- "Trung Thu" hả?

- Đúng rồi đó Su Ri. Là ngày trăng tròn của tháng tám. Vào ngày này mọi người sẽ sửa soạn lễ cúng kiến tổ tiên, cầu mùa màng tốt tươi, để gia đình sum họp và nhiều ý nghĩa khác. Trẻ em thì cầm đèn lồng vui chơi dưới trăng.

Hoàng Lan mỉm cười nhìn Su Ri. Cả hai đang trên đường đi học về, hôm nay trong lớp cô giáo Trúc có nhắc tới hai ngày nữa là đến Tết Trung Thu. Mọi người trong lớp xôn xao bàn tán. Su Ri lần này chỉ im lặng, cậu chú ý nghe đến những câu nói của các bạn trong lớp. Có người nhắc tới bánh Trung Thu, người nói sẽ mua lồng đèn, người thì đi chơi vô cùng sôi nổi. Cậu cứ im lặng tới khi tan học rồi mới hỏi Hoàng Lan. Về nhà, Su Ri bước tới thưa ông, ông chú và Ba Mẹ đang nói chuyện ở phòng khách. Cậu ngồi xuống cạnh Mây rồi nói cho mọi người nghe những gì mình biết hôm nay.

- Tết Trung Thu hả con? - Chi Ni ngồi cạnh chồng, đối diện con trai. Cô hạ miếng bánh định ăn xuống mà hỏi.

Su Ri hào hứng trả lời:

- Dạ! Con nghe mấy bạn nói là ngày lễ cúng trăng, cầu mùa màng bội thu và mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp của thế giới loài người.

Mọi người đều theo dõi những gì Su Ri nói. Chi Ni lại lấy sách ra lật lật, cô tìm thấy gì đó rồi đọc lên:

- "Tết Trung thu mang nhiều ý nghĩa quan trọng đối với người Việt Nam, để mọi người thể hiện lòng biết ơn với các thành viên trong gia đình, để mọi người sum vầy và giữ gìn bản sắc văn hóa. Mùa lễ này là cơ hội để thành viên trong gia đình tụ họp và là dịp con trẻ được vui chơi, rước đèn cũng như có những kỷ niệm đẹp thời thơ ấu."

Chi Ni đọc xong thì ngẩng đầu lên nhìn mọi người mỉm cười:

- Chỉ một ngày lễ mà mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp lắm đó mọi người.

Mây cũng cười, anh hào hứng nói:

- Chà vậy thì chúng ta cũng nên hưởng ứng ngày lễ này đi chứ! Nghe tới đi chơi làm chú nôn nao quá!

- Đúng vậy. Đây cũng là dịp để chúng ta học hỏi thêm nữa ở con người. - Ông Ba Ram cũng tán thành.

Pung Un ngồi cạnh Chi Ni, anh mượn quyển sách của cô rồi lật sang trang khác vì thấy trang trước chưa viết hết câu. Đọc một lượt từ trên xuống dưới rồi lại nói:

- Trong đây có nói về cách bày cúng Trung Thu, còn nói trẻ em sẽ cầm đèn lồng đi chơi và ăn bánh Trung Thu. Ở các trường học còn có tiết mục Chị Hằng và Chú Cuội.

Su Ri gật đầu theo những lời Ba kể, cậu được nghe Hoàng Lan kể những hoạt động đó rồi và cảm thấy rất hứng thú. Bỗng nghe tới "Chị Hằng" và "Chú Cuội" thì không hiểu là gì liền hỏi lại. Pung Un lại trỏ tay vào trong sách, dò dò vài hàng chữ rồi trả lời:

- Trong đây nói Chị Hằng hay Hằng Nga là một vị tiên nữ sống trên cung trăng. Thường được các cô giáo ở trường Mẫu Giáo và nhà trẻ hóa trang thành vào dịp Trung Thu để phát quà cho các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn hoặc là học tập tốt và ngoan ngoãn. Còn Chú Cuội là một chàng tiều phu... - Pung Un dừng lại. Anh đọc thấy chữ lạ liền quay sang ông Ba Ram hỏi:

- Ủa tiều phu là gì vậy Ba?

Ông Ba Ram trả lời:

- Theo Ba biết thì ngày xưa con người gọi những người lên rừng đốn củi là tiều phu.

- Ờ vậy sao không kêu người đốn củi đi, kêu tiều phu chi cho rắc rối không biết.

Pung Un lại càm ràm rồi quay lại đọc tiếp:

- "Chú Cuội là người đốn củi. Vô tình tìm được một cây đa quý có lá chữa trị được mọi bệnh tật và đem ra giúp đỡ người. Nhưng cây này chỉ được tưới bằng nước sạch, không được tưới nước dơ. Bỗng một ngày vợ anh quên mất chuyện này, đem chậu nước dơ tạt vào gốc cây nên cây tróc gốc bay lên. Cuội đi đốn củi về thấy thì tiếc, cố gắng níu cây ở lại nhưng cuối cùng cũng bị cây kéo đi mất. Cả hai bay lên Mặt Trăng và ở lại đó cho tới ngày nay." Đây là tóm tắt ngắn gọn về chuyện Chú Cuội.

Những gì Pung Un đọc ra khá đầy đủ, từ Chị Hằng đến Chú Cuội đều là thông tin đầy đủ. Có nhiều truyền thuyết xoay quanh hai nhân vật này, nhưng trẻ em được biết tới nhiều nhất là những câu chuyện vừa trên. Su Ri trầm trồ trước những sự kiện và nhân vật được Ba kể lại, cậu lần nữa ngạc nhiên về những câu chuyện thần kỳ ở thế giới loài người. Cả nhà cũng có những cảm nhận tương tự nhưng ở mức độ nhẹ hơn, mọi người nghĩ có thể đây là những câu chuyện cổ kể cho trẻ em nghe và chỉ bất ngờ về độ sáng tạo của chúng là chính. Ông Ba Ram cảm thấy ngày lễ này thật ý nghĩa và nên học hỏi, sau đó liền căn dặn:

- Được rồi. Ba nghĩ là chúng ta sẽ chuẩn bị cho Tết Trung Thu từ bay giờ nên các con hãy sắp xếp.

"- Dạ Ba."

Pung Un và Chi Ni gật đầu. Thấy thế ông cụ lại quay sang Su Ri:

- À Su Ri nè. Lồng đèn mà con nói đó có hình dạng như thế nào vậy?

Su Ri nghe tới cặp mắt liền sáng lên. Cậu nghe các bạn nói về Trung Thu nhiều nhất là mấy cái lồng đèn đủ hình dạng, tự mình cũng muốn có một cái liền hào hứng nói với ông:

- Dạ nhiều lắm ông! Có lồng đèn hình cá chép, hình rồng, hình ngôi sao năm cánh là nhiều nhất!

- Ừm vậy thì con cũng nên biến ra một cái đi. Để có mà đi chơi với các bạn.

- Dạ!

Thế rồi gia đình ông Ba Ram bắt tay vào chuẩn bị cho ngày Rằm tháng tám, nhà nhà cũng đang sắm sửa và chuẩn bị cho ngày lễ truyền thống này.