Câu 52: trình bày XN của HPQ

1. ĐỊNH NGHĨA:

- Hen phế quản là một hội chứng có đặc điểm là viêm đường thở với sự tham gia của nhiều tế bào viêm, chủ yếu là tế bào Mastocyte, eosinophile... làm tăng phản ứng phế quản thường xuyên với nhiều tác nhân kích thích, dẫn đến co hẹp toàn bộ khí phế quản, gây nên khó thở ra chậm. Mức độ co hẹp thay đổi nhưng có thể tự hồi phục hoặc hồi phục sau khi dùng thuốc giãn phế quản.

2. XN CLS:

a. XQ phổi:

- Trong cơn hen ít làm, nếu làm thường thấy lồng ngực và cơ hoành ít di động, xương sườn nằm ngang, các khoang liên sườn giãn rộng, hai phế thường quá sáng, rối phổi đậm.

- Cần chụp phổi khi có các dấu hiệu lâm sàng nghi ngờ để phát hiện các biến chứng như TKMP, Tràn khí trung thất hoặc tổn thương viêm phổi là căn nguyên làm hen nặng lên.

- Nhiều bệnh nhân XQ phổi vẫn bình thường.

b. Thăm dò chức năng hô hấp:

- Có hai tiêu chuẩn thông khí phổi quan trọng để chẩn đoán hen phế quản.

+ Rối loạn không khí tắc nghẽn có hồi phục được, và sự biến đổi lưu thông khí đo bằng lưu lượng đỉnh kế, một dụng cụ đơn giản, biểu hiện bằng một trong các trường hợp sau:

= Lưu lượng đỉnh tăng hơn 15% sau 15 - 20 phút cho hít thuốc cường B2 tác dụng ngắn.

= Lưu lượng đỉnh thay đổi hơn 20% giữa lần đo buổi sáng và chiều cách nhau 12 giờ ở người bệnh dùng thuốc giãn phế quản.

= Lưu lượng đỉnh giãn hơn 15% sau 6 phút đi bộ hoặc gắng sức.

+ Đo cung lượng đỉnh (PEFR) thấy giao động giữa sáng và chiều trên 20% trong ngày và trong tuần lễ.

- Phản ứng phế quản tăng cao (dùng Test kích thích phế quản).

- Sức cản đường thở (RaW) tăng lên, FEV1 giảm, chỉ số Tiffeneau giảm.

- Để theo dõi cơn hen và để xác đinh mức độ nặng nhẹ của cơn hen thì cung cung lượng đỉnh( PEER). Theo quy ước quốc tế 1998: Hen phế quản nhẹ khi PEFR > 80% số liệu lý thuyết, hen phế quản trung bình từ 60 - 80%, nặng < 60%.

c. Đo khí máu: Thường làm trong cơn hen nặng:

- PaO2 giảm, có khi < 70 mmHg.

- PaCO2 tăng, có khi > 50 mmHg (khi có suy hô hấp).

- SaO2 giảm trong cơn hen nặng.

- PH máu giảm khi có toan hô hấp.

d. Xét nghiệm thường quy:

- CTM: Số lượng BC hơi tăng trong cơn hen cấp tính. Số lượng BC mà BC đa nhân tăng cao khi có bội nhiễm. + BC ái toan (E) tăng phổ biến (từ 10% trở lên).

- Đờm: Có bạch cầu ái toan, Tinh thể Charcot- Leyđen, hình xoắn Curschmann

e. Cần làm thêm

- Điện tim: Trong cơn hen thấy nhịp nhanh xoang, có thể thấy hình ảnh tăng gánh thất phải khi có suy thất phải.

- Khám tai mũi họng, xoang- Nhất là chụp xoang

- Các xét nghiệm miễn dịch:

+Test da với dị nguyên.

+ Định lượng IgE toàn phần: Không đặc hiệu.

+ Định lượng Reagin đặc hiệu.