QUẬN SHIBUYA, TOKYO THÁNG TƯ NĂM 1924

Tháng Tư đến, bốn tháng sau khi có Hachiko và vài tuần sau đám cưới của Chizuko và Tsumoru, việc đi dạo của giáo sư Ueno với con chó đã trở thành thói quen hằng ngày. Mặt trời tỏa nắng tới chiều muộn và ông thích thả bộ bên bờ ao khi một bàn tay vô hình tô vẽ lên khu vườn muôn ngàn sắc màu.

Mùa xuân đang tới, những cây tuyết tùng cao như cột buồm của những con thuyền đang neo ở cảng Yokohama tỏa bóng xuống những khóm mận. Những bông súng ca hát trên mặt hồ và những bông sen mỉm cười tươi tắn với mặt trời.

Nhưng giữa những cây sồi, những bông hoa rực rỡ nhất là những bông cúc, loài quốc hoa của Nhật Bản.

Một buổi chiều, giáo sư nói:

- Hachiko, nhìn những màu sắc này xem. Những màu sắc thật đậm đà, màu xanh của bầu trời thật trong trẻo và màu đất son thật rực rỡ, có mất cả đời người họa sĩ cũng không thể vẽ giống như vậy được. Mày có thể chắc chắn về điều đó.

Hachiko gật đầu tán thành, bởi vì nó rất thích những cuộc đi dạo ngày chủ nhật. Giáo sư có rất nhiều điều để kể cho nó nghe, ông giống như một cuốn sách để mở vậy. Ông giải thích cho nó cây lúa lớn lên như thế nào hay làm sao để phân biệt một cây liễu với một cây phong trắng lá răng cưa.

- Hachiko này, mày có thấy bãi đất bằng ở phía trước không? Đấy chính là nơi cơ trưởng Tokugawa đã thực hiện chuyến bay đầu tiên bằng máy bay đấy. Thật là tuyệt vời khi được nhìn thấy nó bay vút lên trời với những tiếng ồn đinh tai nhức óc, ta thề là thế.

Ngày nọ, hai chủ tớ đi dạo và gặp phu nhân Okinawa trong vườn cùng hai con. Giáo sư lập tức bỏ mũ ra chào bà:

- Chào buổi sáng, phu nhân Okinawa. Chào các cháu.

Rồi vừa vuốt ve Hachiko, ông vừa nói:

- Con chó rất đẹp, phải không nào? Không sao đâu, thưa phu nhân, phu nhân đừng sợ, các cháu có thể lại gần nó. Chào Koki. Chào Airi. Đúng rồi, nó vẫn chỉ là một chú cún con thôi, nhưng nó thông minh hiếm thấy đấy. Giống akita, vâng, thuộc hạng tốt đấy ạ. Một con chó dành cho chiến binh, cho một samurai. Yaeko ư? Không, không đâu, thưa phu nhân Okinawa, vợ tôi không thích nó lắm. Con chó là của Chizuko, nhưng khi con bé lấy chồng rồi về nhà chồng thì nó ở lại với chúng tôi. Vâng, rất tốt, chúc bà một ngày tốt lành, bà Okinawa và xin gửi lời chào trân trọng tới ông nhà.

***

Trong những buổi dạo chơi, giáo sư giải thích cho Hachiko nghe bướm thuộc lớp sinh vật nào, ăn gì và sống ở đâu. Một hôm, ông nhìn thấy một con bướm hiếm có đến nỗi ông đã là một việc khác hẳn mọi khi. Ông chạy ra khỏi con đường mòn, vào bãi cỏ và đuổi theo con vậy đến khi nó đậu trên một cành cúc. Ông huýt sáo gọi Hachiko lại, nó chạy ngay đến gần và bắt đầu hít ngửi con côn trùng.

Vừa nghiên cứu sinh vật nhỏ bé kia, giáo sư vừa nói với Hachiko:

- Mày đừng ngạc nhiên. hachiko này, ta trịnh trọng thề với chú mày rằng con bướm sọc đen vàng này là một con Sephisa. Người ta ít khi nhìn thấy loài này ở quanh đây. Nó là một con vật khá đặc biệt đấy.

Những lần khác, ông lại nói cho nó nghe về những cây cổ thụ đang tỏa bóng mát cho lũ trẻ chơi thả diều hay cho những người già ngồi đọc báo trên ghế băng.

