Trong Chap này, vì nguyên bản là tiếng Anh, mà tiếng Anh và tiếng Việt là 2 ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau, nên một số ví dụ, phân tích sẽ khó áp dụng vào Việt Rap. Mình đơn giản là người dịch sách nên mình sẽ cố gắng bám sát vào nguyên gốc, và lấy một số ví dụ ở tiếng Việt để dễ hiểu. Mình khuyên các bạn nên đọc để tham khảo, tìm nghe các bài trong ví dụ, rồi tự ngẫm làm thế nào áp dụng cho tiếng Việt, cho Rap của mình, chứ đừng đem dập khuôn theo.

Tôi không phải là người có thể yên chí với những line đơn giản, dễ dàng và cơ bản. Tôi luôn cố gắng hết sức mình, khi bạn nghe vần điệu của 1 bài rap, bạn có thể nghe rõ thấy mỗi nỗ lực, cố gắng của người viết nên nó.
Masta Ace

Vần thường được coi là yếu tố quan trọng nhất khi viết rap – MC thường gọi rap lyrics là "rhymes". Cùng với nhịp điệu (rhymth) thì vần (rhyme) đem lại tính nhạc cho lyrics rap, vì con người ta thường thích lắng nghe những âm thanh tương tự được lặp lại.

Gieo vần chính là cái khó nhất khi viết lyrics rap. Nếu như một artist có thể bỏ thời gian của mình để tạo ra một Rhyme phức tạp nhưng vẫn truyền đạt được rõ ràng thông điệp của bài hát, đó chính là dấu hiệu của một MC trình độ cao.

Nhưng không phải cứ nhét vần phức tạp vào để khoe khoang làm người nghe không hiểu gì, lại phải nhờ người viết người trình bày giải thích. Cái hay, cái đẹp là nằm ở cảm nhận của bản thân người nghe.

Những người như Nas, Eminem, tôi không nghĩ là họ có thể nghĩ ra một verse của mình trong vòng 10, 15 phút. Thể loại gieo vần phức tạp như vậy làm sao có thể thực hiện dễ như trở bàn tay được – nó đòi hỏi phải luyện tập viết lách hàng ngày, thường xuyên lắp ghép lines và nhóm từ.
Rah Digga

Việc gieo vần và đem quan điểm của bạn đến người khác thực sự là khó. Đó là lí do vì sao rap là một loại hình nghệ thuật, nó có cái hiểm hóc của nó. Chúng ta có thể ngồi đây bàn chuyện trên trời dưới biển, luận đạo lí thâm sâu nếu như không phải gieo vần, lo nghĩ làm sao cho nó vần và nghe thật hay, nhưng như thế thì không còn gì là thử thách nữa.
Evidence, Dilated Peoples

Có khả năng gieo vần theo nhiều cách khác nhau giúp cho bạn có thể phát triển với tư cách 1 artist. Bạn có thể diễn tả bản thân một cách hiệu quả hơn, hình thành một style riêng cho mình, giữ cho style đó không ngừng tiến hóa.

Có quá nhiều từ trong ngôn ngữ, tôi không bao giờ có thể đạt tới đỉnh điểm của việc diễn tả chính xác những gì tôi cảm thấy và gieo vần cho nó.
MURS

Vần Hoàn HảoVần hoàn hảo là dạng đơn giản nhất và dễ nhất của Rhyme. Đó là khi một từ này kết thúc y hệt như từ kiaVí dụ:
cat/hat
mug/plug
hit/grittao/cao
giường/tường
lệnh/bệnhĐây là một ví dụ cho vần hoàn hảo trong 2 câu của track "The Message" by Melle Mel:A child is born with no state of mind,
blind to the ways of mankind.

https://youtu.be/e6_WZ3qMPs0

Trong câu trên, tất cả các từ vần với nhau đều kết thúc bằng một âm thanh giống nhau: "-ind"Vần hoàn hảo được dùng rất nhiều ngày nay, nhưng những track hiphop ngày trước dùng nó thường xuyên hơn, vì lúc đó các dạng gieo vần khác chưa được hoàn toàn phát triển, khám phá.

Style gieo vần ngày trước đơn giản hơn ngày nay, vì lúc đó nó còn mới, tất cả mọi thứ đều là mới. MC ngày nay chỉ thêm thắt vào những gì đã có sẵn ở đó, khi mà những rapper ngày xưa sáng tạo ra những thứ đó từ hai bàn tay trắng – chưa có một nền tảng, nền móng nào được đặt ra cả.
Speech, Arrested Development

Ngày nay, vần hoàn hảo còn bao gồm cả lặp lại nguyên từ/ cụm từ đó. Ví dụ:
"Tối qua tôi ngồi viết những vần câu. Từ ngữ từ đâu đến đào sâu giúp tôi viết những vần câu."
Kĩ năng này không phải lúc nào cũng được các rapper đồng ý, nhưng phần lớn đều công nhận nó.

