Nhớ ngày bé, mỗi lần nhận được đề tập làm văn kể về không khí giáp Tết của gia đình em, là tôi lại về mếu máo với mẹ vì chẳng biết phải viết gì. Bởi vì, trong ký ức của tôi, những ngày cận kề Tết ấy, nhà tôi chẳng có sắc xanh của lá, chẳng có gạo nếp trắng ngần, chẳng có những khoảnh khắc ngồi cùng nhau gói bánh, không có luôn đêm nhóm lửa mà lũ trẻ thì chạy lăng xăng còn người lớn thì vừa canh bánh, vừa trò chuyện với nhau bao điều.

Tết của tôi cũng chẳng có những lúc cùng nhau bóc vỏ kiệu hay ngồi xem bà bóc vỏ me như lời mấy đứa bạn cùng kể. Những ngày cận Tết của gia đình tôi, là những tất bật cho kịp những chuyến hàng. Và quyện trong không khí ấy, là hương của bột, của gừng, của bánh - hương thơm đã thấm sâu vào ký ức tôi từ thời tấm bé.

Làm bánh in là nghề truyền thống của gia đình tôi. Đã 50 năm rồi, từ cái thuở ông tôi vẫn còn là chàng thanh niên trai tráng cho đến hôm nay, khi mái đầu ba tôi cũng đã bạc dần đi, cái nghề này đã đi cùng gia đình tôi ngần ấy năm trời. Cứ độ cuối tháng Mười Âm lịch hằng năm, ông tôi lại chuẩn bị sên đường, nhà tôi cũng bắt đầu rộn ràng cho một vụ mùa Tết. Ở nơi tôi sống, người ta vẫn luôn có thói quen đơm bánh in trong những ngày Tết. Thứ bánh dân dã ấy dường như đã trở thành một nét đẹp văn hóa duyên dáng mà dễ thương của người dân quê tôi mỗi dịp Tết đến Xuân về.

Xóm tôi được gọi là xóm bánh in. Cái xóm bé nhỏ, yên ắng là thế, vậy mà cứ độ giáp Tết là rộn ràng hẳn lên, tiếng máy xay ầm ì suốt ngày, tiếng điện thoại reo vang, tiếng cười nói rộn ràng để át đi mệt nhọc.

Tôi chưa bao giờ để tâm đến việc nhìn thật kĩ hay cảm nhận thật nhiều những khoảnh khắc ấy. Người ta vẫn thường nói, điều gì quen thuộc quá sẽ trở nên bình thường. Tôi cũng nghĩ thế, cho đến một ngày, tôi trở về nhà sau thời gian học xa, trong một buổi sáng hanh hao nắng.

Ngay từ cổng xóm, cái hương thơm ngòn ngọt của hỗn hợp đường - bột nếp đã xâm chiếm cả khoang mũi tôi. Thoảng trong đó, còn có chút cay cay của hương gừng. Tôi vẫn nhớ khi ấy, mình đã bần thần một lúc lâu. Hóa ra, đây là hương Tết - mùi hương mà tôi luôn cảm thấy thiếu khi đón những ngày cận Tết nơi phố thị xa hoa.

Hương Tết ấy gợi lại trong tôi biết bao điều. Là dáng hình ông tôi vừa cân đo đong đếm từng chút một nguyên liệu để có một mẻ đường sên ngon lành, vừa ngâm nga theo những ca khúc của Duy Khánh đang phát trên chiếc radio cũ. Là chiếc lưng khom khom của ba tôi khi cho bột vào khuôn, tỉ mỉ cân chỉnh để có một mâm bánh vuông vức và tròn đầy. Là những giọt mồ hôi của mẹ khi xoay quanh với những đơn hàng dài dằng dặc. Là sự tỉ mỉ của cô khi gói từng chiếc bánh, khi dán từng bông hoa. Là hình ảnh của những chiếc bánh vuông vức xinh xinh, thơm phức.

Tôi nhớ cả quãng tuổi thơ đã qua của mình. Là mùi hương hăng hắc của giấy, là chút thơm thơm của hồ. Nhớ cả những lần mẹ cầm tay tập gói, nhớ cả lúc hì hục gói thật nhiều, mong cho màu của giấy dính đậm lên tay để mà đi khoe con đã chăm chỉ thế nào. Nhớ những tối ngồi trong lòng ba, đóng gói từng túi bánh cho kịp chuyến sớm ngày mai. Hóa ra, tôi đã từng có nhiều như vậy đấy, tôi đã từng có cho mình những cái Tết khác biệt như vậy đấy.

Thuở bé, tôi đã từng trách mẹ, khi chẳng thể nào có thời gian dẫn mình đi dạo chợ, sắm sửa nọ kia như lũ bạn vẫn khoe. Tôi cũng từng không thích khi chẳng thể đi đâu trong những ngày bận rộn ấy, bạn bè rủ rê cũng chỉ đành cáo bận.

Để lớn lên rồi mới hiểu, những bận rộn ấy cũng chỉ vì chúng tôi, khoảng thời gian chẳng kịp ngơi nghỉ ấy cũng chỉ để bữa cơm Tết của chúng tôi được đủ đầy hơn.

Thuở bé, chỉ thấy sự tủi thân của chính mình. Lớn rồi mới thấy được những nhọc nhằn của mẹ.

Thuở bé, chỉ thấy sự thiệt thòi ít ỏi của chính mình. Lớn rồi mới thấy được sự vất vả mênh mông của ba.

Thuở bé, chỉ thấy mình không được cái này, không được cái kia. Lớn rồi mới thấy, mình đã được quá nhiều mà chưa từng để tâm cảm nhận!

Thuở bé, luôn cảm thấy không vui khi ai đó gọi là: "Con nhỏ nhà bánh in". Lớn rồi mới thấy, được gọi như vậy cũng đủ vui trong lòng.

Nếu có phép màu để quay lại nhiều năm về trước, tôi sẽ kể cho bạn tôi nghe về những ngày giáp Tết độc nhất của riêng tôi, những ngày tất bật chẳng thôi, với những khuôn bánh vuông vức đầy đặn, với giấy ngũ sắc rực rỡ muôn màu và với hương bánh thoảng dịu dàng, quẩn quanh trong không khí. Khẽ thôi, nhẹ thôi nhưng lại chẳng thể nào đành lòng mà quên được.

ST.