- Còn đây là một cây bạch quả, một cây cổ thụ đấy nhé. Mày sẽ không gặp được cái cây nào già hơn nữa ở khu này đâu, mày có thể chắc chắn về điều đó.

Những ngày khác, giáo sư lại lo lắng vì bà Yaeko và ông thú nhận điều đó với chú chó khi họ dạo chơi giữa những hàng cây.

- Hachiko này, ta trịnh trọng hứa với chú mày, rằng năm nay sẽ không có chuyện chúng ta mua máy giặt cho bà Ueno đâu, để xem bà ấy có nổi điên lên không. Không, bà ấy không hề đứng về phía chú mày, mặc dù bà ấy tỏ ra như thế. Bà ấy đang cáu ta đấy, rất cáu!

Trong những dịp khác, khi giáo sư nhận thấy cái đói đang cào xé ruột, ông bảo nói nó:

- Nào chúng ta đi thôi, Hachiko, nếu không sẽ muộn mất!

Lúc ấy, con chó nhìn ông như thể không hiểu muộn thì sao, như thể những quầy đổi tem và những chỗ bán kem sẽ bị phù phép mà biến mất vậy. Nhưng nó không sủa, cũng chẳng phàn nàn gì, chỉ nhìn ông với một điệu bộ mỉa mai và theo ông về tận nhà, vừa đi vừa cố tìm kiếm những chú bướm giống như con họ đã thấy ngày nọ.

Khi chủ tớ về tới nơi, Hachiko chạy vào nhà qua cửa vườn và theo như thói quen mọi ngày, nó sủa ba lần để mọi người biết là họ đã ở nhà và khi bà Ueno mở cửa sau cho họ, nó vẫy đuôi và chạy vòng quanh chính mình ba lần, cho tới khi bà chủ nhà lên tiếng:

- Ta thấy chủ tớ các người về nhà rồi. Cái con chó ồn ào này!

***

Mỗi chiều chủ nhật, Hachiko đều khiến bà Ueno nổi giận vì nó không để cho bà nghe chương trình dài kì trên đài. Thế là bà lại đứng lên, còn con chó chạy đến nằm bên chân ông chủ một cách đắc ý, cứ như nó vừa hoàn thành nhiệm vụ vậy.

Một ngày mùa xuân khác, lúc ấy đã vào tháng Tư, khi ra khỏi nhà, Hachiko bỗng trở nên đặc biệt hồi hộp và kích động khi nhìn thấy những cái bóng dài rực rỡ sắc màu tràn ngập trên đường. Có hàng nghìn cái như vậy, giống hệt những đám mây nhỏ đang làm vẩn đục màu xanh trong vắt của bầu trời Tokyo. Thế là nó ngẩng đầu lên, đứng yên không động đậy, rồi bắt đầu sủa. Giáo sư liền nói: "Người ta có thể nghe thấy tiếng sủa của chú mày từ tận cung điện Hirohito đấy. Hachiko, không được sủa!"

Rồi chỉ tay lên những mái nhà, ông giải thích cho nó:

- Mấy cái đèn lồng cá chép bay trên hiên nhà này đều vô hại. Tất nhiên là mày phải thích chúng rồi! Đang dịp lễ hội Kodomo đấy, biết không? Chúng ta tổ chức lễ hội này để cầu cho lũ trẻ lớn lên khỏe mạnh. Kia là cá chép, cá chép sông đấy, chúng bơi ngược dòng, như lũ trẻ ấy. Mày có thấy con màu đen bay quanh đỉnh cây sào không? Nó đại diện cho người cha trong gia đình. Đúng thế, con màu đỏ đại diện cho người mẹ và những con còn lại là các con. Người ta làm thế để cầu thần linh phù hộ cho bọn trẻ lớn lên khỏe khoắn và mạnh mẽ.

Họ đi tiếp đến công viên Yoyogi, vừa thả bộ, giáo sư vừa lẩm nhẩm một bài hát dân dã:

       Hoa anh đào, hoa anh đào,
       Trên những rặng núi, khắp các vùng quê,
       Trải dài ngút mắt.

Tới công viên, mê đắm khi thấy mùa mới đã tràn về sau những đợt lạnh giá khắc nghiệt của mùa đông, giáo sư cất tiếng hát vang:

        Như sương, mây bung nở,
       Ôm ấp lấy thân, cành.
       Mau đi nhanh! Đi nhanh!
       Tới ngắm hoa đào nở!