Ngày xưa nếu bạn nói lại những cái bạn vừa nói thì ngta nghĩ bạn vớ vẩn. Nó từng bị cho là hai lúa nếu bạn rap lại cái từ, cụm từ đó, nhưng ngày nay thì nó lại được thịnh hành. Hiphop đã thay đổi.
Yukmouth

Trùng âm (Nguyên âm):
Trùng âm xảy ra khi hai từ không có kết thúc giống nhau nhưng được dùng kết thúc tương tự để tạo ra rhyme.Ví dụ:
fit/hip
cat/back
hot/dogviết/liếc
uyên/tuyệt
khoang/sang

Mình thấy với Việt Rap thì có vẻ các rapper Southside dùng nhiều gieo vần trùng âm hơn các rapper Northside, chắc cũng vì sự khác biệt giữa tiếng hai miền.Đây là một ví dụ trong "America's Most Blunted" của Madvillain:The most blunted on the map....alley with a hood rat.

https://youtu.be/jytxkJUM_7U

Ví dụ tiếng việt:

Em hỏi anh có *biết 1 câu *chuyện
Bên ngoài *hiên con chó điên bị *liệt

Các bạn có thể thấy, ở ví dụ trên khi gieo vần không dùng vần hoàn hảo để gieo "biết"với 1 từ vần "-iết" hay "chuyện" với 1 từ vần"-uyện", "hiên" với "-iên"hoặc "tuyệt" với "-uyệt". Nhưng vẫn tạo được ra rhyme. Đó chính là vần trùng âm.Vần trùng âm được sử dụng khá rộng rãi trong rap ngày nay vì tính linh hoạt của nó. Với gieo vần trùng âm, bạn không cần phải ngồi tìm vần hoàn hảo => sẽ có nhiều từ cho bạn gieo vần để truyền đạt ý của mình hơn.

Bẻ từ
Vần trùng âm còn có một bước tiến nữa đó là Bẻ từ. Bẻ từ là kĩ năng đọc "lái" từ này cho vần với từ kia, để có thể gieo vần. Eminem là người nổi tiếng trong việc sử dụng kĩ năng này:Ví dụ:
arms/ Mom's
three/ DreVí dụ của kĩ năng này trong bài "Lose Yourself" của Eminem:arms are heavy gieo vần với Mom's spaghetti.Hai từ "arms" và "moms" không có vần chung, nhưng cách phát âm có thể làm cho chúng gần giống nhau để được tính là vần.Như Stat Quo nói "Với Eminem, anh biết cách làm các từ thường không vần với nhau có thể vần với nhau – anh ta rất giỏi trong việc đó. Vần hay không, là do cách Eminem phát âm nó."

Rất khó để luôn nghĩ ra những từ vần với nhau. Và đôi khi kĩ năng bẻ từ trở nên cực kì hữu ích. Những người như Redman có thể lái từ ngữ sao cho hợp với rhyme của mình thay vì tìm những từ nhất định để rhyme.
Steele, Smif N Wessun

Khi bẻ từ để gieo vần mà không cần có kết thúc giống nhau thì đó gọi là "Gieo vần mà không cần vần"
Planet Asia

Tôi nghĩ kĩ năng này đến từ freestyle rất nhiều, vì khi freestyle là tức thì, là sống chết nên phải nghĩ sao cho kịp từ sau sao cho nó vần với từ trước.
K-Os

Lặp âm đầu, phụ âm thuận
Lặp âm đầu thường xuất hiện với những từ bắt đầu bằng những chữ cái hoặc âm thanh giống nhau. Kĩ năng này tinh vi hơn các kĩ năng khác và cũng cho những kết quả rất khác. Nó thường được sự dụng để tăng tính bắt tai cho lyrics hơn là gieo vần ở mỗi line.Ví dụ trong track track "Dre Day" verse Snoop Dogg:
"Here's a Jimmy joke about your mama that you might not like."

https://youtu.be/0xS9hvs5F7s

Ví dụ tiếng việt:
"Nòng súng lên đạn sẵn sàng sửa soạn sắp xếp sắp sửa bắn
Chẳng cần chần chừ, chậm chân thì chắc chắn có thằng khác chiếm chỗ
Không kì khó khăn kiên cố cầm cự công kích cho chúng nó văng mình"

Lặp âm đầu có 2 cách sử dụng trong line – các từ đứng trực tiếp cạnh nhau, hoặc các từ đứng gần nhau. Với cả 2 cách, chỉ cần từ bắt đầu bằng chữ đầu giống nhau thì sẽ làm cho Flow thêm tính nhạc và thú vị hơn.

