:

"Cậu sẽ bán các tập thơ sao? Có vẻ như cậu quyết tâm lắm đây. Cậu thật sự không định làm thơ nữa ư?"

"Có lẽ cậu giữ thì sẽ tốt hơn. Vì sẽ giúp ích không ít cho việc nghiên cứu của cậu đấy."

Và nếu trả lại căn phòng đang thuê thì chắc anh cũng không có chỗ nào để bảo quản đống sách đó nữa. Đó chính là hiện thực.