Gã uống no bụng rượu, không thấy say. Vẫn buồn. - Buồn à! Bà chủ hỏi, gã gật. - Làm sao buồn? - Buồn là buồn chứ làm sao! - Ơ cái thằng này, mày cãi chị đấy à? - Thế mà là cãi à, bà cần gì? - Tao... Bà chủ ngạc nhiên và nói: - Cần mày! Bà chủ bỗng... cười, mắt bỗng đong đưa, nhìn mơn man khêu gợi lướt dưới quần hắn? Mụ đã ngoài bốn mươi, nhưng người trẻ lâu, mày rậm, mắt sâu, có ria mép, nói xoe xóe. Mụb vốn lọc lõi đến độ tanh tửi và coi bọn "cu ly" như hắn rẻ như phân trâu. - Mày "gây sự" hử? Gã cười bảo: - Ông anh đi đâu mà có vẻ... - Vẻ gì? Lão đi Hà Nội mấy ngày nay. Mụ ngồi xuống cạnh gã ở ghế sa lông, bỗng thò tay chộp gã nói: - Thằng em to khỏe, chị cũng thích. Đi Trà Cổ chơi nhé? Gã cầm tay mụ bỏ ra, bảo: - Mệt. - Tao cho tiền - gã lắc đầu. - Hay là sợ anh à? - Không sợ, chết là cùng chứ gì? - Hay là chê chị già. - Không chê! - Thế thì làm sao? - Để lúc khác. - Thằng này làm cao, chị cho mày nghỉ bây giờ! - Lúc khác là lúc nào, mấy hôm nữa lão già về rồi. Đi... chị cho một triệu! Một triệu...
      Trà Cổ cách thị xã mười cây số. Họ chui vào một nhà nghỉ ven biển, bà chủ hỏi gã: - Trông chị được đấy chứ, có ngon không? Nhìn thân hình béo căng của mụ nồng nỗng, gã buồn cười! Mụ tham dâm, rất dâm dật, gã có rượu vào quất cho mụ rên lên hồng hộc. Sau đó gã lợm giọng, nhìn mụ như nhìn một con ca ve không hơn, cảm giác như xong mộc cuốc "tàu nhanh", chỉ muốn đi vệ sinh lên đó! Gã nói thử: - Giờ bỏ chồng theo giai, có bỏ không? - Mày hỏi ngu thế, thi thoảng ăn vụn thôi. - Ngon không? Mụ lườm, già làm duyên, cái mặt cứ phươn phướn thế kia, trông đĩ thỏa hết biết.
      Lại một buổi sáng nhợt nhạt nữa tới. Trời xam xám, mặt người xam xám, cảnh vật vẫn thế, mà lặng, mà hoang. Sáng nay, gã nghe tin Nguyên Đào bỏ đi. Tất nhiên gã phải quan tâm, dù chỉ một chút. Gã sang bên đó hỏi, họ bảo cô ta bỏ về quê, có người bảo khả năng sang Trung Quốc lấy chồng. Lấy chồng? Nghe dễ. Phụ nữ bị bắt, bị buôn sang đó. Hy vọng cô ta về quê. Quê cô ta ở đâu nhỉ? Gã không biết. Một thoáng ý nghĩ gợn lên thương cô gái. Nhưng chắc được khối tiền rồi, tết về lấy chồng, lại vẫn: "Cháu nó đi làm may trên phố về, làm chỗ người quen". Ca ve đi phép về nhà, rủng rỉnh tiền bạc, lắm túi, ca táp, cứ như cán bộ đi công tác nước ngoài về. Cho tiền em này, mua cho cô, cho chú cái kia. "Phúc đức quá! Cháu làm ăn lên, trưởng thành, quý hóa quá, chả bù cho con nhà bác, chả bù cho em". Mà việc gì phải lo cho cô ta nhỉ? Gã nghĩ. Cứ cho là cô ta sang biên giới, vớ được chồng thì cũng được chứ sao. Cô ta đi, là may cho đời cô ta.
      Mụ chủ mặt lạnh tanh, cười nói sin sít. Chồng về, vợ đon đả, tươi roi rói. Mặt mụ tỉnh bơ nhìn gã như nhìn trâu, nhìn bò. Có lẽ mụ quên cái trò trâu bò tối hồi hôm. Gã hiểu tim sôi, nhưng mặt lạnh, phải biết câm mồm. Muốn nâng mình lên kiểu gì thì cũng không qua hàng tôi tớ, thậm chí súc sinh! Khốn nạn thật đấy! Đời gã bọt bèo và rẻ mạt quá thể. Gã muốn đi khỏi đây, ý nghĩ đó dần lớn lên, có lúc gã đã định ra nhảy tót lên ô tô! Gã tự hứa sẽ không bao giờ dính với mụ chủ nữa. Được dăm hôm, mụ gọi gã ra, lại gạ, nhưng gã kiên quyết từ chối. Người đàn bà cúi đầu bỏ đi, không giận, không bực.