Phụ âm thuận được tạo ra khi từ có cùng phụ âm đầu và cuối nhưng khác nguyên âm.

Ví dụ:
sock/sack
cut/cot
bell/billPhọt/Phẹt
Bụp/Bịp
Lắp/LépPhụ âm thuận có tác dụng tương tự Lặp âm đầu – một số âm thanh được lặp lại tạo nên một cấp bậc mới trong flow nói chung làm hút người nghe.
Đây là một ví dụ trong "A Thug's Love Story". Kĩ năng này trong tiếng Việt không thông dụng lắm nên mình sẽ không đưa ra ví dụ cụ thể, bạn có thể tự suy:The other six started to pop, felt something hot,
I think I got hit, my jacket is ripped.Bản thân từ "Hip-hop" chính là một cách chơi Phụ âm thuận, với H và P là phụ âm giống nhau, nguyên âm i và o thay đổi.

Vần kép (Multi)
Vần có thể là vần đơn như "Cat", "Bat", "hat", "Tịt", "Bịt", "Mịt". Nhưng có điều thú vị là hiphop ngày nay bắt đầu chuộng một kĩ năng được biết đến với cái tên "Multi", kĩ năng gieo vần kép.Multi đơn giản được thể hiện ở ví dụ sau:
dropping these vần với mockeriesỞ đây, "dropping these" và "mockeries" có 3 âm tiết và cả 3 đều vần với nhau. Tiếng anh có nhiều từ với nhiều âm tiết nên Multi rất được ưa chuộng, từ những rapper thời đầu như Big Daddy Kane và Kool G hay những MC ngày nay như Eminem, Big Pun.
Với Tiếng việt, từ chúng ta hầu hết chỉ có từ một âm tiết nên nó sẽ hơi khác biệt một chút. Ở Việt Rap thì có DSK là một bậc thầy về chơi Multi, vần kép, các bạn có thể tìm nghe nhạc của anh này để quote và ngẫm.

1 ví dụ tự minh họa:"Khi tao bắt đầu spit ra rhyme từng vần từng chữ
Mấy thằng rapper bất tài rụng rời chân tay, từng phần, đừng giữ
Tao xoáy vào óc mày lại van tao dừng vần, đừng giữ
Tao còn chưa diss mày đâu nên cứ mừng dần, đừng dữ"

Có những người chỉ gieo vần đơn, nghe sẽ nhàm chán. Vì thế với tư cách 1 artist, khi nghe nhạc tôi rất trân trọng những người có thể nghĩ ra những tổ hợp vần, những vần gieo với nhau mà tôi không nghĩ là chúng có thể.
Masta Ace

Kết nối vần kép.
Vì vần kép (multi) có thể có độ dài ngắn khác nhau với những âm thanh khác nhau => có những cách khác nhau để kết nối chúng lại. Kĩ năng này sẽ làm bài nhạc nghe thú vị hơn
Nếu bạn có thể kết nối tất cả các vần kép của bạn trong một verse và giữ nguyên nó thì đó chính là khái niệm "Giữ Vần".

Làm cho Flow cuốn hút để giải trí người nghe và cân bằng nó với chủ đề nội dung là thứ tôi luôn cố làm.
Pharoahe Monch

Nối vần bằng Vần
Khi nối vần kép, các âm vần bản thân chúng tự tạo nên một mối liên kết với nhau, cho dù chúng được đặt vào một nhịp điệu khác với kết nối đó. Vần kép có thể không có cùng số lượng âm vần hoặc được nhấn mạnh cùng chỗ, nhưng vần mạnh có thể tạo được kết nối rõ ràng.
Một ví dụ trong "Unfucwitable" của Lady of Rage, những vần kép "mic brawler", "night crawler", "like I'm off that water" được nhấn mạnh ở những chỗ hoàn toàn khác nhau, nhưng đều kết nối, về mặt gieo vần. Âm đầu tiên vần với nhau (mic, night, like), âm cuối vần với nhau (brawler, crawler, water)