Rồi ông nói với Hachiko:

- Này Hachiko, nhìn xem những cây hạnh và anh đào đâm chồi nảy lộc thế nào kia. Ta thề với chú mày đây là một mùa xuân độc nhất vô nhị. Và ta trịnh trọng hứa đấy!Phải, phải, đừng có nhìn ta kiểu xấc xược ấy. Nếu cần, chúng ta có thể ra văn phòng công chứng để chứng thực điều đó, mày hiểu chứ? Mà năm nay mày sẽ được thấy bãi biển và được tắm biển đấy, bởi vì ta là Eisaburo Ueno. Không ư? Mày không tin ta ư? Rồi mày sẽ thích cho mà xem!

Con chó lại dạo bước bên cây ba toong, đi theo tiếng động nho nhỏ quen thuộc còn giáo sư tiếp tục màn độc thoại của mình. Khi quay về, họ đổi đường khác và đi qua gần nhà ga.

Bà Fujiwara đang ở quầy bán cá, sắp xếp lại các mặt hàng mà người ta vừa chở đến trong những chiếc giỏ gai. Vừa nhìn thấy họ, bà thốt lên:

- Con chó đẹp quá, thưa giáo sư!

Cửa hàng của bà Fujiwara ngay cạnh tiệm tạp hóa của ông Matsumoto. Nghe thấy tiếng bà hàng xóm, ông này cũng chạy ra. Ông béo như một thùng phi cá trích, chậm chạp và kiên nhẫn như một con trâu rừng khi không bị lôi ra khỏi hang. Lúc nào trên mặt ông cũng nở nụ cười đầy tự hào. Vừa nhìn thấy con chó, ông trầm trồ với giọng nghiêm trọng:

- Nó lớn nhanh thật đấy!

- Vâng, kể từ khi đến đây, Hachiko đã lớn thêm và tăng được vài cân rồi ạ.

Hachiko đã trở nên khá nổi tiếng trong khu phố, bởi vì khi lên tàu ở ga Shibuya họ đều thấy nó đang chờ giáo sư Eisaburo và nó cũng quen biết hết những người chào nó hay vuốt ve nó.

Ngày nọ, khi họ trở về nhà vào khoảng năm rưỡi chiều, cô kĩ nữ Mio Sasaki khiến họ dừng lại. Cô mặc một bộ kimono bằng lụa đỏ thêu vô số những con chim từ thiên đàng. Chắc cô đang đi dự một bữa tiệc riêng trên đường Dogenzaka. Thấy Hachiko đi cùng giáo sư, cô e lệ nhìn xuống và trầm trồ:

- Đáng yêu quá!

Trong giây lát, giáo sư có cảm giác như cánh cửa trên trời vừa được mở ra trước mắt mình. Ông chưa bao giờ có cơ hội nói chuyện với cô, hai má ông đỏ ửng lên như hai quả anh đào chín mọng. Ông lí nhí đáp:

- Vâng. Nó ở với chúng tôi cũng được mấy tháng rồi.

Cô Sasaki vuốt ve Hachiko rồi giơ bàn tay thoa phấn trắng phớ lên chào tạm biệt. Sau đó, cô lại tiếp tục uyển chuyển bước về phía đường Dogenzaka, chân dường như không hề chạm đất.

Ông giáo lại thì thầm:

- Trông cô ấy như búp bê ấy nhỉ?

Hachiko quay đầu lại nhìn ông chủ với ánh mắt như thể không hiểu nổi vì sao ông lại hồi hộp như vậy.

Đây là thời gian biểu một tuần của giáo sư Eisaburo: sáng sáng, ông đến nhà ga cùng Hachiko, ông kết thúc buổi sáng ở trường Đại học Todai, quay về bằng tàu, đón chú chó ở ga Shibuya và vào những ngày cuối tuần cả hai cùng đi dạo tới lúc đôi chân kêu đủ rồi mới dừng. Khi một thứ hai mới bắt đầu, ông lại lên tàu từ sớm trong khi Hachiko quay về nhà và ở đó cả ngày, ngủ trưa hoặc gà gật, cho đến khi chiếc đồng hồ Thụy Sĩ trong đầu nó nhắc nhở đã đến lúc con tàu từ Tokyo trở về. Lúc đó, tưởng như ai đó vừa đánh lửa cho cái tên lửa siêu âm ấy, nó phóng như bay ra ga để chờ giáo sư, cứ như thể đó là lẽ sống của đời nó vậy.