       Gã nhớ về cô gái, không cưỡng được, gã lại tìm tới nhà cô. Vẫn khói bếp, đàn gà quanh sân, túm ngô treo ở hiên, lu nước, giậu rau ngót... làm gã thấy nhớ nhà quá. Gã thèm được chui vào cái tổ ấm bình dị này, đánh một giấc ngủ no nê mà không phải nơm nớp, không phải giật mình, không có mùi son phấn và cả tiền nữa... Gã đã chán đếm tiền. Có lúc gã được ông bà chủ gọi lên đếm tiền mỏi tay, nhìn tiền thấy ngán! Cùng lắm thì ăn được một con gà, uống hết chục chai bia là cùng! Tiền nhiều làm gì? Đàn bà cũng chỉ cần một người là đủ. Vì tiền mà thiên hạ náo loạn.
      Gã bảo cô gái: - Đừng sợ tôi! - Gã nói thật lòng - Tôi nhớ nhà quá... Cô gái thoạt nhìn không nghe gã nói, sau gã nói thật, bộc ra sự thật thà, cô nghe. Tất nhiên phụ nữ có sự nhạy cảm tinh tế. Cô hiểu anh ta muốn gì. Mấy bận ra chơi, họ đã nói chuyện về gia đình quê hương. Bố cô gái là một bác sĩ quân y, đã chết. Mẹ vốn là thanh niên xung phong, sức nay rất kém, ốm đau luôn. Cô phải đi chở hàng thuê kiếm sống. Gã bổ củi giúp cô, sửa lại mái bếp bị dột, cắm lại hàng rào vườn rau...
     Gã mua quà cho cô: Vải, quần áo; thuốc cho bà mẹ. Nhưng cô kiên quyết không lấy một thứ gì. Có tối, gã mò ra, cứ ngồi ở ngoài sân. Cô gái không tiếp, bỏ mặc. Gã ngồi chán rồi bỏ về. Hôm sau lại ra. Gã thấy nhớ cô... Nhưng cô gái vẫn giữ khoảng cách, có ý đề phòng.
       Gã mơ tới một tương lai. Đại loại như thế, tức là cuộc sống sáng sủa phía trước. Cần phải có vợ, con đại loại thế. Có nghĩa là phải lo toan, gánh vác, chứ không phải sống buông thả, bất cần. Đại loại là như thế...
Sểnh rỗi là gã mò ra thăm cô. Gã đã có thể xa xôi nói về tương lai, dò ý tứ cô gái. Cô chỉ mỉm cười, không tin hắn nói?
        Có những tín hiệu cho thấy cô gái bắt đầu quý gã. Một buổi trưa nốc rượu xong, gã nhớ cô nàng quá, liền tới nhà. Gã thấy nhà vắng. Gã nhòm qua cửa buồng vào trong, thấy cô gái nằm trên sạp tre trong buồng. Cô gái nằm rất thẳng, khuôn ngực cô phập phồng thở đầy. Ánh nắng hắt qua cửa sổ, chiếu vào một nửa trên thân người cô làm cái áo màu hoa vàng như sáng vàng rực, cả người cô trông như pho tượng vàng. Gã lặng ngắm thiếu nữ ngủ, lặng ngắm đến... nao lòng. Cảm giác nàng gần mà lại xa quá. Ước gì được bế nàng trong tay, gã sẽ cho nàng tiền, cho tất cả... Gã ngồi thừ ở hiên, ngắm trời, mây; mùa đông sắp tới, mọi sự sẽ co lại. Năm nay Nguyên Đào đã bỏ gã đi, có đêm nghĩ ngợi, gã thấy thương Nguyên Đào, thấy có lỗi với cô ta. Chẳng lẽ cô ta không được mơ ước đơn giản là lấy chồng sao? Còn nàng thanh thản ngủ ở kia... Xa mà gần, gần mà xa với gã quá. Gã lững thững trở về lán, mặt thần ra, trống trải và thấy tất cả đều vô lí, đều thừa và vô hồn... Đêm đó, gã đã tính chuyện bỏ về, gã chán tất và không bao giờ muốn nhìn thấy cô gái nữa. Nhưng về làm gì? Mẹ già, hai sào ruộng bấu víu tương lai ư? Cuộc sống sẽ nhạt thuếch sau lũy tre... phải ở lại, chịu khó gom một ít tiền nữa làm vốn, rồi gã sẽ về, chả hám gì chốn này, ngán lắm rồi.