Nối vần bằng Nhịp
Khi vần kép nối với nhịp điệu, thì ngược với ở trên, bản thân nhịp tự tạo kết nối với nhau dù vần chỉ hơi hơi giống.
Một ví dụ trong verse của Snoop Dogg trong track "Nuthin' but a G Thang", vần kép có kết thúc bằng vần hoàn hảo (the four, the door) nhưng bắt đầu bằng vần bẻ từ (three, Dre). Vì vậy nhịp điệu ngắt nghỉ chính là thứ kết nối hai vần kép này với nhau: hai vần kép đều có 5 âm tiết, điểm nhấn rơi vào cùng 1 chỗ trong cả 2, ở âm thứ 1 và âm thứ 4. Dù vần kép này không phải là multi hoàn hảo nhưng bằng việc kết nối với nhịp điệu, nghe vẫn hay.
Cách nối vần bằng nhịp có thể giúp bạn khi bạn không tìm được vần hoàn hảo cho multi mà phải dùng kĩ năng Bẻ Từ.

Kết Nối Tạm Thời
Với kết nối tạm thời, các âm thanh vần với vần kép nhưng bản thân chúng không phải là vần kép.
Bạn có 2 vần kép hoàn hảo, và một số từ ngữ ở chỗ này chỗ kia giữa 2 vần, những từ đó là những kết nối tạm thời. Lấy ví dụ track "22 Twos" của Jay-Z. Có hai vần kép chính ở cuối mỗi line "too late to come together" và "too much love equal forever". Chúng kết nối bằng việc có chung vần hoản hảo ở đầu (too, too) và có 2 vần ở cuối (together, forever). Có 2 phụ âm thuận ở giữa là "come" và"love".Kết nối tạm thời ở đây là từ "too much". Nó kết nối "too" và "too much" mặc dù không phải là một vần kép hoàn chỉnh.
Kết nối tạm thời có thể giúp bạn theo thêm vần vào verse, dùng những từ dư dả mà không phải tạo thêm vần kép.

Nghĩ Ra Vần
Một cách thường lệ để nghĩ ra vần là viết một danh sách các từ vần với nhau trước khi bạn bắt đầu viết lyrics

Tôi nghĩ đến vần trước khi tôi viết line
Tash, Tha Alkaholiks

Tôi viết hết bảng chữ cái, từ A đến Z, mỗi chữ cái là một trang và từ đó mà bắt đầu viết những từ vần với nhau.

Kinh nghiệm của bản thân mình là khi viết lyrics trên máy, mình có thói quen nhìn vào bàn phím để tra, nhẩm trong đầu những từ vần với từ mình đang cần tìm. Khi viết trên giấy, thì có sẵn bảng chữ cái bên cạnh.Nếu bạn bị mắc kẹt ở một vần nhất định thì hãy cố mở rộng tầm nhìn tìm những vần trùng âm thay vì chỉ tìm vần hoàn hảo.

Ví dụ tôi muốn có những từ vần với "black". Tôi viết lên giấy tất cả các từ vần hay trùng âm với "black", "tack", "rap", "cat", rồi xây dựng line của mình xung quanh những từ ngữ đó.
Fredro Starr

Một số Mc dùng từ điển hoặc từ điển vần để tìm vần.
Một phần của thử thách trong việc nghĩ vần là tránh dùng những vần đặc trưng mà các artist trước đã sử dụng, và kị nhất là dùng lại multi. Nhiều khi, để thực hiện việc này cần nhiều thời gian và sẽ khó hơn để viết verse.

Tôi nghĩ sẽ luôn có một từ có thể vần với từ kia – chỉ là rất khó để dùng những gì mà người khác chưa dùng đến.
Akil the Mc

Nhưng hãy nhớ, không cần thiết tất cả lyrics của bạn phải vần. Nhiều khi một line không có vần tốt hơn nhiều so với một line ép vần.

Không cần phải gieo vần nếu như có phiêu ở trong câu đó.
David Banner

Tôi có những thứ mình muốn nói mà không thể nào tìm được vần với những gì tôi vừa nói, và đôi khi tôi cứ mặc kệ và viết. Vì tôi muốn đem quan điểm, nội dung của tôi đến người nghe, nên không thể vì vần mà làm hỏng điều đó.
Big Noyd

Tôi không nghĩ bạn luôn phải gieo vần với nhau. Nhiều MC còn không gieo vần, như Mobb Deep hay Nas. Nhưng những thứ họ nói, cái cách họ nói làm bạn cảm được sâu sắc đến nỗi, dù bạn biết rằng chúng không vần với nhau, bạn cũng không quan tâm. Khi nghe họ rap những line đó, bạn vẫn nói, bài đó thật dope.
Bootie Brown