       Đêm, gã lại đi hàng. Cô gái vẫn đẩy thuyền, im lặng. Gã không tiện hỏi chuyện. Gã im lặng, chỉ trao đổi nhỏ với bọn chuyển hàng, lại ngồi, đăm đăm thu lu ở một góc mũi thuyền, thi thoảng thở dài. Đến chuyến thứ ba trong đêm, đã quá mười hai giờ, bọn chuyển hàng lên bờ ngồi nghỉ. Bọn nó tu rượu với gà luộc, mời gã, gã không nhậu. Bọn này cũng toàn người Việt, là chân hàng gốc của dây hàng. Bỗng một thằng chớt nhả bảo cô gái:
      - Này cô em, chiều tí được không?
      - !
      - Kiêu thế! Làm tí trong lúc giải lao, năm mươi hay một trăm một cuốc?
      - Anh im đi! Tôi mách bà chủ bây giờ! Tôi không thèm!
      - Mày tưởng bọn tao sợ bà chủ à? Tao cho mày nát xác bây giờ! Con này chê tiền! Chúng mày đâu, lột quần nó ra!
       Thằng nọ xấn xổ đứng lên, nó ném miếng thịt gà xuống sông, định nhảy lên thuyền. Gã nhổm dậy, xoay người thì thằng kia có hơi men, lách người nhảy bổ xuống thuyền. Gã nhìn thấy cô gái rút xoẹt một lưỡi dao giấu ở lưng ra. Thì ra cô luôn thủ dao đề phòng, chả trách cô ta có vẻ tỏ ra không sợ sệt khi đi đêm. Thằng này nhảy qua các khoang nhỏ định lao vào cô gái. Gã bỗng hộc lên một tiếng, cầm dao quắm lên hét:
       Mày đụng vào, tao chém chết! - Nhưng có lẽ nó không để ý đếm gã nữa, nó vừa nhoai người dậm bước tiếp đã bị gã vung dao lên, chém xổ một nhát vào bắp vai. Thằng này ngã lộn xuống sông. Quá bất ngờ, bọn trên bờ đứng xổ cả dậy, có thằng nhảy ào xuống định cứu bạn. Gã xoay lại dứ dao chỉ lên bờ: - Chỉ cần bước chạm vào thuyền tao chém rơi đầu! - Gã tung quơ một đường dao, bảo cô gái: - Rút! Cô gái như giật mình, vơ vội sào đẩy con thuyền ra. Bọn trên bờ ném xuống, chửi bới loạn xị. Thằng bị thương đã bò lên bờ, gào theo: - Mai mày sang đây ông giết!
       Ra đến sông, cô gái bảo: - Cảm ơn anh, chúng nó sẽ không tha cho anh đâu. Gã bảo: - Tôi sẽ giết hết lũ chó đó. Nghĩ một lúc, gã bảo: - Em đi với tôi không? - Đi đâu? - Đi đến chỗ nào yên bình làm ăn bình thường thôi, cấy lúa như quê tôi... - Anh sợ à? - Sợ gì? Đi nhé! Ở đây chúng không tha cho em đâu, về lâu về dài liệu có... Cô hiểu ý gã nói. Cô nhìn dòng sông, bảo: - Em sống chết ở đây. - Thế thì nói làm gì! - Gã cáu.
       - Đi thôi, ta đi thôi, tôi chán lắm rồi. - Đi với tôi đi. - Đi đâu bây giờ? - Miễn là đi khỏi đây... Nhưng nếu em không đi thì tôi sẽ ở lại, chết thì thôi... giọng gã nhịu đi, lạc giọng. Nếu cô gái nói thêm một câu chối nữa, có lẽ gã lao xuống sông... đại để như thế.

      Vào một đêm trăng, có một con thuyền chở đầy, ngược dòng Ka Long lên phía trên, nó qua Pò Hèn; vào sông Nga Bát, về vùng Tài Ky, Sám Coóng. Dân trên bờ nhìn thấy thuyền, có người hỏi: - Thuyền chở gì đấy, có bán gì không? Gã thanh niên đẩy thuyền gào to: - Vàng! Có mua không? Nói xong gã cười váng cả mặt sông. Họ hỏi gã về đâu đấy, gã hỏi thăm vùng Tài Ky. Có cô gái thò cổ ra khỏi khoang thuyền, ngó lên bờ, nở nụ cười với người đẩy thuyền, rồi chui vào khoang.
      Người đẩy thuyền lại cười vang trên sông.
                    Quảng Thành - Quảng Ninh
                                    14 - 03 - 2003